Europejskie Centrum Solidarności/facebook
We wtorek w Europejskim Centrum Solidarności zaprezentowany zostanie dokument „Sto dni” Tomasza Pobóg-Malinowskiego. Film nigdy nie miał oficjalnej premiery – jego producent, rządowa agencja Interpress, utrudniał dokończenie prac, nie chcąc utrwalać obrazu słabości władzy komunistycznej w Sierpniu’80.
Kopię filmu w zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie odszukał pracownik Działu Zbiorów ECS Arkadiusz Bilecki. Wyjaśnił, że rządowa agencja Interpress działał do 1991 roku, a później przedsiębiorstwo podlegało wielu przekształceniom.
- Istniało ryzyko, że film przepadł bezpowrotnie, gdyż nic na jego temat nie wiedziała nawet Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny. To wspaniale, że NAC zaopiekowało się spuścizną Interpressu, a ponad 200 wyprodukowanych przez agencję filmów dokumentalnych, reportaży i materiałów promocyjnych, w języku polskim i w językach obcych, jest przez NAC opracowanych naukowo – powiedział.
Podkreślił, że czuje wielką wdzięczność dla NAC, że zgodziło się przywieźć „Sto dni” do Gdańska, na repremierę. – To wydarzenie powinno odbyć się 45 lat temu – stwierdził.
Film, podobnie jak „Robotnicy ’80”, napotykał liczne trudności. Choć reżyser prezentował roboczą wersję w Gdańsku członkom Komitetu Budowy Pomnika i branży na festiwalu w Krakowie, nie przełożyło się to na dystrybucję. Po wprowadzeniu stanu wojennego Pobóg-Malinowski wyemigrował, zabierając nielegalnie kopię filmu. Osiadł w Londynie, fragment dokumentu pokazała BBC. Reżyser sporadycznie prezentował „Sto dni” na wydarzeniach charytatywnych w Wielkiej Brytanii i USA. Zmarł w 2015 r.
Tytułowe „Sto dni” to trzy miesiące, które upłynęły od zakończenia strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina do odsłonięcia pomnika Poległych Stoczniowców 1970 (16 grudnia 1980). Osią fabularną filmu są postępy budowy monumentu.
„Reżyser Tomasz Pobóg-Malinowski podążał z kamerą zarówno za organizującą się w związek zawodowy Solidarnością, jak i szukającymi społecznej legitymizacji przedstawicielami władzy. Portretował postaci pierwszoplanowe i osoby nieznane. Powstał eklektyczny obraz łączący różne wrażliwości, przekrojowy zapis dokumentalny gorącego okresu politycznego zwieńczony sekwencją poświęconą poszukiwaniom prawdy o wydarzeniach Grudnia 1970 i relacją z uroczystości odsłonięcia pomnika w Gdańsku” – zapowiedziało biuro prasowe ECS.
Wtorkowy pokaz organizowany jest w ramach konferencji naukowej „Za chleb i wolność… Grudzień 1970 nie tylko na Wybrzeżu”, przygotowanej przez ECS, IPN Gdańsk, Instytut Dziedzictwa Solidarności, WNS Uniwersytetu Gdańskiego oraz Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej.
Projekcja filmu odbędzie się w Mediatece ECS o godz. 18.30. Wstęp wolny.(PAP)
pm/ lm/
