Z myślą o uczestnikach Światowych Dni Młodzieży, którzy w lipcu odwiedzą diecezję pelplińską, w miejscowym Muzeum Diecezjalnym wystawiona zostanie jedyna w Polsce Biblia Gutenberga. Na co dzień ten zabytek przechowywany jest w skarbcu i bardzo rzadko go opuszcza.
„Na czas ŚDM Biblia zostanie wystawiona w muzeum, tak by pielgrzymi mogli obejrzeć ten skarb” – poinformował PAP dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Pelplinie ks. Wincenty Pytlik, dodając, że będzie to jedna z bardzo nielicznych okazji do obejrzenia jednego z najcenniejszych eksponatów znajdujących się w zbiorach placówki.
Biblia Gutenberga to pierwsza wydana drukiem książka. Została ona wydrukowana w latach 1452-1455 w Moguncji przez Jana Gutenberga. Wydano ją najprawdopodobniej w ok. 200 egzemplarzach, z czego 165 - na papierze i 35 na pergaminie. „Znaki wodne świadczą, że papier grubości od 0,21 do 0,29 mm pochodził z piemonckich papierni” – informuje pelplińskie muzeum.
Do naszych czasów przetrwało zaledwie 48 egzemplarzy tego dzieła: 36 na papierze i 12 na pergaminie. Tylko 20 egzemplarzy jest kompletnych. Jednym z nich jest właśnie polski egzemplarz przechowywany w Pelplinie.
Jest to dwutomowe wydanie na papierze liczące w sumie (w obu tomach) 641 kart zadrukowanych obustronnie w dwóch kolumnach zawierających po 40-42 wiersze. Pelplińska Biblia Gutenberga posiada oryginalną XV-wieczną oprawę wykonaną przez introligatora - mistrza Henryka Costera z Lubeki.
Biblię zakupił najprawdopodobniej, żyjący na przełomie XV i XVI wieku, biskup chełmiński Mikołaj Chrapicki. Księga przechowywana była na zamku biskupów chełmińskich w Lubawie, skąd – na początku XIX wieku, wraz z innymi woluminami, trafiła do biblioteki seminarium duchownego w Pelplinie.
Sto lat później pelplińscy duchowni chcieli sprzedać Biblię, aby za uzyskane w ten sposób pieniądze wyremontować miejscową katedrę i rozbudować seminarium. Od tego zamiaru odwiodły ich protesty społeczeństwa. Przed II wojną światową biblia została jednak z Pelplina wywieziona (księża zrobili to obawiając się wybuchu wojny): przez Warszawę, Paryż i Londyn trafiła do Kanady, skąd – w 1959 r. - wróciła do Polski.
Jak poinformował PAP ks. Pytlik, poza bezcenną Biblią młodzi chrześcijanie, którzy odwiedzą pelplińskie Muzeum Diecezjalne, będą mieli też wyjątkową okazję obejrzeć jedną z trzech znajdujących się na terenie Polski tzw. Madonn szafkowych. Te niewielkie przedstawiające Matkę Boską rzeźby zawierały w korpusie postaci dwoje drzwiczek, ukrywających zespół niewielkich płaskorzeźb przedstawiających m.in. Trójcę Świętą. Madonny szafkowe popularne były w średniowieczu, zwłaszcza wśród dostojników zakonu krzyżackiego.
Muzeum w Pelplinie posiada dwie takie wyjątkowe rzeźby, ale jedna z nich – tzw. Madonna z Klonówki – znajduje się właśnie w Krakowie, dokąd została użyczona na wystawę związaną ze ŚDM. „Druga Madonna z Lubiszewa właśnie wróciła do nas z wystawy w Poznaniu urządzonej na 1050-lecie chrztu Polski” – wyjaśnił PAP ks. Pytlik.
Dodał, że specjalnie z myślą o ŚDM i pielgrzymach, którzy na nie przybędą, w Muzeum Diecezjalnym urządzono też wystawę prac gdańskiego złotnika Mariusza Drapikowskiego znanego ze spektakularnych i prestiżowych realizacji sztuki sakralnej, w tym bursztynowej sukienki na obraz matki Boskiej Częstochowskiej, monstrancji dla ołtarza w klasztorze jasnogórskim oraz – wciąż niedokończonego – bursztynowego ołtarza w kościele św. Brygidy w Gdańsku.
W studiu Drapikowskiego powstał też m.in. tryptyk zdobiący ołtarz IV Stacji Drogi Krzyżowej w Jerozolimie oraz Ołtarz Miłosierdzia wykonany dla Sanktuarium Matki Bożej Królowej Pokoju w miejscowości Oziornoje w Kazachstanie. Prace Mariusza Drapikowskiego znajdują się w wielu muzeach na świecie, m.in. w Muzeach Watykańskich, Muzeum Zamkowym w Malborku czy Muzeum w Rydze.
Na wystawę w Pelplinie składa się m.in. dokumentacja fotograficzna prezentująca wiele prac Drapikowksiego, ale też monstrancje i relikwiarze autorstwa złotnika. Ekspozycję można oglądać od połowy czerwca do końca sierpnia. (PAP)
aks/ mow/
