„Eurowarsztat” - warszawska odsłona projektu Marty Romankiv. Źródło: Muzeum Warszawy/materiały prasowe
„Eurowarsztat”, czyli projekt pochodzącej z Ukrainy artystki Marty Romankiv, od 9 marca będzie prezentowany w Galerii Rynek 30 w Muzeum Warszawy. Romankiv pyta migrantów i migrantki o to, jak widzą przyszłość Europy – oddaje im przestrzeń i głos.
Urodzona we Lwowie artystka, która od ośmiu lat mieszka, studiuje i pracuje w Polsce, razem z osobami pochodzącymi z różnych części świata i korzystając z własnego doświadczenia migracji, zastanawia się, co Unia Europejska może zrobić dla polepszenia jakości życia osób mieszkających i pracujących na jej terenie, ale nieposiadających unijnych paszportów. Na zarejestrowanych przez artystkę nagraniach migranci i migrantki opowiadają o własnych wizjach przyszłości oraz proponują niezbędne według nich zmiany społeczne.
Projekt zakłada prezentację kilku zarejestrowanych wcześniej wywiadów oraz realizację kolejnych w Galerii Rynek 30. Działanie ma charakter partycypacyjny i otwarty, jest częścią badań doktorskich Romankiv. Wcześniej był pokazywany m.in. w Pawilonie w Poznaniu. W ramach programu towarzyszącego odbędą się szkolenia z wystąpień publicznych dla osób z doświadczeniem migracji, spotkania z artystką i oprowadzania kuratorskie.
"Potrzeba mówienia o przyszłości w dużym stopniu zrodziła się po 24 lutego 2022 r., z obserwacji walki ukraińskiego społeczeństwa o wolność całego europejskiego kontynentu. Niezwykle ważne wydaje mi się pytanie, o jaką przyszłość walczymy" - powiedziała PAP Romankiv.
"W tym działaniu razem z migrantami i migrantkami bierzemy na warsztat Europę - miejsce, w którym mieszkamy. Według badań Komisji Europejskiej 37,5 mln osób to mieszkanki i mieszkańcy krajów unijnych, którzy urodzili się poza jej granicami. Mimo że czynnie uczestniczą w życiu swoich społeczności, pracują, płacą podatki czy wykonują nieodpłatną pracę na rzecz wspólnoty, często są bardziej narażeni na wyzysk w pracy i wykluczenie, nie mogą podejmować decyzji politycznych. Projekt +Eurowarsztat+ skupia się na osobach, których głos zazwyczaj jest pomijany. Zależy mi na tym, aby zastanowić się nad tym, kto ma prawo do decydowania o kształcie wspólnej przyszłości" - wyjaśniła artystka.
Przekazała, że w ramach projektu już zostały nagrane wypowiedzi osób z Ukrainy, Białorusi, Kenii, Algierii, Argentyny. "Część tych nagrań pokazujemy w ramach instalacji w Muzeum Warszawy. Każda z osób konstruowała swoje wypowiedzi na podstawie własnych doświadczeń. Najczęściej pojawiają się postulaty dotyczące potrzeby ułatwienia procedur polityki migracyjnej, zmiany w postrzeganiu figury migranta, ale także związane np. z reformami praw pracowniczych, potrzebą ułatwienia działań oddolnym organizacjom czy większego docenienia roli kultury. Niezwykle interesujący jest fakt, jak duże kompetencje posiadają tę osoby w stosunku do spraw, które bezpośrednio ich dotyczą. Często mają konkretne propozycje i rozwiązania. Wsłuchanie się w ich głosy wydaje się ogromnie ważne" - oceniła.
Marta Romankiv urodziła się w 1995 r. we Lwowie. Jest artystką interdyscyplinarną, twórczynią instalacji, prac wideo oraz sytuacji społecznych. Ukończyła kierunek ceramiki artystycznej w Lwowskim Państwowym Instytucie Sztuki Dekoracyjnej i Stosowanej. Kontynuowała studia w Polsce – na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, a tytuł magistra uzyskała na Akademii Sztuki w Szczecinie. Jest doktorantką Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Romankiv jest laureatką międzynarodowej nagrody Allegro Prize (2020); stypendystką programu rezydencyjnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Polski Gaude Polonia (2021) oraz programu stypendialnego w Krakowie (2022). Uczestniczyła w wystawach i konferencjach naukowych w Polsce, Ukrainie, Portugalii, na Węgrzech, we Włoszech, w Niemczech, USA.
Swoją działalność skupia głównie wokół tematu praw obywatelskich i pracowniczych, wykluczenia społecznego w kontekście migracji, a także związanych z tym problemów tożsamościowych. Jej projekty najczęściej mają charakter partycypacyjny i znajdują się na pograniczu aktywizmu, nauk społecznych i sztuki.
Galeria Rynek 30 jest polem działań młodych twórców i twórczyń: artystek i artystów, ale też kuratorek i kuratorów. Różnorodne tematy i środki wyrazu łączy świeżość spojrzenia i refleksja nad współczesnością. To miejsce spotkania i łącznik pomiędzy przeszłością miasta a tym, co w nim najbardziej aktualne. Galeria Rynek 30 to także przestrzeń współpracy z NGOsami, instytucjami naukowymi czy edukacyjnymi.
Wystawa potrwa od 9 marca do 30 lipca w Galerii Rynek 30 w siedzibie Muzeum Warszawy przy Rynku Starego Miasta. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ skp/
