„Rzeczy brzmiące” to temat 66. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, który odbędzie się w stolicy w dniach od 15 do 23 września 2023 r.
„Tegoroczna Warszawska Jesień, której tematem są +Rzeczy brzmiące+, przyniesie przestrzenie dźwiękowe i budynki wypełnione kształtami i dźwiękami. Klasyczne instrumenty i zespoły zostaną zestawione z nowymi konstrukcjami, a wszystkie razem kompozytorzy i performerzy potraktują jak rozbrzmiewające obiekty – mówił Jerzy Kornowicz, dyrektor festiwalu podczas wtorkowej konferencji w Pałacu Czapskich w Sali Senatu Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Festiwal - to zdaniem Kornowicza - bardzo dobra okazja do pobycia z dźwiękami, czasem spacerowania w ich otoczeniu. „Przedstawiamy połacie dźwięku o bogatym życiu wewnętrznym(…). Rozszerzenie palety dźwiękowej i nienarratywne formy przepływu czasu wywołają, być może, inne postrzeganie realności. Muzyczne i pozamuzyczne idee i sensy nie powinny na tym ucierpieć. Wręcz przeciwnie: być może zyskają na wiarygodności wyrażone nieskatalogowanymi w pamięci środkami” – charakteryzował dyr. Kornowicz.
Odbędą się niekoncerty, koncerty-instalacje, obiektofony i performanse.
„Inauguracja nie będzie koncertem, ale trwającą kilka godzin metainstalacją z wieloma stacjami – wędrujący pomiędzy nimi odbiorcy sami dokonają wyboru drogi. Najprawdopodobniej nie da się usłyszeć i zobaczyć wszystkiego, choć część modułów tej metainstalacji będzie powtarzana” – zapowiada szef festiwalu.
Pałac Czapskich, w którym odbywała się konferencja jest też przykładem – według dyr. Kornowicza - budynku wypełnionego instalacjami i obiektami dźwiękowymi powstałymi w wyniku współpracy pomiędzy studentami i pedagogami Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina.
Festiwal, zdaniem Mieczysława Kominka, prezesa Związku Kompozytorów Polskich, głównego organizatora wydarzenia - imponująco przedstawia się w liczbach.W czasie tegorocznej Warszawskiej Jesieni zostaną zaprezentowane dzieła trzydziestu pięciu artystek i czterdziestu sześciu artystów, wśród których czterdzieścioro sześcioro jest związanych z Polską. W dwunastu punktach na mapie Warszawy odbędzie się pięćdziesiąt siedem wydarzeń nurtu głównego, Warszawskiej Jesieni Klubowo i Małej Warszawskiej Jesieni. Dwadzieścia dwa dzieła zostaną zaprezentowane po raz pierwszy. Wystąpi pięć orkiestr, jeden chór, jedenaście zespołów oraz dwadzieścioro troje solistów. Odbędzie się szesnaście wydarzeń towarzyszących festiwalowi.
Fort Sokolnickiego w Parku im. Stefana Żeromskiego to nowe miejsce festiwalu, gdzie zagoszczą obiekty dźwiękowe i konstrukty instrumentalne w skali makro i mikro autorstwa Hansa van Koolwijka i Pawła Romańczuka. Odbędą się tam także performanse w wykonaniu obu artystów i Tomka Szczepaniaka.
Wśród autorów instalacji i obiektów dźwiękowych rozproszonych po licznych wydarzeniach są też: Simon Loffler z Animaliami; Marko Ciciliani w instalacji Why Frets?; – Tombstone, Sky Macklay w instalacji Harmonitrees, Krzysztof Cybulski z AAAA (augmented acoustic actuated autonomous) na trzy instrumenty semi-autonomiczne oraz zespół Wydziału Mechatroniki Politechniki Warszawskiej z Michałem Górczyńskim grającym na klarnecie kontrabasowym. Wiele obiektów stanie się obiektofonami – nowymi instrumentami, na przykład w utworach Wojciecha Błażejczyka, Eirika Brandala i Marty Śniady.
Postaciami szerzej przez festiwal prezentowanymi są: Bernhard Lang – na Warszawskiej Jesieni usłyszymy jego dwa rozbudowane w czasie utwory: „A Song for Rachela” (kompozycję zamówioną wspólnie przez Instytut Adama Mickiewicza i Warszawską Jesień na osiemdziesiątą rocznicę powstania w getcie warszawskim) w wykonaniu Klangforum Wien oraz „Radical Loops” - również wspólne zamówienie Instytutu Adama Mickiewicza i Warszawskiej Jesieni.
Ponadto prezentowana będzie szerzej twórczość Chayi Czernowin z Zagrzebia oraz Fozié Majd z Iranu i Yannisa Kyriakidesa; ich utwory wykona orkiestra AUKSO pod dyrekcją Marka Mosia z solistyczną partią grającego na klarnecie basowym Garetha Davisa.
„Rośnie zainteresowanie muzyką irańską, jej fascynującymi fakturami i narracjami muzycznymi tworzonymi często przez kompozytorki będące też etnomuzykolożkami” – zaznaczył dyr. Kornowicz.
Do tradycji należą zamówienia festiwalu. W tej edycji Warszawskiej Jesieni zostały one skierowane do: Bernharda Langa (współzamówienia z Instytutem Adama Mickiewicza); Pawła Malinowskiego; Tadeusza Wieleckiego; Rafała Zapały; Sławomira Wojciechowskiego; Yannisa Kyriakidesa (współzamówienie z Stichting Musai); Piotra Peszata; Chayi Czernowin (współzamówienie z Music Biennale Zagreb, Związkiem Kompozytorów Chorwackich i festiwalem Wien Modern); Alexa Minceka; Karola Nepelskiego; Sky Macklay; Martina A. Hirsti-Kvama i Wojciecha Błażejczyka (współzamówienie z Filharmonią Narodową), Aleksandry Słyż (Warszawska Jesień Klubowo) oraz Agaty Zubel (Mała Warszawska Jesień) i Wojciecha Błażejczyka (współzamówienie z Teatrem Zagłębia, również w ramach Małej Warszawskiej Jesieni).Integralną częścią festiwalu są bardzo popularne pasma: Mała Warszawska Jesień i Warszawska Jesień Klubowo.
Na Małą Warszawską Jesień adresowaną do najmłodszych odbiorców i całych rodzin złoży się kilkanaście wydarzeń zrealizowanych w postaci trzech światowych premier pod wspólnym hasłem „Światy brzmiące”.
„Najmłodsi słuchacze zawędrują do dźwiękowych krain, do których wchodzi się najczęściej za pomocą małych i większych +rzeczy brzmiących+. Będą to światy: po drugiej stronie lustra, animacji i improwizacji wizualno-dźwiękowej oraz tajemniczego ogrodu. Przewodnikami po nich będą m.in. Agata Zubel, Wojciech Błażejczyk, Aleksandra Wasilkowska, Dagna Sadkowska, Sean Palmer, Justyna Sobczyk” - powiedziała Anna Kierkosz, szefowa MWJ.
Z kolei w ramach Warszawskiej Jesieni Klubowo festiwal gościć będzie w Klubie Pardon, To Tu. Dwa wieczory wypełnią improwizacje solowe i zespołowe, wędrówki dźwiękowe pomiędzy formami zapisanymi, inspirowanymi i wolną improwizacją.
Ponadto odbędą się spotkania, warsztaty, np. w Austriackim Forum Kultury będą miały miejsce spotkania z artystami biorącymi udział w festiwalu oraz warsztaty kompozytorskie dla młodych kompozytorów.
Codziennie też w internetowym Radiu Jesień będzie można posłuchać audycji o festiwalu i nowej muzyce prowadzonych przez Monikę Pasiecznik i Tomasza Biernackiego.
Głównymi Partnerami 66. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” są prof. Piotr Gliński, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Rafał Trzaskowski, prezydent m.st. Warszawy.
Więcej informacji na stronie warszawska-jesień.art.pl (PAP)
Autorka: Anna Bernat
abe/ dki/