Możemy z satysfakcją powiedzieć, że coś ważnego zostało osiągnięte dla społeczeństwa obywatelskiego, ale także po prostu dla Polski – powiedział w czwartek na konferencji podsumowującej 5 lat działalności Narodowego Instytutu Wolności wicepremier, minister kultury Piotr Gliński.
W czwartek w Warszawie odbywa się konferencja "5 lat NIW. Nowe szanse dla trzeciego sektora". Ponad 800 mln zł przyznanych dotacji i blisko 5 tysięcy wspartych organizacji pozarządowych – to, jak poinformowano, bilans pięciu lat działalności Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. NIW powstał w 2017 r. z inicjatywy ministra Glińskiego, który jest przewodniczącym Komitetu do spraw Pożytku Publicznego.
"Mamy dzisiaj taki moment, kiedy możemy z satysfakcją powiedzieć, że coś ważnego zostało osiągnięte dla społeczeństwa obywatelskiego, ale także po prostu dla Polski" - mówił wicepremier Gliński podczas konferencji.
Wskazał, że udało się zrealizować założenie wsparcia państwa dla organizacji pozarządowych poprzez powołanie Komitetu ds. Pożytku Publicznego, a także powołać jednostkę operacyjną, bo - jak mówił Gliński - "Narodowy Instytut Wolności jest jednostką operacyjną do realizacji głównych programów wsparcia".
Szef MKiDN zwrócił uwagę, że "w demokracjach, które się tworzą, dojrzewają, które powstają, w takim państwie, jak Polska, o takiej historii, trudno jest walczyć o pozycję dla organizacji pozarządowych".
Wicepremier Gliński mówił także o celach, które udało się osiągnąć NIW, który miał umożliwić organizowanie się środowisk, które nie czuły się komfortowo w tym świecie organizacji pozarządowych, do czasu reform. "W tej chwili mają pełne możliwości organizowania się, cała reszta zależy od nich, od ich aktywności, od tego, jak będą potrafiły funkcjonować na tym rynku obywatelskim" - powiedział.
"Druga sprawa, na pewno dowartościowanie małych organizacji" - wskazał. Dodał, że zwłaszcza w trakcie rozwoju w latach 90. i pierwszego dziesięciolecia XXI w. widać było wyraźnie "koncentrację środków w dużych miastach, dla dużych organizacji, dla bardzo dobrze rozwijającego się sektora infrastrukturalnego". "Był natomiast deficyt, jeżeli chodzi o wsparcie dla organizacji małych" - zauważył Gliński.
Trzeci element, o którym mówił, to "objęcie, znacznie większym wsparciem organizacji z małych miejscowości i organizacji spoza wielkich centrów aglomeracyjnych w Polsce". "Statystyki dotacji, których udziela NIW, na to wskazują, że ten cel też udało nam się osiągnąć" - mówił.
W ocenie wicepremiera jeszcze większego wsparcia wymaga wolontariat. "Zindywidualizowanego, więcej profesjonalizacji. Musimy się dorobić systematycznego wolontariatu w Polsce, jeszcze lepiej rozwiniętego niż dotychczas" - wskazał.
Zaapelował o wspieranie kolejnych reform w klasie politycznej, bo - jak mówił - "to wciąż jest problem, a demokracja wymaga tego, żeby wsparcie dla sektora było cały czas rozwijane".
Dyrektor NIW Wojciech Kaczmarczyk powiedział PAP i Polskiemu Radiu, że "5 lat Narodowego Instytutu Wolności to jest 9 programów wspierania społeczeństwa obywatelskiego". "Zaczynaliśmy z jednym, w tej chwili mamy 9. To jest ponad 4,5 tys. dotacji udzielonych organizacjom, ponad 800 mln zł przekazanym organizacjom na realizację ich zadań statutowych, ale także w dużej części na ich rozwój instytucjonalny, na to, żeby mogły organizacje zatrudniać pracowników, żeby mogły tworzyć struktury do działania, bardziej profesjonalne, żeby organizacje mogły kupować siedziby, remontować je, profesjonalizować się w sensie sprzętowym" - wymieniał Kaczmarczyk.
Jak mówił, "to jest bardzo ważne dla organizacji, dlatego, żeby miały większe możliwości działania, żeby nie były ubogim krewnym podmiotów takich, jak administracja publiczna, samorządy, które realizują zadania publiczne, tylko, żeby miały własne możliwości działania".
Podkreślił, że "organizacje pozarządowe są solą demokracji". "Im mocniejsze będą, im bardziej będą zróżnicowane, tym lepiej dla demokracji".
Poinformował, że NIW będzie dysponował budżetem ponad 220 mln zł na nadchodzący rok.
"To jest największy budżet dotacyjny NIW-u w ciągu ostatnich pięciu lat. Nowy schemat grantowy, nowy program, który będzie realizowany przez NIW od przyszłego roku. To jest wspieranie zarządzania wolontariatem w organizacjach pozarządowych. Organizacje będą mogły uzyskać środki na zatrudnienie koordynatora wolontariatu, na pokrywanie kosztów wolontariuszy zaangażowanych w służbę za pośrednictwem organizacji, przede wszystkim, żeby organizacje mogły zbudować większe zespoły wolontariackie, takie zespoły, w których wolontariusze będą mogli się zastępować w pełnieniu tej służby, właśnie po to, żeby takie sytuacje kryzysowe, jak pandemia, wojna w Ukrainie, nie były tylko wyzwaniem dla organizacji pozarządowych, ale żeby organizacje miały większe możliwości reagowania w takich trudnych, kryzysowych sytuacjach" - wyjaśnił dyrektor NIW.
Podczas konferencji NIW pokazuje, jak na przestrzeni ostatnich lat zmienił się obraz polskiego społeczeństwa obywatelskiego. W programie są debaty z udziałem polskich i zagranicznych ekspertów zajmujących się tematyką NGO. W dalszej części wręczone zostaną nagrody w konkursie na najlepszą pracę magisterską oraz najlepszą rozprawę doktorską.
W ramach konferencji odbędzie się "Seminarium na temat think tanków obywatelskich", które zaplanowano na 25 listopada. Uczestnikami paneli dyskusyjnych będą dziennikarze, politycy i przedstawiciele organizacji pozarządowych. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ dki/ itm/
