Rysunek Juliusza Kossaka, akwarela Juliana Fałata, książki oraz litografia przedstawiająca portret Włodzimierza Dzieduszyckiego - to unikatowe eksponaty, o które wzbogaciło się Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu oddział Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich.
Te cenne obiekty zostały przekazane muzeum w dziesięcioletni depozyt przez Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas, Fundację Radziwiłłów Trzy Trąby oraz przez członków rodziny Dzieduszyckich.
Jak powiedział PAP kierownik Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu Piotr Prymon, trzy przekazane obiekty są związane z osobą hrabiego Włodzimierza Dzieduszyckiego, pasjonata przyrody, założyciela pierwszego Muzeum Przyrodniczego im. Dzieduszyckich we Lwowie w XIX wieku.
Jednym z najcenniejszych przekazanych do muzeum dzieł jest rysunek na desce wykonany przez Juliusza Kossaka przedstawiający „Walne posiedzenie lekarzy i przyrodników we Lwowie” z 1888 r., na którym swój inauguracyjny odczyt „O wędrówkach ptaków” wygłosił Włodzimierz Dzieduszycki.
„Rysunek ten wykonany ołówkiem i gwaszem narysował Juliusz Kossak, który był zaprzyjaźniony od lat z rodziną Dzieduszyckich. Pojawił się w sali wielkiej ratusza na tym zjeździe i udokumentował to wydarzenie w sposób bardzo szczegółowy: narysował wnętrze sali ratusza, gości przybyłych na wykład i przemawiającego z pasją Włodzimierza” – opowiadał PAP Piotr Prymon.
Konrad Sawiński p.o. dyrektora jarosławskiego muzeum dodał, że ten niezwykły rysunek na desce miał stanowić matrycę do wykonania drzeworytu, który później miał być z kolei reprodukowany na łamach gazet.
„Być może Juliusz Kossak planował sprzedać swój rysunek, ale z pewnego powodu nie doszło do tego, dzięki czemu to niezwykłe cenne dzieło jako depozyt będziemy mogli już wkrótce podziwiać w Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu” – wyjawił Sawiński.
Innym cennym depozytem jest portret hrabiego Wojciecha Dzieduszyckiego, dalekiego kuzyna Dzieduszyckich z Zarzecza i Poturzycy, polityka, posła na Sejm Krajowy, ale jednocześnie filozofa, dramaturga, powieściopisarza oraz nowelisty.
„Jest to niezwykła akwarela pędzla Juliana Fałata z 1909 roku. Obraz jest własnością Fundacji Radziwiłłów - Trzy Trąby. Po raz pierwszy został zaprezentowany w tym roku podczas Nocy Muzeum” – powiedział Prymon.
Równie cenne są przekazane do muzeum książki. Jedną z nich jest przewodnik „Muzeum imienia Dzieduszyckich we Lwowie” z 1880 roku, przekazany w depozyt przez Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas.
„Autorem tej szczególnej publikacji jest sam hrabia Włodzimierz Dzieduszycki, który opracował wiadomości na temat poszczególnych działów muzeum, a w szczególności działu ornitologicznego” – podkreślił Prymon.
Dodał, że Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas w tym roku wykonał renowację tego przewodnika.
„Włodzimierz Dzieduszycki, spadkobierca Biblioteki Poturzyckiej, po ojcu Józefie Kalasantym, przeniósł do lwowskiej rezydencji przy ul. Kurkowej we Lwowie cenny księgozbiór odnoszący się do historii Polski, rękopisy, starodruki, jak również kolekcję malarstwa znanych polskich artystów. Część księgozbioru trafiła po wojnie do Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu, inna część pozostała we Lwowie jak również w kolekcji osób prywatnych” – wymienił Prymon.
Wśród książek, które trafiły w ręce rodziny Dzieduszyckich znalazła się tragedia „Fedra”, napisana przez Jeana Baptiste'a Racine'a, francuskiego dramaturga w XVII w., przełożona na język polski w 1801 roku. Ta pozycja, przekazana przez Annę Dzieduszycką z Warszawy także trafiła jako depozyt do Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu.
Sawiński zauważył, że na książce widnieje oryginalna pieczęć świadcząca o pochodzeniu z Biblioteki Poturzyckiej.
Kolejnym cennym eksponatem, jaki trafił do Zarzecza, jest litografia przedstawiająca portret Włodzimierza Dzieduszyckiego z czasów, kiedy pełnił funkcję członka Izby Panów Parlamentu Wiedeńskiego. Grafikę przekazała Krystyna Dzieduszycka–Rycerska.
„Grafika ta została wydana w Wiedniu w XIX wieku, o czym świadczą sygnatury w języku niemieckim” – przekazał kierownik muzeum w Zarzeczu.
P.o. dyrektora Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich przekazał PAP, że wszystkie te eksponaty, przekazane jako depozyt do 2032 roku, będzie można już od 16 grudnia podziwiać na ekspozycji w Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu. (PAP)
autorka: Agnieszka Pipała
api/ dki/
