Polski cmentarz wojenny na Monte Cassino. Fot. PAP/J. Turczyk
We Włoszech w uroczystość Wszystkich Świętych i w Dzień Zaduszny Polacy składają kwiaty i wieńce na cmentarzach wojennych na Monte Cassino, w Loreto, Casamassima i w Bolonii oraz na wielu polskich grobach w nekropoliach Prima Porta i Campo Verano w Rzymie.
Po zakończonym w zeszłym roku generalnym remoncie i konserwacji cmentarza wojennego na Monte Cassino - pierwszych pracach na tak wielką skalę od lat - niedawno przeprowadzono renowację Grobu Polskich Artystów na rzymskim Campo Verano. Grób wykonany według opracowanego w 1903 roku projektu rzeźbiarza Antoniego Madeyskiego - autora nagrobka królowej Jadwigi na Wawelu - został gruntownie oczyszczony i odzyskał oryginalny wygląd.
W grobowcu tym pochowani są: rzeźbiarz Antoni Madeyski, malarz Aleksander Gierymski, rzeźbiarze Jadwiga Bohdanowicz i Wiktor Brodzki - autor posągu Jezusa w kościele Wszystkich Świętych w Warszawie, popiersi Mikołaja Kopernika, Tadeusza Kościuszki, Adama Mickiewicza, Stanisława Kierbedzia.
Po zakończonym w zeszłym roku generalnym remoncie i konserwacji cmentarza wojennego na Monte Cassino - pierwszych pracach na tak wielką skalę od lat - niedawno przeprowadzono renowację Grobu Polskich Artystów na rzymskim Campo Verano. Grób wykonany według opracowanego w 1903 roku projektu rzeźbiarza Antoniego Madeyskiego - autora nagrobka królowej Jadwigi na Wawelu - został gruntownie oczyszczony i odzyskał oryginalny wygląd.
W czasie zakończonych w połowie października prac w niszy nagrobnej umieszczono kopię skradzionego w minionych latach oryginalnego popiersia Aleksandra Gierymskiego z brązu, dłuta Antoniego Madeyskiego. Zamontowana też została płyta nagrobna Jadwigi Bohdanowicz i Wiktora Brodzkiego.
Kierownik Wydziału Konsularnego ambasady RP w Rzymie Jadwiga Pietrasik poinformowała PAP, że prace przeprowadził zespół konserwatorów zabytków powołany przez Fundację Dziedzictwa Kulturowego w Warszawie. Korzysta ona z funduszy przyznanych na ten cel w ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, pn. „Ochrona Dziedzictwo Kulturowego za Granicą”.
Wymagana zgoda na przeprowadzenie prac renowacyjnych obiektu objętego nadzorem konserwatora zabytków w Rzymie uzyskana została dzięki usilnym staraniom Wydziału Konsularnego - dodała Jadwiga Pietrasik.
Wiele polskich grobów znajduje się również na drugiej nekropolii w Wiecznym Mieście, Prima Porta. Jest tam między innymi grób Kazimierza Papée (1889-1979), który od lipca 1939 roku był ambasadorem Rzeczpospolitej Polskiej przy Stolicy Apostolskiej. Następnie sprawował funkcję administratora spraw Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej, a do śmierci był nieoficjalnym przedstawicielem Rządu RP na uchodźstwie.
Na Prima Porta pochowany jest też poeta i publicysta Jerzy Hordyński (1919-1998), więzień radzieckich łagrów. Po pobycie w Wiedniu i w Paryżu, w 1964 roku zamieszkał na ponad trzydzieści lat w Rzymie.
Polski cmentarz wojenny na Monte Cassino to nekropolia żołnierzy II Korpusu o największym symbolicznym znaczeniu we Włoszech. Pochowanych jest tam ponad 1050 Polaków, uczestników walk o wzgórze wraz z ich dowódcą generałem Władysławem Andersem, zmarłym w 1970 roku i jego żoną Ireną, która zmarła w 2010 roku.
Wkrótce dzięki staraniom Związku Polaków we Włoszech w pobliżu cmentarza powstanie ośrodek informacyjny z wystawą obrazującą dzieje i szlak bojowy armii generała Władysława Andersa i udział Polaków w walkach we Włoszech.
Cmentarz na Monte Cassino to jeden z czterech polskich cmentarzy wojennych we Włoszech. Ponad 1440 uczestników walk o Bolonię pochowano na cmentarzu w San Lazzaro di Savena. Na cmentarzu w Casamassima w prowincji Bari w Apulii na południu pochowanych jest 431 polskich żołnierzy. Polski cmentarz wojenny znajduje się też w Loreto, niedaleko słynnego sanktuarium. Są tam groby 1100 żołnierzy, którzy zginęli w walkach w rejonie Adriatyku.
Z Rzymu Sylwia Wysocka(PAP)
sw/ ala/
