"Krupnioki śląskie" zostały wpisane do unijnego rejestru chronionych nazw pochodzenia i chronionych oznaczeń geograficznych jako Chronione Oznaczenie Geograficzne. Jest to 38. polski produkt, który ma takie oznaczenie.
Nadanie takiego oznaczenia ma gwarantować, że produkt jest wytwarzany zgodnie z recepturą od wielu lat stosowaną np. w danym regionie. Jest wyróżnieniem produktu, co może przynieść wymierne korzyści jego producentom.
O przyznanie unijnego oznaczenia ubiegało się Stowarzyszenie "Krupnioków Śląskich", w skład którego wchodzi 32 producentów krupnioków. Członkami grupy są producenci z województwa opolskiego i śląskiego.
Potrawa krupnioki śląskie, czyli kiszka zrobiona z kaszy i krwi, ściśle jest związana z historią Śląska. Najstarsze udokumentowane wzmianki pochodzą z końca XVIII wieku ze wsi podgliwickich.
Krupnioki można znaleźć m.in. w jadłospisach weselnych. Popularność na Śląsku zyskały w latach trzydziestych XIX wieku, kiedy to powszechnie zaczęto wykorzystywać głowiznę ubijanych zwierząt gospodarskich, jako jednego ze składników surowcowych do ich produkcji.
Wyrób „krupnioków śląskich” nierozerwalnie związany był ze świniobiciem, które było specyficznym i ważnym rytuałem na Śląsku. A coraz większą popularność w XIX wieku zawdzięczają śląskiemu stanowi górniczemu. Górnik musiał zjeść dobrze i tłusto, aby mieć siłę do ciężkiej pracy.
Krupnioki śląskie zaliczają się do wędlin podrobowych, nietrwałych, parzonych, w osłonce naturalnej (kiszce wieprzowej). Sposób ich wytwarzania różni się nieco w zależności od miejsca. Jedną z głównych różnic jest rodzaj oraz ilość użytej kaszy gryczanej lub jęczmiennej, co jest uwarunkowane lokalną tradycją na danym terenie gminy lub powiatu. Wyjątkowa renoma krupnioków śląskich jest więc również zasługą lokalnych wytwórców, których wiedza, doświadczenie i kultywowanie tradycji jest gwarantem otrzymania charakterystycznego produktu.
Obszar geograficzny wytwarzania krupnioków śląskich obejmuje teren województw śląskiego i opolskiego oraz gminę Dziadowa Kłoda (powiat oleśnicki, województwo dolnośląskie).
Unijne oznaczenia ma w Polsce jeszcze 37 produktów spożywczych; są to m.in. sery, miody, mięso i jego przetwory. (PAP)
awy/ dym/
