Opona wielkopostna w kościele w Orawce. Fot. K. Wilk
Zabytkowe opony wielkopostne, czyli malowane w motywy biblijne kotary przysłaniające ołtarze, będzie można podziwiać w sobotę i niedzielę w kościele w Orawce (Małopolskie). Opony są wieszane tylko raz w roku na kilka dni w okresie Wielkiego Postu.
W XVII wiecznym drewnianym kościele w Orawce przy drodze krajowej prowadzącej do przejścia granicznego ze Słowacją w Chyżnem, zachowały się cztery unikatowe na skalę światową tkaniny malowane temperą, nazywane oponami wielkopostnymi. Najstarsza z nich została wykonana w 1676 r., a trzy pozostałe pochodzą z początku XIX wieku.
Zabytkowe opony będzie można podziwiać w sobotę w godzinach od 10.00 do 16.00, a w niedzielę od 12.00 do 16.00.
W tym roku z uwagi na konserwatorską ochronę najstarsza, XVII wieczna opona "Pieta pod krzyżem" nie została wywieszona. W kościele są prezentowane trzy pozostałe XIX wieczne opony: "Biczowanie Chrystusa", "Pokutująca Maria Magdalena" oraz "Matka Boża Siedmiobolesna" - wyjaśniła PAP przewodniczka kościoła w Orawce Lucyna Borczuch.
Kilka lat temu malowane tkaniny z kościoła w Orawce zostały poddane gruntownej renowacji. Były one zniszczone w znacznym stopniu, z powodu niewłaściwego przechowywania i upływu czasu. Przed renowacją jeszcze w latach 90. w okresie Wielkiego Postu wieszana była tylko najlepiej zachowana zasłona "Biczowanie Chrystusa".
Tradycja zasłaniania kościelnych ołtarzy w okresie Wielkiego Postu sięga średniowiecza. Pierwotnie jednokolorowe, później malowane w motywy biblijne, zasłony oddzielały wiernych od czynności liturgicznych przy ołtarzu. Obecnie w kościołach powszechnie zasłania się fioletowym płótnem tylko krzyże.
Według przewodniczki z kościoła w Orawce, w świecie zachowało się tylko 30 zabytkowych opon wielkopostnych. Opony wielkopostne przedstawiają sceny Męki Pańskiej, a niekiedy jedynie atrybuty takie jak młotek i gwoździe, kości do gry, ptak, korona cierniowa, pika z gąbką, tablica z napisem INRI, chusta św. Weroniki oraz szata Jezusa. Najbardziej znaną jest Wielka Zasłona Żytawska w Niemczech z 1472r.
Niemiecki historyk sztuki i znawca opon wielkopostnych Volker Dudeck twierdzi, że tradycja zasłaniania ołtarza malowanymi płótnami w okresie Wielkiego Postu w średniowieczu była bardzo rozpowszechniona. Post cielesny w ten sposób miał być uzupełniany postem wzrokowym. Sceny z Meki Pańskiej miały służyć zarówno kontemplacji oraz nauczaniu za pomocą obrazów. (PAP)
szb/ pz/
