W Drohiczynie odbyła się w czwartek uroczysta sesja sejmiku na 500-lecie województwa podlaskiego. Radni i goście wysłuchali wykładów na temat historii i samorządu regionu. Sesji towarzyszyła wystawa regionalnych zabytków w miniaturze.
Datę 29 sierpnia 1513 roku, po uzgodnieniu z regionalnymi historykami, władze samorządowe regionu przyjęły za początek dziejów województwa podlaskiego. Wtedy to, na mocy przywileju króla Zygmunta Starego, został powołany w Drohiczynie pierwszy wojewoda podlaski Iwan (Jan) Sapieha.
Naukowcy badający ten okres historii Podlasia powołują się na skrót dokumentu, w którym jest ta data oraz dokumenty powołania Sapiehy na wojewodę. Województwo podlaskie wyodrębniono wówczas terytorialnie z rozległego województwa trockiego, bo król nie był zadowolony ze sposobu administrowania tym terytorium.
Datę 29 sierpnia 1513 roku, po uzgodnieniu z regionalnymi historykami, władze samorządowe regionu przyjęły za początek dziejów województwa podlaskiego. Wtedy to, na mocy przywileju króla Zygmunta Starego, został powołany w Drohiczynie pierwszy wojewoda podlaski Iwan (Jan) Sapieha.
Sesja w Drohiczynie, który był pierwszą historyczną stolicą województwa, jest jednym z punktów całorocznego programu obchodów jubileuszu. Głównym punktem obchodów była wielka parada na 500-lecie województwa, która przeszła ulicami Białegostoku 26 kwietnia. Wzięło w niej udział ok. 2,5 tys. osób, m.in. samorządowcy z kilkudziesięciu gmin, zespoły folklorystyczne i grupy rekonstrukcyjne.
Historyk, dyrektor Archiwum Państwowego w Białymstoku Marek Kietliński zwraca uwagę, że dokumenty dotyczące dziejów regionu są bardzo rozproszone, znajdują się nie tylko w archiwach w Polsce, ale i za granicą. Np. oryginał przywileju o powołaniu pierwszego wojewody podlaskiego znajduje się w Mińsku na Białorusi.
W związku z obchodami ukazała się książka "500 lat województwa podlaskiego. Historia w dokumentach". Archiwum Państwowe przeprowadziło stosowną kwerendę, w publikacji jest wybór stu dokumentów z dziejów województwa podlaskiego.
Województwo w 1513 roku było duże. Na północy sięgało Augustowa, na południu obejmowało ziemię bielską, mielnicką i drohiczyńską. Na wschodzie brzeską i kamieniecką - dziś to rejony Białorusi. W 1566 roku z woj. podlaskiego wydzielono województwo brzeskie.
Dzisiejsze Podlaskie, po ostatniej reformie administracyjnej z 1999 roku, obejmuje dawne województwo białostockie oraz większą część dawnych województw: łomżyńskiego oraz suwalskiego.
Przewodniczący sejmiku województwa podlaskiego Bogdan Dyjuk zwrócił uwagę, że na niektórych terenach tak utworzonego kilkanaście lat temu województwa, ten związek, spójność terytorialna "nie jest jeszcze zbyt dobra", a mieszkańcy tych terenów nie do końca utożsamiają się z województwem podlaskim.
"Dlatego chcemy rozpropagować w województwie podlaskim według obecnych granic, historię, ideę, czasy świetności tego województwa historycznego" - dodał przewodniczący sejmiku. (PAP)
rof/ eaw/ jbr/
