"Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)" Stanisława Wyspiańskiego będzie można kupić podczas niedzielnej aukcji organizowanej przez Dom Aukcyjny Agra-Art w Warszawie. Cena wywoławcza dzieła to 430 tys. zł. Wartość "Portretu Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)" oszacowano na 600-800 tys. zł.
Jak powiedział PAP wiceprezes Agry-Art Konrad Szukalski, sprzedawcą obrazu jest kolekcjoner z zagranicy. Według niego, dzieło zostało prawdopodobnie wywiezione z Polski podczas II wojny światowej. Wiadomo też, że przed lub w czasie wojny "Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)" trafił do prywatnych zbiorów w Częstochowie. Ostatecznie znalazł się w Szwecji.
Przedstawiający dziewczynę wśród kwitnących pelargonii obraz artysta wykonał pastelami, techniką przeważającą w jego malarstwie. Dzieło liczy 65,5 cm na 48,5 cm. Według Szukalskiego, tej klasy obraz Wyspiańskiego pojawia się na aukcjach dzieł sztuki rzadko, co kilka lat.
Uwieczniona na obrazie panienka była najmłodszym spośród czworga dzieci doktora Stanisława Pareńskiego i Elizy z Muehleisenów, przyjaciół Wyspiańskiego. członkowie zaprzyjaźnionej z artystą rodziny byli kilkakrotnie przez niego portretowani. Dwie córki Pareńskich, Maryna i Zosia, były pierwowzorami bohaterek dramatu "Wesele".
Liza, obok portretu wśród pelargonii, pozowała Wyspiańskiemu do "Portretu podwójnego". Obraz ten zaginął podczas wojny. Motywem obu portretów Lizy są kwiaty, na "Portrecie podwójnym" - róże.
Dzieło "Portret Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)" jest opatrzone rokiem 1904. Na odwrocie znajduje się nalepka wystawy "Dziecko w sztuce", która odbyła się w warszawskim Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w 1916 roku w ramach organizacji Ogólno-Krajowej Kwesty pod hasłem "Ratujcie dzieci".
Wyspiański namalował trzy wersje "Portretu Lizy Pareńskiej (wśród pelargonii)". Obok wystawionego na sprzedaż, jeden, będący własnością rodziny Leszczyńskich, jest sygnowany i datowany na 1905 rok, a drugi, analogicznie datowany i sygnowany, należy do zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach.
"Data wskazywałaby, że pierwowzorem obrazu jest ten wystawiony na aukcję, bo jest najwcześniejsza. Po ekspertyzie jednak do końca nie wiadomo" - przyznał Szukalski. Jak przypomniał, Wyspiański miał w zwyczaju robić repliki swoich obrazów.
Stanisław Wyspiański (1869-1907), jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Młodej Polski, był artystą wszechstronnym. Zajmował się malarstwem i grafiką, napisał blisko dwadzieścia dramatów, tworzył poezję, projektował meble i wnętrza.
Jego twórczość plastyczna skupiała się na przedstawieniach ludzi, głównie jego bliskich i przyjaciół. Wyspiański stworzył serię portretów młodych dziewcząt.
Malował najczęściej pastelami, tworzył także obrazy olejne. Na obrazach wykonywanych pastelami charakterystyczne są plamy barw zamkniętych wyraźnym konturem. (PAP)
mce/ ls/
