Źródło: www.facebook.com/PolitechnikaSlaska
Pozyskiwanie energii z ruchu ludzkiego ciała, sprawdzanie prawidłowości warunków transportu towarów wrażliwych na drgania oraz badanie przeszłości Ziemi to przykładowe zastosowania wynalazków opracowanych przez naukowców z Politechniki Śląskiej w Gliwicach.
Te wynalazki i patenty, które zdobyły platynowe, złote i srebrne medale w ramach międzynarodowego konkursu wynalazków INTARG 2020, zaprezentowano podczas wtorkowej konferencji prasowej w Gliwicach.
Tegoroczna, 13. edycja Międzynarodowych Targów Wynalazków i Innowacji INTARG 2020, odbyła się po raz pierwszy w formule online z powodu zagrożenia koronawirusem. Na konkurs zgłoszono ok. 160 projektów z 9 krajów Europy, Ameryk, Afryki i Azji.
Modułowy system pomiarowy to urządzenie w postaci analizatora zbierającego i analizującego dane dotyczące przyspieszeń oddziałujących na człowieka lub inny badany obiekt. Rozwiązanie może być wsparciem m.in. dla firm z branży ubezpieczeniowej, których działalność obejmuje kontrolowanie transportu materiałów wrażliwych na drgania mechaniczne. Jednym z zastosowań systemu jest wykorzystanie go wraz z zestawem czujników do monitorowania poziomu drgań, które towarzyszą transportowi. "Zamawiający może prześledzić, jakim oddziaływaniom był poddany transportowany obiekt i uznać ten transport za właściwy lub niewłaściwy czy też niezgodny z warunkami narzuconymi przez producenta" – wyjaśnia dr hab. inż. Sławomir Kciuk.
System znajdzie też zastosowanie w energetyce, przemyśle motoryzacyjnym, elektronice, górnictwie czy edukacji. Projekt, opracowany przez zespół w składzie: prof. inż. Arkadiusz Mężyk, dr hab. inż. Sławomir Kciuk, dr inż. Edyta Krzystała, mgr inż. Paweł Schmidt, otrzymał Platynowy Medal Targów, nagrodę specjalną Przewodniczącego Jury oraz Dyplom Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej.
System µDOSE umożliwia wgląd w historię Ziemi. "Ze względu na zmianę klimatu bardzo ważne są obecnie badania środowiska, a jednym ze sposobów na ich wykonanie jest sprawdzenie, jak zmieniało się ono w przeszłości. Przy pomocy systemu możemy dopisać skalę czasu do różnych zjawisk, na przykład powodzi, susz" – wskazał dr inż. Konrad Tudyka.
µDOSE pozwala na określenie daty wytworzenia przedmiotów archeologicznych. Badanie przeprowadzane jest na próbce osadu lub ceramiki. "Metoda datowania dozymetrycznego polega na określeniu dawki pochłoniętej przez naturalny dozymetr, taki jak np. kwarc lub skaleń, i określeniu dawki rocznej promieniowania jonizującego, które w naturalny sposób występuje w środowisku. Pochodzi ono z promieniowania kosmicznego oraz od szeregów promieniotwórczych uranu, toru, potasu" – wyjaśnia dr Tudyka. Do autorów µDOSE powędrował Złoty Medal oraz Nagroda Prezesa Urzędu Patentowego RP.
Trzecim zaprezentowanym we wtorek wynalazkiem był nanogenerator, który ma umożliwiać wykorzystanie własnej aktywności, np. spaceru – do wyprodukowania elektryczności. System działa już w Katowicach - na jezdni jednej z katowickich ulic naukowcy umieścili układ tych nanogeneratorów. Przejazd samochodu lub ciężarówki po zamieszczonym w drodze włóknie pozwala na generowanie prądu, a powstająca w ten sposób ilość energii elektrycznej jest zależna od wagi pojazdu: im większy nacisk, tym więcej jej powstaje. Ponadto osadzony w podłożu materiał może zostać wykorzystany jako czujnik.
"Okazało się, że nasze włókna kompozytowe mogą z powodzeniem służyć jako sensor: urządzenie, które monitoruje natężenie ruchu drogowego. W wyniku działania układu generatorów jesteśmy w stanie sprawdzić, z jaką prędkością poruszał się samochód i czy kierowca przestrzegał przepisów ruchu drogowego i ograniczenia stosowania prędkości czy nie" – powiedział dr inż. Wiktor Matysiak.
Przekształcanie energii kinetycznej pobranej z ruchu ciała, przepływu powietrza czy wibracji w celu wytworzenia prądu to główna zasada działania nanogeneratorów. Dzięki posiadaniu własnego systemu zasilania nie ma konieczności korzystania z zewnętrznych źródeł, na przykład baterii. Naukowcy z Politechniki Śląskiej pracują nad ulepszeniem materiałów stanowiących komponenty do produkcji nanogeneratorów.
"Sam wynalazek przypomina w wyglądzie kawałek tkaniny bawełnianej lub kartkę papieru. Jest to dosyć cienki plaster materiału, który możemy umieścić wszędzie, na przykład wpleść w ubranie. Jesteśmy pierwszym zespołem na świecie, który przełamał trend mówiący, że można umieścić tylko 10 proc. masowo takich struktur w nanowłóknach polimerowych, czyli włóknach, które są 500 razy cieńsze niż ludzki włos" - podkreślił dr Matysiak.
W tegorocznej edycji Międzynarodowych Targów Wynalazków i Innowacji INTARG 2020 miejsca na podium zajęło 7 wynalazków z Politechniki Śląskiej. Grand Prix Jury INTARG® 2020 oraz wyróżnienie minister funduszy i polityki regionalnej Małgorzaty Jarosińskiej-Jedynak otrzymało Konsorcjum w składzie: Katedra Aparatów Elektrycznych Politechniki Łódzkiej i Zakład Aparatury Elektrycznej Woltan Sp. z o.o. za ultraszybkie systemy hybrydowe USH do zabezpieczania obwodów prądu stałego o dużych energiach magnetycznych, w tym rodzinę DCU-HMdla systemów DC1 i DC2 trakcji kolejowej oraz rodzinę DCSS dla ochrony elektromagnesów nadprzewodzących.
"Oceniając rozwiązania zgłoszone do konkursu, jury kierowało się takimi kryteriami, jak poziom innowacyjności, ochrona patentowa, możliwości wdrożenia i komercjalizacji, poziom gotowości technologicznej i efekt, jaki dane rozwiązanie może przynieść przemysłowi i nam wszystkim" – przypomniała podczas wtorkowej konferencji prezes organizującej targi firmy Eurobusiness-Haller Barbara Haller de Hallenburg-Illg.
"Politechnika Śląska to bardzo mocny zawodnik. Te rozwiązania w wysokim stopniu spełniły kryteria. Mamy nadzieję, że zostaną wdrożone i będą nam wszystkim służyły" – dodała. (PAP)
autorka: Anna Gumułka
lun/ agt/
