W prawosławnym monasterze Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu k. Białegostoku odbyły się w środę uroczystości z okazji święta apostoła i ewangelisty Jana Teologa. Jest on patronem XIX-wiecznej cerkwi, jednej z dwóch w tym klasztorze.
Święto obchodzone 21 maja jest jednym z trzech najważniejszych w supraskim monasterze, ważnym miejscu dla prawosławnych w Polsce.
Obchodom w Supraślu przewodniczył abp Jakub, ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej. Zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa uczestniczył w uroczystościach w Nowoberezowie (Podlaskie).
Cerkiew Jana Teologa (początkowo drewniana) była pierwszą świątynią w Supraślu po przeniesieniu się tam zakonników z Gródka; powstała w 1501 roku. Obecna świątynia pochodzi z XIX wieku. W latach 1939-40 cerkiew Jana Teologa zdewastowały stacjonujące tam wojska sowieckie, tworząc w budynkach monasterskich koszary wojskowe. W głównej klasztornej cerkwi Zwiastowania NMP zorganizowano wtedy warsztaty wojskowe, a w świątyni pod wezwaniem św. Jana Teologa - kuchnię i stołówkę.
W 1944 r. wycofujące się wojska niemieckie wysadziły w powietrze główną cerkiew klasztoru. Jej odbudowa rozpoczęła się dwadzieścia lat temu, wciąż trwają prace wykończeniowe wewnątrz.
Po wojnie mniejsza cerkiew św. Jana Teologa stała się świątynią parafialną, zaś pozostałe budynki monasterskie zostały przejęte przez Skarb Państwa.
Po 1989 roku były one przedmiotem sporu (także prawnego) między Kościołem katolickim a Cerkwią prawosławną, z racji zmiennych stosunków własnościowych w historii tych obiektów. Spór zakończył się w połowie lat 90. ubiegłego wieku. Decyzją ówczesnego Urzędu Rady Ministrów cały klasztor został przekazany na własność Cerkwi.
Od tego czasu obiekty monasterskie są sukcesywnie remontowane. Działa tam m.in. Muzeum Ikon - placówka Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Mieści się także Akademia Supraska, której głównym zadaniem jest upowszechnianie wiedzy o prawosławiu; ma też ona wspierać dialog ekumeniczny.
Kilka miesięcy temu, po kilkuletnim remoncie, oddane zostały do użytku zabytkowe pomieszczenia w Pałacu Archimandrytów. W odnowionej i wyposażonej na potrzeby Akademii Supraskiej części zabudowań klasztoru powstały m.in. aula, sala wystawiennicza, sale dydaktyczne, biblioteka i czytelnia, odnowiono też zabytkowe klatki schodowe oraz refektarz. (PAP)
rof/ abr/ jra/
