Nagrania wideo świadków bombardowania baskijskiej Guerniki autorstwa amerykańskiej artystki Anity Glesty oraz zdjęcia fotografa Wojciecha Wilczyka pokazujące obiekty poprzemysłowe w Polsce można od piątku oglądać w Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK. Obie ekspozycje są elementem projektu artystycznego „Odciski pamięci”, którego celem jest pokazanie różnych aspektów pamięci.
Na wystawę-prezentację multimedialną "Guernika" amerykańskiej autorki instalacji, rzeźb i wideo Anity Glesty składa się kilka nagrań wideo. W wywiadach przeprowadzonych przez Amerykankę, świadkowie bombardowanej w 1937 r. baskijskiej Guerniki relacjonują tamto wydarzenie.
Jak powiedziała w rozmowie z PAP Glesta, do utrwalenia wspomnień tych osób zainspirowało ją wydarzenia z 11 września 2001 r. i zniszczenie Word Trade Center, którego była naocznym świadkiem. Jej zdaniem „zamach na Word Trade Center, podobnie jak zbombardowanie Guerniki, miał wpływ na historię świata, zwłaszcza na historię Zachodu”.
Na wystawę-prezentację multimedialną "Guernika" amerykańskiej autorki instalacji, rzeźb i wideo Anity Glesty składa się kilka nagrań wideo. W wywiadach przeprowadzonych przez Amerykankę, świadkowie bombardowanej w 1937 r. baskijskiej Guerniki relacjonują tamto wydarzenie.
Nagrania ze świadkami bombardowania Guerniki powstały pięć lat temu. Jak wyjaśniła Glesta, nie chciała malować, fotografować czy rzeźbić osób, które przeżyły bombardowanie. Chciała z nimi porozmawiać, nagrać ich kamerą i w postaci instalacji multimedialnej pokazać światu to, co mają do przekazania.
„Tę wystawę - prezentację mojego projektu multimedialnego tu, w Polsce, traktuję bardzo osobiście. Moi przodkowie pochodzili stąd. Byli polskimi Żydami” – wyznała Glesta.
Zdaniem kuratora ekspozycji Delfiny Piekarskiej Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie, zrewitalizowana przestrzeń dawnej fabryki Schindlera, jest właściwym miejscem na pokazanie prac poświęconych wydarzeniom w Guernice. „Jest to miejsce, gdzie historia i pamięć są ciągle obecne. Umieszczenie waśnie w tym muzeum pracy Glesty jest próbą pokazania, w jaki sposób funkcjonuje pamięć indywidualna i jak przeradza się w pamięć zbiorową, tworząc +pomniki+ poświęcone utracie, zniszczeniu” – skomentowała kurator wystawy.
Guernikę w kwietniu 1937 r. zbombardowały niemieckie oddziały Legionu Condor, a także lotnictwo włoskie, wspierające generała Francisco Franco w czasie wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939). Celem agresorów było zniszczenie mostu na rzece Oca, infrastruktury drogowej oraz wycofujących się oddziałów Frontu Ludowego. W bombardowaniu zginęło ok. 250 Basków.
Zwiedzający muzeum mogą obejrzeć też prace fotografa, poety i krytyka sztuki Wojciecha Wilczyka.
W latach 2003 do 2006 r. fotografował on budynki fabryk przemysłowych, a zwłaszcza te już nieczynne i ulegające rozpadowi. W MOCAK-u znalazło się kilkanaście dzieł artysty z tego okresu. Wśród nich jest m.in. zdjęcie Cementowni Grodziec i Niedomickich Zakładów Celulozy.
Na pomysł utrwalenia obiektywem aparatu fotograficznego obiektów postindustrialnych Wilczyk wpadł dziewięć lat temu, kiedy jechał podmiejskim pociągiem z Krakowa do Katowic. „Na wysokości Jaworzna-Szczakowej, gdzie skład zwalnia z powodu kiepskiego stanu torowiska, zobaczyłem w oknie wagonu zjawiskowo wyglądające poprzemysłowe ruiny. Kominy, hale i obłe silosy tajemniczego wówczas przeznaczenia, obserwowałem u schyłku jesiennego dnia, pod światło i z dramatycznymi chmurami w tle. Postanowiłem tam wrócić z aparatem fotograficznym” – opisał fotograf.
Od piątku krakowianie i turyści mają także możliwość zwiedzenia w MOCAK-u ekspozycji podsumowującej dorobek istniejącej od 50 lat międzynarodowej grupy artystycznej Fluxus, a zwłaszcza jej działań podczas europejskich festiwali organizowanych w latach 60. i 70.
Widzowie zobaczą fotografie, nagrania wywiadów z artystami, wizualizacje, prezentacje dokumentujące lokalne wydarzenia artystyczne.
Ekspozycja stanowi część projektu realizowanego w kilku europejskich muzeach i instytucjach kultury. Jego inauguracja odbyła się w lipcu w Akademie der Kunste w Berlinie. Oprócz MOCAK-u wystawa odwiedzi m.in. Nikołaj Kunsthal w Kopenhadze, Centrum Sztuki Współczesnej (CAC) w Wilnie oraz Instytut Goethego w Paryżu.
Wystawy czynne będą do 27 stycznia 2013 r. (PAP)
bko/ ls/ jbr/
