Autoportret Jana Matejki (1892). Źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie
Wystawy, koncerty i wykłady znalazły się w programie obchodów Roku Jana Matejki w Muzeum Narodowym w Krakowie. W 2013 r. przypada 175. rocznica urodzin i 120. rocznica śmierci artysty.
Matejko powszechnie jest kojarzony z monumentalnym malarstwem historycznym. Wydarzenia zaplanowane na cały przyszły rok w Krakowie mają pokazać mniej znane oblicze artysty.
"Urodzony w czasie zrywów niepodległościowych i wychowany w duchu patriotycznym Jan Matejko, podobnie jak Henryk Sienkiewicz, narzucił sobie w twórczości pewną misję, ale nie tworzył wyłącznie monumentalnych obrazów historycznych. Był osobą bardzo światłą, utrzymywał kontakty z ludźmi o rozległych zainteresowaniach i nadchodzi pora, by trochę inaczej spojrzeć na jego biografię" - powiedziała koordynatorka obchodów Roku Matejki Marta Kłak-Ambrożkiewicz.
Wiosną otwarta zostanie wystawa "Zbiory kolekcjonerskie Jana Matejki". Po prezentacji strojów używanych przez malarza jako rekwizyty podczas tworzenia dzieł przyjdzie kolej na pokazanie dodatków: pasów, torebek, kapeluszy i butów.
Obchody rozpoczną się 9 stycznia od nowego cyklu "Muzykowanie u Matejków". Ojciec Matejki - Franciszek Ksawery był nauczycielem muzyki. Sam artysta grał na fortepianie, przyjaźnił się z muzykami i kompozytorami, m.in. z wybitną pianistką, uczennicą Chopina, księżną Marceliną Czartoryską. Uczniowie i pedagodzy Szkoły Muzycznej I stopnia w Dobczycach raz na kwartał będą dawać koncerty w Domu Matejki, podczas których zagrają utwory z nut po rodzinie Matejków, znajdujących się w zbiorach MNK.
Wiosną otwarta zostanie wystawa "Zbiory kolekcjonerskie Jana Matejki". Po prezentacji strojów używanych przez malarza jako rekwizyty podczas tworzenia dzieł przyjdzie kolej na pokazanie dodatków: pasów, torebek, kapeluszy i butów.
Jesienią odwiedzający Dom Matejki zobaczą prace jego uczniów i uczennic, bo choć do krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych mogli uczęszczać pod koniec XIX wieku tylko mężczyźni, artysta prowadził kursy malarstwa dla kobiet w Szkole Baranieckiego.
W Muzeum w Koszalinie w maju otwarta zostanie wystawa poświęcona warsztatowi artystycznemu Matejki, a na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie ekspozycja monumentalnych dzieł malarza, m.in. projektów do polichromii Kościoła Mariackiego.
22 i 23 czerwca Muzeum Narodowe w Krakowie zaprasza na "Imieniny mistrza Jana" - czyli weekend, podczas którego w Domu Matejki odbędą się specjalne prezentacje i warsztaty.
W 175. rocznicę urodzin artysty w Bazylice Mariackiej odbędzie się koncert z udziałem chóru Organum i Elżbiety Towarnickiej. "Utwory muzyczne będą miały odniesienie do obrazów Matejki, a narracja będzie ułożona z wypowiedzi malarza" - powiedziała PAP Kłak-Ambrożkiewicz.
Wyzwaniom, jakie stoją przed muzeami biograficznymi, poświęcona będzie międzynarodowa konferencja naukowa zaplanowana w październiku.
W przeddzień rocznicy śmierci Jana Matejki - 30 października - w Kościele Mariackim odprawiona zostanie msza św. w intencji malarza w identycznej oprawie muzycznej jak 120 lat temu. W trakcie mszy odczytany zostanie fragment wygłoszonej wówczas mowy żałobnej.
Przez cały rok odbywać się będą cykle spotkań "Czwartki u Matejków", które są organizowane już od 15 lat. Najciekawsze z dotychczasowych wykładów wydane zostaną w książce. We współpracy z Akademią Sztuk Pięknych przygotowana zostanie ścieżka edukacyjna przypominająca o roli Matejki jako pedagoga i prowadząca do gmachu ASP.
Jan Matejko urodził się w Krakowie w 1838 r. w domu przy ul. Floriańskiej. Później mieszkał w nim ze swoją rodziną. To najstarsze muzeum biograficzne w Polsce. Pierwsze dwie sale zostały otwarte dla zwiedzających w 1896 r., a w 1904 r. Dom Jana Matejki stał się oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie.
W zbiorach Domu Jana Matejki znajduje się kilkanaście tysięcy obiektów. Są to prace artysty, dokumenty i pamiątki z nim związane. Trzy tysiące z tych eksponatów to tzw. kolekcja Matejki, czyli dzieła sztuki, tkaniny, stroje, broń, ceramika, rzemiosło złotnicze, które były kolekcjonowane przez malarza i służyły mu jako rekwizyty.(PAP)
wos/ ls/ gma/
