Ks. prof. Michał Heller podczas uroczystości na Uniwersytecie Śląskim. Fot. PAP/A. Grygiel
Ks. prof. Michał Heller, wybitny kosmolog, matematyk, filozof i teolog, uhonorowany w 2008 r. Nagrodą Templetona, odebrał w środę w Katowicach tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego.
Senat Uniwersytetu Śląskiego nadał ten tytuł ks. prof. Hellerowi na wniosek rad trzech wydziałów: Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii, Wydziału Nauk Społecznych oraz Wydziału Teologicznego. Doceniono nie tylko osiągnięcia i dokonania wybitnego kosmologa, matematyka, filozofa i teologa, ale - jak poinformowała uczelnia - także "człowieka skromnego i pokornego o wielkiej pogodzie ducha i życzliwości dla świata i innych".
"Pozycja naukowa księdza profesora Michała Hellera jest pozycją szczególną. Jest on uczonym światowej klasy, współpracującym z najwybitniejszymi przedstawicielami nauki na wielu kontynentach; autor ponad 900 prac publikowanych w czołowych czasopismach naukowych na świecie" - podkreślił podczas uroczystości prof. Bogdan Dembiński z Wydziału Nauk Społecznych.
Laudator omawiając dorobek ks. prof. Hellera dodał, że jest on zdobywcą "licznych, najbardziej prestiżowych nagród przede wszystkim Nagrody Templetona, czyli tzw. teologicznego Nobla", którą otrzymał w roku 2008 "za zasługi w łączeniu teologii z nauką.
"Nadal czujemy przed Wszechświatem respekt, a kruchość naszego istnienia często daje się nam we znaki, ale dzięki naukowej metodzie i jej ogromnym sukcesom Kosmos przekonał nas, że jego głęboka struktura ma w sobie coś przyjaznego: pozwala się rozumieć, przynajmniej częściowo, a to co już zrozumieliśmy, zawiera w sobie obietnicę, że proces rozumienia będzie postępować nadal" - mówił ks. prof. Heller.
Prof. Dembiński nawiązując do idei Platońskiej Akademii założonej ok. 396 r. p.n.e. w Atenach - szkoły filozofii, prawa, gdzie "zrodziła się idea matematycznego przyrodoznawstwa, które zdecydowało o całym dalszym biegu kultury i cywilizacji europejskiej", wskazał, że "ksiądz profesor jest osobą, która zdaje się w sposób szczególny kontynuować program Akademii, jak również wykorzystuje w swoim myśleniu inspiracje płynące z filozofii Platońskiej". "Podobnie jak Platon, jest on głęboko przekonany o racjonalności świata. Pojmuje tę racjonalność jako rodzaj porządku, wedle którego świat został zorganizowany" - powiedział laudator.
Ks. prof. Heller wygłosił wykład "Racjonalność i sens". "Wszechświat przestał być czarną magią, która wprawdzie do czasu pozwala nam żyć, ale zachowuje w stosunku do nas - jeśli nie wrogie, to obojętne milczenie. Nadal czujemy przed Wszechświatem respekt, a kruchość naszego istnienia często daje się nam we znaki, ale dzięki naukowej metodzie i jej ogromnym sukcesom Kosmos przekonał nas, że jego głęboka struktura ma w sobie coś przyjaznego: pozwala się rozumieć, przynajmniej częściowo, a to co już zrozumieliśmy, zawiera w sobie obietnicę, że proces rozumienia będzie postępować nadal" - powiedział.
Zdaniem ks. prof. "człowiek badacz uczestniczy w Wielkiej Grze i doskonale wie, że Wszechświat nie gra z nim na oślep". "On sam, człowiek, jest przecież wynikiem delikatnego zestrojenia wielu kosmicznych parametrów - choć można dyskutować, czy jego zaistnienie było wprost wpisane w warunki początkowe tego zestrojenia. I to właśnie w nim, w człowieku, zbiegły się kosmiczne siły, by zrodzić coś tak kunsztownego - i z punktu widzenia energetycznego bilansu tak kosztownego - jak możliwość świadomego stawiania pytań" - powiedział.
Ks. prof. Heller urodził się w 1936 r. w Tarnowie. W 1959 r. przyjął święcenia kapłańskie. Na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w 1965 r. uzyskał stopień magistra, w 1966 r. - doktora, zaś w 1969 r. - doktora habilitowanego. W 1972 r. objął stanowisko docenta w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, tam w 1985 r. uzyskał stopień profesora nadzwyczajnego, a w 1990 r. został profesorem zwyczajnym.
Jest dyrektorem i założycielem (2008 r.) Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie, członkiem zwyczajnym Papieskiej Akademii Nauk i wielu towarzystw naukowych, w tym m.in. Obserwatorium Watykańskiego w Castel Gandolfo, Polskiej Akademii Umiejętności, Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, Polskiego Towarzystwa Teologicznego. Odznaczony został m.in. Orderem Orła Białego i Krzyżem Komandorskim Odrodzenia Polski.
Podczas spotkania z dziennikarzami ks. prof. Heller poinformował, że pracuje nad nową książką "Bóg i geometria". (PAP)
ktp/ pz/
