"Biuletyn Historii Pogranicza" nr 23/2023
W Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku zakończyła w sobotę swoje trzydniowe posiedzenie Polsko-Kazachstańska Komisja Historyczna, która zajmuje się m.in. problematyką deportacji Polaków na Wschód. Zaprezentowano najnowsze publikacje związane z działalnością komisji.
Polsko-Kazachstańska Komisja Historyczna powołana została blisko rok temu właśnie w Białymstoku, stronami umowy są Muzeum Pamięci Sybiru (MPS) oraz Instytut Historii i Etnologii przy Komitecie Nauki Ministerstwa Edukacji i Nauki Republiki Kazachstanu.
Trzydniowe obrady tej komisji w Polsce podzielone były na dwie części. Naukowcy z obu krajów spotkali się najpierw w Gdańsku, gdzie w czwartek i piątek miała miejsce pierwsza część obrad. Wzięli udział w otwarciu w Muzeum II Wojny Światowej wystawy "Wielki Głód w Kazachstanie – historia nieznana"; prezesowi Związku Sybiraków Kordianowi Borejce przekazane zostały kopie dokumentów z Państwowego Archiwum Miasta Kokczetaw (leżącego w północnym Kazachstanie), będące świadectwem deportacji jego rodziny.
W MIIWŚ otwarto wystawę „Wielki Głód w Kazachstanie”
Historycy podkreślają, że przekazane prezesowi Związku Sybiraków dokumenty są przykładem tego, w jaki sposób działalność komisji przyczynia się do pogłębiania wiedzy o deportacjach Polaków do Kazachstanu, zwłaszcza w sytuacji, gdy zamknięty jest dostęp do archiwów w Rosji.
W sobotę komisja obradowała w Białymstoku. Na zakończenie 3-dniowego spotkania odbyła się prezentacja najnowszych publikacji związanych z Kazachstanem i relacjami polsko-kazachstańskimi.
To m.in. specjalny numer czasopisma naukowego "Biuletyn Historii Pogranicza", wydawanego przez MPS i Polskie Towarzystwo Historyczne. Pismo, które ukazało się w językach polskim, kazachskim i rosyjskim, w całości poświęcony jest stosunkom polsko-kazachstańskim. Są w nim publikacje autorów z obu krajów poświęcone np. polskiej diasporze w Kazachstanie, wynikom kwerend w tamtejszych archiwach i badaniom terenowym w północnym Kazachstanie.
Dyrektor MPS prof. Wojciech Śleszyński, który jest przewodniczącym komisji ze strony polskiej, pytany o pierwsze efekty działalności komisji mówił o pozyskaniu pięciu tomów unikatowych dokumentów z postsowieckich archiwów w Kazachstanie oraz tomu dokumentów o zesłaniach z XIX i początku XX wieku.
Dyrektor MPS prof. Wojciech Śleszyński, który jest przewodniczącym komisji ze strony polskiej, pytany o pierwsze efekty działalności komisji mówił o pozyskaniu pięciu tomów unikatowych dokumentów z postsowieckich archiwów w Kazachstanie oraz tomu dokumentów o zesłaniach z XIX i początku XX wieku.
"To materiały niezwykle ważne dla nas jako naukowców, ale są równie ważne, może nawet bardziej, dla obywateli, których przodkowie byli zesłani do Kazachstanu" - powiedział PAP. Dodał, że w dokumentach są historie konkretnych osób, ale również zestawienia zbiorcze. "Ale są to też informacje, w jakich warunkach przyszło żyć naszym obywatelom tam, w dalekim Kazachstanie" - mówił Śleszyński.
Trwa opracowywanie pozyskanych archiwaliów; będą publikowane i dostępne w internecie. Śleszyński wyraził nadzieję - były na ten temat prowadzone rozmowy ze stroną kazachstańską - że do końca roku uda się przekazać polskim naukowcom kolejnych pięć tomów dokumentów. "Dlatego, że pracujemy konkretnymi obwodami. Z każdego z obwodów, tam gdzie byli zesłani Polacy, pozyskujemy materiały archiwalne" - wyjaśnił dyrektor MPS. Trwają też prace nad wydaniem publikacji dotyczącej historii Kazachstanu. (PAP)
autorzy: Robert Fiłończuk, Sylwia Wieczeryńska
rof/ swi/ akub/
