Odrestaurowanan plebania, obecnie Muzeum Kantora. Fot. PAP/J. Paszkowski
Otwarcie wystawy „Dziś są moje urodziny. I tak minęło 100 lat” to jeden z elementów obchodów 100. rocznicy urodzin Tadeusza Kantora, które w sobotę rozpoczną się w rodzinnej miejscowości artysty - Wielopolu Skrzyńskim (Podkarpackie). Obchody potrwają do grudnia.
Eksponaty zgromadzone w budynku starej plebani w Wielopolu Skrzyńskim, gdzie 6 kwietnia 1915 roku urodził się artysta, zostały wypożyczone z krakowskiej Cricoteki i pochodzą ze spektaklu „Dziś są moje urodziny”. Zwiedzający będą mogli zobaczyć przedmioty, z których Kantor na scenie skonstruował swój „Biedny Pokoik Wyobraźni”. Są to np. skrzypce, miednica, piecyk, łóżko, krzyż ks. Juliana Śmietany (z którym zaprzyjaźnił się w młodości).
Na wystawie znajdzie się też drewniana, pusta rama „Obrazu rodziny”, stół, taborety, butelka i kieliszek, które zostały po toaście ku czci Kantora; został on wzniesiony w czasie spektaklu w dniu urodzin artysty. „Fotografia z uwiecznionym na niej toastem została ustawiona w Cricotece w Krakowie na Stoliku Artysty – rekwizycie z ostatniego spektaklu. W dniu urodzin Tadeusza Kantora został wzniesiony przy nim toast ku jego czci” - wyjaśnił PAP Marcin Świerad, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Wypoczynku w Wielopolu, które jest głównym organizatorem obchodów.
Uzupełnieniem ekspozycji będą wielojęzyczne recenzje jednego z najbardziej znanych przedstawień artysty „Wielopole, Wielopole”, oraz wystawa pamiątek po Kantorze, wśród nich m.in. jego rękopisy, dzienniki klasowe, świadectwa szkolne, fotografia pierwszej nauczycielki Henryki Skarbek, czy ławki ze szkoły podstawowej w Pstrągówce, gdzie ojciec Kantora był kierownikiem i nauczycielem.
Kiedyś pamiątki po Tadeuszu Kantorze znajdowały się na stałe w Ośrodku Dokumentacji Historii Regionu - Muzeum Tadeusza Kantora „Kantorówce”, otwartym w 2006 r. w starej plebanii. Później trafiły do gimnazjalnej Izby Pamięci, a w muzeum Kantora prezentowano inne wystawy, pośrednio związane z Kantorem, np. dotyczące jego ojca. W trakcie obchodów pamiątki te wrócą na stałe do „Kantorówki”.
Imprezy rocznicowe odbywać się będą w Wielopolu do grudnia br. W sobotę rozpoczną się od inscenizacji słowno-muzycznej przygotowanej przez uczniów szkoły podstawowej w Wielopolu Skrzyńskim nazwanej imieniem Tadeusza Kantora; uczniowie zaprezentują w niej biografię patrona swej szkoły.
W programie pierwszego dnia obchodów będą jeszcze: otwarcie dwujęzycznej (w jęz. polskim i angielskim) „Ścieżki edukacyjnej” poświęconej Kantorowi, odsłonięcie jego pomnika, przedstawiającego artystę z lat dzieciństwa i jego siostrę Zosię, oraz spektakl „Kynolog w rozterce” Sławomira Mrożka w wykonaniu zaprzyjaźnionego z Wielopolem teatru studenckiego Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Z okazji 100. rocznicy urodzin Tadeusza Kantora w Wielopolu Skrzyńskim można kupić okolicznościową kartkę, na której od 11 kwietnia, przez 28 dni, będzie można przybić stempel okolicznościowy upamiętniający rocznicę. Znajdzie się na nim napis „Wielopole, Wielopole”, wizerunek domu urodzin Kantora oraz data 6.04 1915-2015. Jak zauważył Świerad, będzie to „szczególna gratka dla kolekcjonerów”.
Na zakończenie obchodów rocznicy urodzin Kantora, w grudniu zaplanowano wystawę prac inspirowanych twórczością i osobą artysty, a także prezentację publikacji Klaudiusza Święcickiego „Wielopole Skrzyńskie. Mała ojczyzna Tadeusza Kantora”.
Ponadto od kwietnia, przez wakacje, trwać będą warsztaty teatralne dla dzieci i młodzieży z terenu gminy Wielopole Skrzyńskie połączone z wizytą w Cricotece, i warsztaty plastyczne.
Tadeusz Kantor (1915-1990), malarz, scenograf, reżyser, autor tekstów teoretycznych na temat malarstwa i teatru, był jednym z największych twórców awangardy XX wieku. Urodził się i mieszkał na plebanii w Wielopolu, gdzie proboszczem był brat przyrodni jego babki, ks. Józef Radoniewicz. Tam spędził pierwszych kilka lat życia.
Następnie Kantor opuścił swoją rodzinną wieś, aby po wielu latach znów do niej powrócić. Zaprzyjaźnił się wtedy z ówczesnym proboszczem - ks. Julianem Śmietaną, dzięki któremu na plebani wystawiono sztukę Kantora „Wielopole, Wielopole”.
W czasie wojny Kantor założył pierwszy konspiracyjny teatr, po wojnie był współorganizatorem pierwszej w Polsce wystawy polskiej sztuki nowoczesnej. W 1955 roku Kantor założył Teatr Cricot 2, który zyskał międzynarodową sławę. Jego najsłynniejsze spektakle to „Umarła klasa”, „Wielopole, Wielopole”, „Niech sczezną artyści”, „Nigdy tu już nie powrócę”.
Agnieszka Pipała (PAP)
api/ pz/
