Laski 1975. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej. Fot. PAP/M. Musiał
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi zostało 100 lat temu założone przez Matkę Elżbietę Różę Czacką, która 12 września będzie beatyfikowana. Jego działalność przywraca osobom ociemniałym miejsce w życiu społecznym - powiedział PAP prezes zarządu Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi Paweł Kasprzyk.
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi zostało założone przez Matkę Elżbietę Różę Czacką 11 maja 1911 roku.
"Na początku XX wieku osoby niewidome żyły na marginesie społeczeństwa. Nie miały wsparcia medycznego, wykształcenia, czy pracy. Pochodząca z rodziny hrabiowskiej Róża Czacka sama stając się osobą ociemniałą, postanowiła przyjść z pomocą tym, którzy znaleźli się w podobnej do niej sytuacji, ale nie mieli zaplecza materialnego. Chciała, żeby niewidomi byli pełnoprawnymi członkami społeczności, by zdobywając wykształcenie i umiejętności mogli na równi z innymi osobami funkcjonować, rozwijać swoje umiejętności, talenty" - powiedział prezes Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi.
"Poza edukacją szkolną Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi zapewnia obecnie dzieciom szeroką gamę zajęć rewalidacyjnych na wszystkich poziomach, w tym m.in.: naukę orientacji przestrzennej, rehabilitację wzroku, integrację sensoryczną, czynności życia codziennego. Dwie trzecie wychowanków mieszka w internatach. Pozostali to osoby dojeżdżające" - wyjaśnił prezes Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi.
Na terenie ośrodka istnieje szkoła muzyczna pierwszego stopnia, z której korzysta wielu niewidomych.
"Fakt, że mimo upływu lat i zmian politycznych oraz społecznych Towarzystwo wciąż działa służąc nie tylko osobom ociemniałym w całym kraju, ale nawet poza jego granicami jest dla nas konkretnym znakiem Bożego błogosławieństwa" - powiedziała PAP Przełożona Generalna Zgromadzenia Sióstr Służebnic Krzyża Matka Judyta Olechowska.
Jak zaznaczyła - wskazując na dyrektorium zostawione przez Sługę Bożą s. Różę Czacką - "celem Towarzystwa jest oddawanie chwały Bogu poprzez nauczanie niewidomych, doskonałego znoszenia swojego kalectwa z miłości ku Bogu".
"Osoby niewidome, które przyjmują swój krzyż, cierpienie, kalectwo w duchu wiary, mogą być dla wątpiących, poszukujących, zagubionych duchowo i moralnie apostołami" - powiedziała matka Judyta.
W roku 1911 opieką objęto pięćdziesiąt pięć rodzin osób niewidomych. Rok późnej otrzymało ją już stu dziesięciu niewidomych i ich rodziny. W 1913 roku przeniesiono zakład dla dziewcząt z ulicy Dzielnej 37 w Warszawie na ulicę Złotą 76. Tam też powstała ochronka dla ośmiorga dzieci. Jednocześnie otwarto przytułek dla ośmiu starszych niewidomych kobiet i warsztaty koszykarskie. "Róża Czacka chciała wyposażyć te osoby w konkretne umiejętności pracy oraz nauczyć je alfabetu Braille'a, czyli pisania i czytania" - powiedział Kasprzyk.
Przy ulicy Pięknej Towarzystwo założyło w 1913 roku szkołę dla niewidomych chłopców z językiem wykładowym polskim, gdzie uczono metodami specjalnymi dla niewidomych i po raz pierwszy w Polsce wprowadzono naukę czytania i pisania pismem Braille'a po polsku.
Alfabet Braille'a został 24 maja 1934 r. oficjalnie przyjęty przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
W roku 1921 rozpoczyna się budowa zakładu w Laskach, gdzie osoby ociemniałe mogłyby uzyskać przygotowanie do pracy, warsztat pracy i schronienie. Wybudowano także szkołę dla dzieci, internat, wytwórnie, szpital i schronienie dla starców i osób niewidomych niezdolnych do pracy.
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi ściśle współpracuje z założonym przez Matkę Różę Czacką Zgromadzeniem Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża otaczając niewidomych i ociemniałych wszechstronną opieką. Prowadzi przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja, zawodowe szkoły ponadgimnazjalne, liceum ogólnokształcące, szkołę policealną, szkołę muzyczną oraz internaty.
W Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Laskach przygotowuje się do samodzielnego życia ponad 230 niewidomych i słabowidzących dzieci z terenu całej Polski.
Wielu wychowanków zmaga się z dodatkowymi, ciężkimi schorzeniami. Praca z niewidomymi dziećmi i ich rodzicami zaczyna się w Laskach w Dziale Wczesnego Wspomagania Rozwoju Niewidomego Dziecka (dla dzieci z północnej Polski taki dział jest w Sobieszewie). Wychowankowie objęci są rehabilitacją wzroku (słabowidzący), nauką orientacji przestrzennej, rehabilitacją ruchową, hipoterapią, muzykoterapią. Ponadto w Laskach prowadzony jest dom dla dzieci głuchoniewidomych.
Wychowankowie dotknięci upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim uczą się w Szkole Podstawowej Specjalnej i Gimnazjum w Rabce (będącej filią Ośrodka). Natomiast dalsza nauka odbywa się w Laskach, w Gimnazjum Specjalnym i w Szkole Zawodowej Specjalnej.
Placówka w Sobieszewie oprócz Działu Wczesnego Wspomagania Niewidomego i Słabowidzącego Dziecka oraz Przedszkola dla Dzieci Niewidomych prowadzi także Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy dla Niewidomych.
Towarzystwo prowadzi także Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy w Sobieszewie koło Gdańska i dwa ośrodki dla osób dorosłych: Dom Pomocy Społecznej dla Kobiet Niewidomych w Żułowie w woj. lubelskim, gdzie są 74 panie, oraz Dom dla Niewidomych Mężczyzn im. Matki Elżbiety Czackiej w Niepołomicach w woj. małopolskim, gdzie mieszka 18 panów.
Każda osoba niewidoma, która się zgłosi, uzyska wsparcie. Czasami będzie ono bezpośrednie w postaci kursów, np. komputerowych, innym razem w znalezieniu specjalistycznej pomocy.
Zgodnie z decyzją papieża Franciszka beatyfikacja Matki Elżbiety Róży Czackiej i kard. Stefana Wyszyńskiego odbędzie się 12 września br. "Delegatem Ojca Świętego na tę uroczystość będzie Prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Semeraro" - poinformował 5 maja kard. Kaźmierz Nycz w liście do wiernych.(PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ jann/
