Program wychowawczo-profilaktyczny opracowany na podstawie przeprowadzonej diagnozy potrzeb i problemów, uregulowanie zasad instalowania monitoringu wizyjnego i zapewnienie pomieszczeń umożliwiających uczniom spożycie posiłków w szkole – to tylko niektóre zmiany w roku szkolnym 2019/2020.
"Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom w szkołach i placówkach to priorytet Ministerstwa Edukacji Narodowej. W tym roku szkolnym szczególny nacisk kładziemy na profilaktykę uzależnień. Jest to jeden z kierunków realizacji polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2019/2020" – przypomina MEN w komunikacie.
Podaje, że od tego roku szkolnego weszły w życie przepisy, których celem jest podnoszenie bezpieczeństwa uczniów w szkołach i placówkach.
"Uregulowaliśmy ustawowo zasady instalowania w szkołach i placówkach monitoringu wizyjnego. Zgodę na instalację monitoringu musi wyrazić organ prowadzący szkołę. Konieczna jest również konsultacja z radą pedagogiczną, radą rodziców, samorządem uczniowskim. Ponadto kuratorzy oświaty w roku szkolnym w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego będą sprawdzać +Zgodność z przepisami prawa funkcjonowania monitoringu wizyjnego w szkołach+ w publicznych szkołach podstawowych i ponadpodstawowych" – czytamy.
Od 1 września 2019 r. szkoła podstawowa ma obowiązek zapewnić pomieszczenie umożliwiające uczniom bezpieczne i higieniczne spożycie posiłków w szkole. "Jeśli szkoła nie ma takiej możliwości, do 31 sierpnia 2022 r. może to zrobić w inny sposób" – zaznacza resort edukacji. "W ramach programu +Posiłek w domu i w szkole+ w latach 2019-2023 przeznaczymy po 40 mln zł rocznie na odtworzenie stołówek w szkołach" – podano.
"Wdrażanie reformy edukacji zakładało wzmocnienie wychowawczej funkcji szkoły. Dlatego też od roku szkolnego 2017/2018 nastąpiło połączenie programu wychowawczego i programu profilaktycznego w jeden dokument – program wychowawczo-profilaktyczny szkoły/placówki. Celem połączenia tych programów było stworzenie spójnej strategii wspierania dzieci i młodzieży w prawidłowym rozwoju, jak również zapobieganie i przeciwdziałanie zachowaniom problemowym" – przypomniano.
"Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole należy do najważniejszych obowiązków dyrektorów, nauczycieli i opiekunów. MEN, chcąc wesprzeć pracę dyrektorów i kadry pedagogicznej w tym zakresie, przygotowało dokument +Bezpieczna szkoła. Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów+, w którym zostały umieszczone rekomendacje i wytyczne, w jaki sposób postępować w przypadku wystąpienia zagrożenia w szkole" – czytamy w komunikacie resortu edukacji.
Każda szkoła i placówka oświatowa ma obowiązek opracować własny program wychowawczo-profilaktyczny. Uchwala go rada rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną. Od tego roku program wychowawczo-profilaktyczny powinien być opracowany na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych uczniów, w tym czynników chroniących i czynników ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń związanych z używaniem substancji psychotropowych, środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych.
"Zapewnienie bezpieczeństwa w szkole należy do najważniejszych obowiązków dyrektorów, nauczycieli i opiekunów. MEN, chcąc wesprzeć pracę dyrektorów i kadry pedagogicznej w tym zakresie, przygotowało dokument +Bezpieczna szkoła. Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów+, w którym zostały umieszczone rekomendacje i wytyczne, w jaki sposób postępować w przypadku wystąpienia zagrożenia w szkole" – czytamy w komunikacie.
Dokument ten opisuje działania profilaktyczne i procedury w odniesieniu do bezpieczeństwa fizycznego (wewnętrznego i zewnętrznego) oraz bezpieczeństwa cyfrowego. Wyznacza standardy dobrych praktyk dla całej społeczności szkolnej – uczniów, nauczycieli i dyrekcji – w zakresie zagrożeń zewnętrznych: pożarów, ataków terrorystycznych, skażeń biologicznych i chemicznych oraz wewnętrznych: przemocy, narkotyków, kradzieży, pedofilii, a także cyberprzemocy i różnego typu przestępczości w internecie. Dokument został opracowany dwa lata temu. Jego zaktualizowana wersja została udostępniona na stronie internetowej resortu edukacji. https://www.gov.pl/web/edukacja/poradnik-dla-dyrektorow-szkol---bezpieczna-szkola
Resort przypomina też, że ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) dzieci i młodzieży szkolnej jest dobrowolne. "Umowa w tym zakresie może być zawarta wyłącznie z woli rodziców. Dotyczy to zarówno nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w czasie zajęć edukacyjnych realizowanych na terenie szkoły, jak i imprez oraz wycieczek szkolnych w kraju. Ponadto ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków za pośrednictwem szkoły nie jest obowiązkowe" – zaznaczono.
Jednocześnie rodzice powinni pamiętać, że szkoła nie jest uprawniona do żądania zawarcia przez rodziców/opiekunów umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) i kosztów leczenia w przypadku uczestniczenia przez dziecko w wycieczkach krajowych; szkoła lub przedszkole nie może odmówić nieubezpieczonemu dziecku wyjazdu na wycieczkę krajową/klasowego wyjścia do kina; szkoła nie jest uprawniona do żądania od rodziców/opiekunów podpisywania oświadczeń, zgodnie z którymi odpowiedzialność szkoły za wypadek dziecka w szkole byłaby uzależniona od zawarcia przez rodziców/opiekunów umowy ubezpieczenia czy też od przystąpienia przez rodziców/opiekunów do ubezpieczenia grupowego; dyrektor szkoły, nauczyciel/opiekun grupy/klasy ponosi odpowiedzialność za skutki możliwych wypadków z udziałem uczniów zarówno podczas lekcji, jak również podczas wycieczki organizowanej przez szkołę – taka odpowiedzialność istnieje niezależnie od faktu objęcia uczniów ubezpieczeniem.
Jeśli uczniowie będą brali udział w wycieczce lub imprezie zagranicznej, wtedy ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia jest obowiązkowe.
MEN przypomina również, że dyrektor szkoły, nauczyciel/opiekun grupy/klasy ponosi odpowiedzialność za skutki możliwych wypadków z udziałem uczniów zarówno podczas lekcji, jak również wycieczki organizowanej przez szkołę. Taka odpowiedzialność istnieje niezależnie od faktu objęcia uczniów ubezpieczeniem. W przypadku placówek prowadzących kształcenie zawodowe szkoła kierująca uczniów na praktyczną naukę zawodu zapewnia ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Warto przypomnieć, że zapewnienie odpowiedniej bazy lokalowej uczniom szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych jest zadaniem własnym samorządu. Obowiązkiem samorządów, jako organów prowadzących szkoły lub placówki, jest m.in. wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz zadań inwestycyjnych, wyposażenie szkół w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, a także programów wychowawczo-profilaktycznych, przeprowadzanie egzaminów oraz wykonywanie innych zadań statutowych.
Z kolei obowiązkiem dyrektora szkoły jest zapewnienie uczniom w szkole lub placówce miejsca na pozostawianie podręczników i przyborów szkolnych. Wprowadzenie takiego obowiązku to odpowiedź na oczekiwania rodziców oraz uczniów, aby odciążyć tornistry szkolne.
Zasady korzystania z telefonów komórkowych przez uczniów na terenie szkoły powinny być opracowane w statucie szkoły. Przepisy prawa pozostawiły szkołom swobodę w tym zakresie. Ze względów organizacyjnych, porządkowych oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa nauczycielom i uczniom niejednokrotnie szkoły decydują się na wprowadzenie ograniczeń dotyczących używania telefonu komórkowego na terenie szkoły.
"Jasno określone zasady użytkowania telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły, są nie tylko kwestią porządkową i organizacyjną, ale przede wszystkim elementem procesu wychowawczego realizowanego przez szkołę względem uczniów" – czytamy w komunikacie.
Zaznaczono w nim, że działania MEN w zakresie cyberbezpieczeństwa koncentrują się przede wszystkim na projektowaniu systemowych rozwiązań gwarantujących bezpieczne warunki kształcenia, wychowania, a także opieki oraz wspierania szkół i placówek systemu oświaty w realizacji zadań. Wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji oraz NASK realizujemy program Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej zapewniającej bezpieczny i szerokopasmowy internet w szkołach. Do końca tego roku zaplanowanych jest do fizycznego podłączenia ok. 12 tys. szkół.
"Dbając o bezpieczeństwo uczniów w internecie, szkolimy nauczycieli z zakresu wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych i cyberbezpieczeństwa. Służy temu m.in. zainaugurowany w tym roku projekt +Lekcja: Enter+. We współpracy ze służbami będziemy realizować ogólnopolski program edukacyjny dotyczący ograniczenia mowy nienawiści oraz przemocy rówieśniczej w internecie. Ponadto we współpracy z producentami zostanie zmodernizowany system oznaczeń dopuszczalnego wieku użytkowników gier komputerowych" – podano.
Przypomniano, że tygodniowy rozkład zajęć ustala dyrektor szkoły. "To on musi w taki sposób ułożyć plan lekcji, aby zajęcia były równomiernie rozłożone w poszczególnych dniach. Dyrektora szkoły obowiązują zasady przestrzegania higieny i ochrony zdrowia uczniów. Dodatkowo od tego roku szkolnego dyrektor szkoły ma obowiązek zasięgnięcia opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego w sprawie długości przerw pomiędzy lekcjami" – wskazano.
W tym roku szkolnym wszyscy uczniowie klas I-VIII szkoły podstawowej otrzymają bezpłatnie książki, ćwiczenia, materiały edukacyjne do obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Z budżetu państwa przeznaczono na ten cel 286 mln zł. Ponadto dofinansowano podręczniki i ćwiczenia dla uczniów z niepełnosprawnościami.
"Warto przypomnieć, że rodzic nie ma obowiązku przynoszenia do szkoły (lub przedszkola) artykułów higienicznych i biurowych. O te materiały powinien zadbać organ prowadzący" – informuje MEN.
"Już drugi rok uczniowie otrzymują wsparcie w ramach rządowego programu +Dobry start+. Jest to jednorazowe świadczenie w wysokości 300 zł, które rodzice mogą przeznaczyć za m.in. zakup odzieży, obuwia, przyborów szkolnych, a w przypadku uczniów szkół średnich także na zakup podręczników. Corocznie z budżetu państwa przeznaczamy na ten cel ok 1,4 mld zł" – podano.
"Finansowym fundamentem wsparcia rodzin jest program +Rodzina 500 plus+, który wszedł w życie 1 kwietnia 2016 r. Od 1 lipca 2019 r. świadczenie wychowawcze przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, bez względu na dochód osiągany przez rodzinę. Rozszerzona formuła programu pozwala na poprawę jakości życia wszystkich polskich rodzin mających dzieci na utrzymaniu i stanowi dopełnienie kompleksowej polityki państwa wobec rodzin" – czytamy w komunikacie resortu edukacji. (PAP)
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka
dsr/ joz/
