W stołecznym Teatrze Żydowskim w sobotę zaplanowano premierę „Der Szturem. Cwiszyn / Burza. Pomiędzy” w reż. Damiana J. Necia. W spektaklu obok „Burzy” Szekspira w przekładzie na jidysz wykorzystane będą fragmenty Archiwum Ringelbluma, „Lamentacji Jeremiasza” i „Pieśni nad Pieśniami”.
Jak napisano na stronie Teatru Żydowskiego, pierwsza premiera "Burzy" Szekspira w jidysz miała miejsce w Łodzi w 1938 r. w Folks Un Jungt Theater. W 1939 r. grana była dla publiczności warszawskiej.
"Zarówno przez krytyków żydowskich, jak i polskich okrzyknięta została sukcesem teatru żydowskiego w Polsce. Sukcesem, który napawa optymizmem i wiarą we wspólny polsko-żydowski świat, mimo rozgrywających się poza sceną coraz bardziej antysemickich aktów, rosnących w siłę faszystów" - przypomniano.
"Słowa Kalibana - +gdy spalisz jego książki, straci on całą swą władzę+, który w inscenizacji Leona Schillera był symbolem nowego barbarzyństwa, dzisiaj brzmią jak zapowiedź Zagłady. Po okropieństwach II wojny światowej i Zagłady nigdy nie wrócono w Polsce do idei wystawiania Szekspira w jidysz" - czytamy na stronie Teatru Żydowskiego.
Twórcy przedstawienia wyjaśnili, że 82 lata po łódzkiej premierze "Burzy", są "ciekawi, jak wybrzmi ona w podzielonej wewnętrznymi sporami Polsce, czy jidysz stanie się metaprzestrogą przed demonami powtarzającej się historii?".
Występują: Henryk Rajfer (Prospero), Jerzy Walczak (Ariel / Ferdynand), Wanda Siemaszko (Miranda), Barbara Szeliga (Stefano), Joanna Przybyłowska (Trinkulo), Marek Węglarski (Antonio) i Marcin Błaszak (Kaliban).
Reżyseria i dramaturgia - Damian Josef Neć. Za scenografię, kostiumy i wizualizacje odpowiadają Marta Wieczorek i Maciej Czuchryta. Muzyka - Sławomir Kupczak. Choreografię opracował Szymon Dobosik. Za przygotowanie wokalne odpowiada Teresa Wrońska. Konsultacje językowe, przystosowanie scenariusza jidysz i transliteracja - Aleksandra Król.
W przedstawieniu obok "Burzy" Szekspira w przekładzie na jidysz Yosefa Goldberga wykorzystane zostaną również fragmenty Archiwum Ringelbluma oraz "Lamentacji Jeremiasza" i "Pieśni nad Pieśniami".
Spektakl jest grany w języku jidysz z napisami w języku polskim.
Premiera przedstawienia - 3 października o godz. 17 w Teatrze Żydowskim (ul. Senatorska 35). Kolejne spektakle - 4 i 6-7 października br.
Damian Josef Neć jest absolwentem Wydziału Reżyserii Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Studiował też w Katedrze Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest Laureatem I nagrody Fundacji Shalom w konkursie "Historia i Kultura Żydów Polskich" (2008) oraz laureatem wyróżnienia w tym samym konkursie (2010). Współpracował z Fundacją Żyd Niemalowany Muzeum Wieczny Tułacz, która zajmuje się organizowaniem wystaw drzeworytów sztorcowych z XIX w. o tematyce żydowskiej.
Jest twórcą wideoartów – jego "#HaAdam" oraz "Number" były prezentowane na wystawach "Młoda Sztuka Żydowska" oraz "Judaizm w Sztuce". W 2016 r. zrealizował cykl czytań performatywnych "Chamesz Megilot" na podstawie współczesnego tłumaczenia na język polski, którego jest współautorem w Teatrze Polskim im. Arnolda Szyfmana w Warszawie.
W 2017 r. jego spektakl "Chicas PL" prezentowany był podczas Sibiu International Theatre Festival w Rumunii. W 2018 r. spektakl Necia "Hagada na Polskę" został zaprezentowany podczas Festiwalu Miasto Szczęśliwe w Teatrze im. Zygmunta Huebnera w Warszawie. Jego ostatnim spektaklem są "Aktorzy prowincjonalni" zrealizowani w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ pat/