Bogusław Winid i Krzysztof Jaraczewski podczas prezentacji karabinów do Muzeum Józefa Piłsudskiego. Fot. PAP/P. Supernak
Trzy karabiny maszynowe z okresu I wojny trafiły do kolekcji powstającego Muzeum Józefa Piłsudskiego. W uroczystości prezentacji eksponatów uczestniczyli dyrektor muzeum Krzysztof Jaraczewski i Bogusław Winid, wiceszef MSZ, które pomogło w pozyskaniu militariów.
"Cieszymy się, że dzięki pomocy MSZ udało się zdobyć te trzy ważne eksponaty. Ekspozycja stała naszego muzeum, na której będą prezentowane, będzie wystawą narracyjną, opowiadającą o historii Józefa Piłsudskiego przy pomocy muzealiów i autentycznych eksponatów. Te karabiny będą cenną pomocą w opowieści o walce o niepodległość w I wojnie, o Legionach Polskich, o walce o granice i zwycięskiej wojnie 1920 r. To kompletne egzemplarze, w dobrym stanie i bardzo wymowne, ilustrujące w sposób praktyczny polskie zmagania o niepodległość" - mówił podczas środowej uroczystości dyrektor Muzeum Józefa Piłsudskiego.
Jak dodał wiceszef MSZ, kwestia pozyskania karabinów pojawiła się podczas jego spotkania z dyrektorem kilka miesięcy temu. "Wspomniał on wtedy, że poszukuje pewnych eksponatów i czy nie możemy pomóc. Oczywiście przychyliliśmy się do tej prośby, bo realizacji polityki historycznej państwa i przywracanie pamięci jest jednym z naszych najważniejszych obowiązków. I tak się szczęśliwie zdarzyło, że wykorzystując dobre kontakty w USA udało nam się odnaleźć te eksponaty i odkupić od amerykańskiego kolekcjonera. Trafiły do ambasady w Waszyngtonie, a następnie do Polski. Trochę to trwało, bo jednak przewóz broni przez granicę jest dość trudny, ale wszystko na szczęście się udało" - powiedział Winid.
Pozyskana broń pochodzi z okresu I wojny. "W jej historii odbijają się trochę dzieje konfliktów zbrojnych XX w. Karabiny te zanim trafiły do nas przeszły z reguły przez wiele państw. Pierwszy z nich to rosyjski karabin maszynowy wyprodukowany jeszcze za czasów carskich Maxim wz. 1905, podstawowa broń maszynowa armii rosyjskiej, na której zachowały się ślady udziału w walkach rewolucyjnych w 1917 r." - opowiadał dziennikarzom Łukasz Suska z działu zbiorów Muzeum Józefa Piłsudskiego.
Później broń trafiła do Finlandii, prawdopodobnie w czasie wojny rosyjsko-fińskiej, a stamtąd do USA. "Takich karabinów maszynowych używali żołnierze Legionów Polskich, pozyskiwali je w starciach z Rosjanami. Sporo takiej broni zostało po armii rosyjskiej i było na wyposażeniu Wojska Polskiego jeszcze podczas kampanii wrześniowej 1939 r." - relacjonował Suska.
Dwa eksponaty to broń niemiecka - ciężki karabin maszynowy Maxim wz.1908, podstawowy karabin maszynowy niemiecki podczas I wojny i jego lekka wersja zmodyfikowana w 1915 r. "Ta broń trafiła w ręce Polaków podczas rozbrajania Niemców. W 1918 r. sporo jej zostało. Zdobywali ją też powstańcy wielkopolscy. Była używane podczas walk o kształt państwa polskiego i w wojnie 1920 r. Broń ta była dość skomplikowana w obsłudze, podatna na uszkodzenia, zacięcia, zanieczyszczenia, były to jedne z pierwszych skonstruowanych na świecie karabinów maszynowych" - wyjaśniał muzealnik.
Jak zaznaczył, prawdopodobnie akurat te egzemplarze nie były wykorzystywane przez Wojsko Polskie, chociaż jeden z nich mógł trafić w ręce Armii Czerwonej jako zdobycz w wojnie z Polską, gdyż ma m.in. sygnaturę Zakładów Remontowych w Iżewsku z okresu międzywojennego. "W każdym razie to właśnie tego typu broni używało Wojsko Polskie u zarania naszej niepodległości" - podkreślił Suska.
Muzeum Józefa Piłsudskiego mieści się w willi Milusin w Sulejówku, będącej darem od podkomendnych dla marszałka. Piłsudski zamieszkał tam wraz z rodziną w 1923 r. Akt powołania muzeum podpisano w 2008 r. W ramach budowy placówki planowane jest odtworzenie wnętrz willi Milusin i remont pierwszego domu Piłsudskich w Sulejówku, willi Otrando - tzw. Drewniaka i willi Bzów. Integralną częścią muzeum ma być także oryginalny ogród marszałka.
W planach jest też budowa nowego obiektu o powierzchni 5 tys. mkw., z przeznaczeniem na centrum edukacyjne, z ekspozycją poświęconą życiu i działalności marszałka. Twórcy muzeum przedstawią postać Piłsudskiego na szerokim tle historycznym, kulturowym i społecznym; chcą też przekazać i upowszechnić reprezentowane przez niego wartości i tradycje idei niepodległościowych, idei Rzeczpospolitej i budowy państwa. (PAP)
akn/ ls/
