Partenon. Źródło: Wikimedia Commons
Starożytni Grecy malowali swoje rzeźby i świątynie na różne kolory. Potwierdzają to trwające od kilku lat badania frontonów najsłynniejszej greckiej świątyni – ateńskiego Partenonu – piszą naukowcy w najnowszym wydaniu periodyku „Antiquity”.
Starożytne greckie świątynie i posągi skrzyły się intensywnymi kolorami. Używano błękitów, zieleni czy czerwieni. W ciągu stuleci farby najczęściej wypłowiały wskutek warunków atmosferycznych i procesów chemicznych.
Najnowsze technologie pozwalają na odkrycie mikroskopijnych śladów barwników na greckich dziełach sztuki, dzięki czemu można sobie wyobrazić, jak wyglądały one w dawnych czasach.
Pod kątem stosowanych barwników badane są rzeźby najsłynniejszej greckiej świątyni, ateńskiego Partenonu, poświęconego bogini Atenie. Został on wybudowany na ateńskim wzgórzu – Akropolu w V w. p.n.e. za czasów Peryklesa, kiedy Ateny przeżywały gospodarczy i kulturalny rozkwit. Wzniesiono go na miejscu wcześniejszych zabudowań, zburzonych podczas inwazji perskiej. Duża część rzeźb została wykonana przez najsłynniejszego rzeźbiarza greckiego, Fidiasza.
Fragmenty świątyni, w tym fryz partenoński i rzeźby bogów z obu stron budowli, trafiły w XIX w. do Anglii za sprawą brytyjskiego arystokraty, lorda Elgina. Przechowywane są do dzisiaj w British Museum w Londynie i znane jako marmury Elgina.
Badania fizykochemiczne, prowadzone od kilku lat, pozwoliły na wykrycie śladów barwników zarówno na fryzie partenońskim, na otaczających elementach architektonicznych, a także na posągach bogów. Odkryto barwnik zielony, purpurowy oraz tzw. błękit egipski, oparty na związkach krzemianu i miedzi.
Najnowsze badania podsumowują i porządkują dotychczasową wiedzę, a także dodają nowe szczegóły. Naukowcy zastosowali najnowocześniejsze, nieinwazyjne technologie optyczne, dzięki którym mogli przeanalizować sposób pracy starożytnych rzeźbiarzy. Badali ślady dłut i wierteł, które zostały na rzeźbach i starali się wydedukować na ich podstawie kształt narzędzi, a także mikroskopijne plamki barwników.
Wykryto ślady egipskiego błękitu na 11 rzeźbach na frontonie i na jednej figurze na fryzie. Starożytni artyści użyli go na przykład do zaznaczenia pasa bogini Iris (posłanniczki bogów, ukazującej się również jako tęcza), umieszczono go na wężowym ciele herosa Kekropsa, a także do namalowania grzbietów fal, z których Helios, bóg słońca, unosi się na swoim rydwanie.
Odkryto również interesujące detale na posągu Dione, leżącej na skałach wraz ze swoją córką Afrodytą. Na jej sukni odnaleziono wzory, które przedstawiają ludzkie stopy i dłonie, a także motyw liścia palmowego.
Więcej: www.cambridge.org/core/journals/antiquity/article/goddess-new-clothes-the-carving-and-polychromy-of-the-parthenon-sculptures/9D7277925E339AC98642081CBAAD8794 (PAP)
krx/ bar/
