Fragmenty XVII-wiecznego ikonostasu odkrytego na strychu cerkwi w Nowoberezowie (Podlaskie), ocenianego jako wyjątkowe znalezisko, przejdzie konserwację – informuje PAP Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków. Decyzję tę podjęto, by zabezpieczyć zabytek przed dalszą degradacją.
O odkryciu ikonostasu informowali w październiku badacze z Instytutu Sztuki PAN, którzy odnaleźli zabytek podczas swoich badań. Odkrycia dokonali prof. Zbigniew Michalczyk, Piotr Jamski i Jan Nowicki z zespołu Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce.
Datowane na XVII w. duże fragmenty ikonostasu odnaleziono podczas badań w powiecie hajnowskim na strychu cerkwi św. Jana Teologa w Nowoberezowie. To w sumie 17 fragmentów, które są w różnym stanie zachowania. Jak już wtedy informowali, jest to odkrycie wyjątkowe, o czym świadczy jego oryginalność i skala zachowania, najstarszy taki obiekt w regionie. Zdaniem historyków sztuki to znalezisko porównywalne z odnalezieniem obrazu El Greca na Mazowszu.
"Bezcenne znalezisko, wyjątkowe w naszej części Europy, potrzebuje jednak szybkiej konserwacji. Dlatego uruchomiliśmy wsparcie w trybie interwencyjnym. W takich wypadkach staramy się reagować natychmiast" – powiedział cytowany w przesłanych PAP materiałach dyrektor Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków (NIKZ) dr Michał Laszczkowski.
Jak wyjaśnił PAP kierownik Wydziału Komunikacji i Promocji NIKZ Daniel Zgaga, Instytut priorytetowo potraktował prace związane z zabezpieczeniem ikonostasu, stąd nadano mu tryb "konserwacji interwencyjnej". "Niezbędne było pilne zabezpieczenie ikonostasu, aby uchronić go przed dalszą degradacją" – dodał.
Podał też, że wszystkie decyzje i działania związane z procesem zabezpieczenia ikonostasu prowadzone są w porozumieniu z Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym.
Ikonostas został przewieziony do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (UMK) w Toruniu, gdzie prowadzone są działania mające zabezpieczyć znalezisko przed dalszym niszczeniem. Zgaga poinformował, że przewidywany termin zakończenia prac zabezpieczających to koniec września 2024 r., a pieniądze pochodzą z budżetu NIKZ.
Prace będą wykonywane z użyciem infrastruktury Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego przy Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Zgaga poinformował, że po przewiezieniu ikonostasu na uczelnię specjaliści czekają na ustabilizowanie się termiczne i wilgotności zabytku.
Na profilu centrum konserwacji w mediach społecznościowych można znaleźć zdjęcia z końca listopada, gdy ikonostas przygotowywano do transportu.
Prawosławna Kancelaria Metropolitalna w Warszawie poinformowała PAP, że decyzje, co dalej stanie się z ikonostasem, będą podejmowane po renowacji. Najpierw ma trafić do muzeum parafialnego.(PAP)
Autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ joz/
