Pomnik Gloria Victis na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach Fot.PAP/Rafał Guz
Uroczystością przy pomniku Gloria Victis na Wojskowych Powązkach o godz. 17, w której wybuchło powstanie, z udziałem przedstawicieli władz i kombatantów oraz m.in. uroczystościami przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i AK stolica uczci w sobotę 71. rocznicę zrywu.
1 sierpnia uroczystości 71. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego rozpocznie złożenie kwiatów przy znajdującej się przy ul. Filtrowej tablicy upamiętniającej podpisanie przez dowódcę okręgu warszawskiego AK płk. Antoniego Chruściela "Montera" rozkazu rozpoczęcia zrywu. Później odbędą się uroczystości przy pomniku "Mokotów Walczący - 1944" w Parku Dreszera, które zakończy przemarsz ul. Puławską do ul. Dworkowej, gdzie upamiętniono 119 pomordowanych powstańców z pułku "Baszta".
W południe zaplanowano zmianę posterunku honorowego i złożenie kwiatów przy Grobie Nieznanego Żołnierza. Wiązanki zostaną później złożone także przed pomnikiem gen. Stefana Roweckiego "Grota", a przedstawiciele władz państwowych i kombatantów wezmą udział w uroczystości przy pomniku Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.
Część popołudniową obchodów zainauguruje złożenie kwiatów przy grobie gen. Antoniego Chruściela "Montera" na Wojskowych Powązkach. Godzina "W", w której wybuchło powstanie zostanie uczczona przy pomniku Gloria Victis.
Przedstawiciele Związku Powstańców Warszawskich, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i władze stolicy zaapelowali, aby jak co roku 1 sierpnia, w godzinę "W" warszawiacy uczcili minutą ciszy pamięć o zrywie. "Powstanie warszawskie ukształtowało tożsamość naszego miasta (...) 1 sierpnia o godz. 17 w stolicy rozlegną się syreny. Zatrzymajmy się wtedy na chwilę i skierujmy myśli ku tym, którzy 71 lat temu walczyli za nasze miasto, za wolność. Uczcijmy wspólnie pamięć o bohaterach w zgodzie i pojednaniu" - napisano w odezwie.
W godzinę "W" w stolicy przez minutę zabrzmią syreny alarmowe wojewódzkiego i miejskiego sytemu alarmowania. Włączonych zostanie blisko 170 syren systemu wojewódzkiego i ponad 50 - systemu miejskiego. Dodatkowo zaplanowano uruchomienie ośmiu syren ręcznych na Mokotowie, Ursynowie, Pradze Północ i Południe, Powązkach, w Śródmieściu oraz w Wilanowie i we Włochach.
Wczesnym wieczorem zaplanowano modlitwę ekumeniczną, mszę św. i złożenie wieńców przed pomnikiem "Polegli-Niepokonani" na Cmentarzu Powstańców Warszawy. Uroczystości obchodowe zakończy rozpalenie Ogniska Pamięci na Kopcu Powstania Warszawskiego na Mokotowie. Wieczorem zaplanowano też wspólne śpiewanie powstańczych piosenek na pl. Piłsudskiego, a o północy w Muzeum Powstania Warszawskiego premierę spektaklu "Ciekawa pora roku" Agaty Dudy-Gracz.
Stołeczny ZTM uruchomi specjalne linie autobusowe, które 1 sierpnia ułatwią dojazd na cmentarze i do Muzeum Powstania Warszawskiego. W godz. 14-21 jeździć będą dodatkowe linie 922, 944, 970, 980, a w godz. 17.30-20.00 linia 912. Na Wojskowe Powązki będzie można dojechać również autobusami 103, 122 i 180. W sobotę, w godz. 12-19, kursowała będzie także linia tramwajowa "W" z zabytkowym taborem. Jeździć będzie od Cmentarza Wolskiego na pl. Narutowicza.
Wśród uroczystości związanych z rocznicą powstania zaplanowanych w dniach wcześniejszych znalazło się czwartkowe spotkania prezydenta Bronisława Komorowskiego i prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz z powstańcami w Muzeum Powstania Warszawskiego, podczas którego zostaną wręczone odznaczenia państwowe.
Następnego dnia odbędzie się uroczysta Sesja Rady Warszawy na Zamku Królewskim, podczas której tytuł honorowego obywatela miasta otrzymają historyk Henryk Samsonowicz i reżyser Andrzej Wajda. Wręczone zostaną też nagrody m.st. Warszawy m.in. aktorce Annie Chodakowskiej, historykowi Warszawy Jarosławowi Zielińskiemu i Stowarzyszeniu Przewodników Turystycznych "Złota Kaczka". Wieczorem przy pomniku Powstania Warszawskiego odbędzie się uroczysta msza św. polowa i apel poległych.
Wśród uroczystości rocznicowych zaplanowano także 5 sierpnia uroczystość w hołdzie ludności cywilnej Woli przed pomnikiem poświęconym mieszkańcom Woli zamordowanym w powstaniu. Później będzie miał miejsce Marsz Pamięci i otwarcie wystawy "Zachowajmy ich w pamięci" na Cmentarzu Powstańców Warszawy.
Powstanie warszawskie było największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. 1 sierpnia 1944 r. do walki w stolicy przystąpiło ok. 40-50 tys. powstańców. Planowane na kilka dni trwało ponad dwa miesiące. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 180 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie spalone i zburzone. (PAP)
akn/ kos/ mhr/
