Od przekazania przez tegorocznych noblistów osobistych przedmiotów do Muzeum Nagrody Nobla rozpoczął się we wtorek w Sztokholmie Tydzień Noblowski. W sobotę laureaci nagród Nobla odbiorą z rąk króla Szwecji Karola XVI Gustawa złote medale oraz dyplomy.
W tym roku w stolicy Szwecji gości wyjątkowo aż 27 noblistów, gdyż na tegoroczną galę zaproszono także laureatów z lat poprzednich. W latach 2020-2021 uroczystości nie odbywały się z powodu pandemii Covid-19.
Jak poinformowała PAP Elin Granberg z Muzeum Nagrody Nobla, laureatka Nagrody Nobla z literatury za 2022 rok Francuzka Annie Ernaux przekazała na wystawę zabytkowy zegar-budzik, który "pokazuje, że czas jest ważny w jej powieściach". "Budzik był też wykorzystywany przez noblistkę podczas pracy nad książkami" - podkreśliła Granberg.
Laureat Nobla z medycyny Szwed Svante Paabo pozostawił w muzeum dwa grube podręczniki z dedykacją, jakie otrzymał od swojego ojca, również noblisty z tej dziedziny z 1982 roku Sune Bergstroema. "Teraz, gdy jego syn otrzymał Nobla historia zatoczyła koło" - zaznaczyła Granberg.
Podobnie książkę naukową, wyraźnie zużytą i "pomazaną", na temat chemii organicznej przekazała Amerykanka Carolyn Bertozzi, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. Prezentowi towarzyszy słoik ulubionego masła orzechowego, który pomagał noblistce zachować wieczorami energię podczas pracy.
Tygodniowi Noblowskiemu w Sztokholmie towarzyszą również konferencje prasowe, spotkania ze studentami, odczyty lub wykłady laureatów, które stanowią warunek wypłaty nagrody pieniężnej wynoszącej 10 mln koron (920 tys. euro).
W stolicy Szwecji w 20 miejscach rozbłysły instalacje świetlne zaprojektowane przez artystów poświęcone laureatom i ich dziełom oraz odkryciom. Według organizatorów z Fundacji Noblowskiej w związku z kryzysem energetycznym wykorzystano oszczędne mapy LED. Świat może korzystać dzięki wynalazkowi laureatów Nagrody Nobla z fizyki w 2014 roku.
Z powodu sytuacji politycznej na wręczenie nagród Nobla oraz bankiet noblowski w Ratuszu w Sztokholmie nie zaproszono dyplomatów z Rosji oraz Białorusi.
Tradycyjnie oddzielne uroczystości odbędą się w Oslo, gdzie w sobotę 10 grudnia w rocznicę śmierci fundatora nagrody Alfreda Nobla złote medale oraz dyplomy otrzymają laureaci Pokojowej Nagrody Nobla.
Norweski Komitet Noblowski poinformował pod koniec listopada, że w imieniu więzionego przez reżim Alaksandra Łukaszenki białoruskiego opozycjonisty Alesia Bialackiego nagrodę odbierze jego żona Natalia Pińczuk. Laureatami Pokojowej Nagrody Nobla za 2022 rok zostali także rosyjska organizacja broniąca praw człowieka i badająca zbrodnie stalinowskie Memoriał, którą ma reprezentować jej prezes Jan Raczyński, a także ukraińskie Centrum Wolności Obywatelskich. Oczekiwany jest przyjazd szefowej tej organizacji Ołeksandry Matwijczuk. Goście mają przyjechać do Oslo w czwartek.
W Muzeum Pokojowej Nagrody Nobla w Oslo otwarta zostanie wystawa poświęcona tegorocznym laureatom.
Ze Sztokholmu Daniel Zyśk (PAP)
zys/ ap/
