Kult św. Barbary, patronki górników, rozwinął się w Tarnowskich Górach już w XVIII w. – przypominają przedstawiciele lokalnej społeczności. W środę w miejscowym kościele pw. św. apostołów Piotra i Pawła odbędzie spotkanie ze współautorką publikacji na ten temat.
„Przeświętne Bractwo Barbary Świętej – na Górach Tarnowskich fundowane 15 Augusta 1747 r. Fotokopie pierwodruku modlitewnika, uwspółcześniona wersja zapisu, komentarze. Dzieje kultu św. Barbary” - to publikacja autorstwa prof. Krystyny Kossakowskiej-Jarosz z Uniwersytetu Opolskiego i zmarłego w 2017 r. ks. prof. Jana Góreckiego, który pracował na Uniwersytecie Śląskim.
„Książka ta to dowód na istnienie kultu św. Barbary znacznie wcześniej niż uważano. To w Tarnowskich Górach zaczął się kult świętej, założono tu również bractwo ku czci świętej, które istnieje do dzisiaj” - zaznaczył Grzegorz Rudnicki ze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej (SMZT).
Środowe spotkanie z prof. Kossakowską-Jarosz, poza ze Stowarzyszeniem, organizuje Urząd Miasta i Muzeum w Tarnowskich Górach. Odbędzie się ono kościele pw. św. apostołów Piotra i Pawła, w którym znajdują się niezwykłe artefakty związane z kultem św. Barbary - m.in. XVIII-wieczna księga bractwa św. Barbary. Zazwyczaj można ją oglądać tylko jeden raz w roku, 4 grudnia, w dniu św. Barbary. Taka okazja będzie także podczas środowej uroczystości. Można będzie także zwiedzić kaplicę św. Barbary w w kościele Piotra i Pawła. Podczas spotkania zaplanowano także m.in. zwiedzanie kaplicy i koncert muzyki organowej.
Jak podaje SMZT, patronka górników od stuleci miała w Tarnowskich Górach sporą rzeszę wyznawców. Już w 1721 r. założono tu bractwo św. Barbary, a dziesięć lat później kaplicę ku czci tej świętej. Ówczesny proboszcz parafii św. ap. Piotra i Pawła, ksiądz Andrzej Augustyn Ziebrowski napisał nawet do Stolicy Apostolskiej list z prośbą o oficjalne zatwierdzenie. Pozytywna odpowiedź nadeszła w 1747 r.
Z okazji zatwierdzenia bullą papieską bractwa, jezuici postarali się o wydrukowanie specjalnego modlitewnika, którego tytuł brzmiał: „Przeświętne Bractwo Świętej Barbary, Świętej Panny Męczenniczki Chrystusowej, Patronki szczęśliwej śmierci wielkimi łaskami i odpustami ziemskimi uprzywilejowane przy kościele farnym św. Ap. Piotra i Pawła na Górach Tarnowskich fundowane solennie w dzień Wniebowziętej Najświętszej Panny Marii 15 Aug. 1747 introdukowane”.
Górnicze tradycje w Tarnowskich Górach – gdzie wieki wydobywano rudy ołowiu, srebra i cynku - są znacznie starsze niż górnictwo węgla kamiennego na Górnym Ślasku. Według legendy, początek górnictwu srebra w Tarnowskich Górach dał w 1490 r. chłop Rybka, który na swym polu wyorał bryłę kruszcu.
Do dziś po dawnym górnictwie tarnogórskim pozostał podziemny labirynt w postaci wyrobisk, korytarzy, komór i chodników dawnych kopalń o łącznej długości około 150 km. Towarzyszą im budowle i urządzenia naziemne. 9 lipca 2017 r., staraniami SMZT, 28 tamtejszych obiektów zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Tym, co szczególnie wyróżnia tarnogórskie zabytki, jest wyjątkowy system gospodarowania wodami podziemnymi. Wodę z tych wyrobisk wykorzystywano bowiem nie tylko w celach przemysłowych, ale też spożywczych, co jest unikatem w skali świata.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ AGZ/