Wnętrze płockiej katedry Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Fot. PAP/M. Bednarski
Jedyny w Polsce koncert będący próbą możliwie najwierniejszej rekonstrukcji śpiewów liturgicznych, które w 966 r. towarzyszyły uroczystości chrztu księcia Mieszka I, odbędzie się w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku.
Wykonawcami pieśni, które zostały zaczerpnięte z wczesnośredniowiecznych źródeł muzycznych, będą francuski muzykolog, kompozytor i wokalista Marcel Peres oraz chóry Jerycho i Bractwa Różanego Wianka.
Koncert „Chrzest Mieszka, księcia polskiego” odbędzie się 10 listopada w płockiej bazylice, jednej z najstarszych w kraju, będącej jednocześnie największą nekropolią Piastów.
Wydarzenie to jest częścią przygotowanego specjalnie na tegoroczne obchody jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski, wspólnego projektu Stowarzyszenie Muzyka Dawna z Jarosławia (Podkarpackie) oraz muzykologa i mediewisty dr Bartosza Izbickiego. Przedsięwzięcie realizowane jest przy wsparciu Narodowego Centrum Kultury.
„Wiemy prawie na pewno, że chrzest Mieszka I odbył się w Wielką Sobotę, mając szczególnie symboliczny wymiar wprowadzenia władcy i całego państwa w krąg +kultury światła+ zachodniego chrześcijaństwa. Posiadając tę wiedzę i jednocześnie korzystając z wczesnośredniowiecznych źródeł muzycznych odtworzone zostały poszczególne elementy tej liturgii. Jest to oczywiście rekonstrukcja śpiewów, które mogły wówczas zabrzmieć” – powiedział PAP Łukasz Słotwiński z jarosławskiego Stowarzyszenia Muzyka Dawna.
Jak zaznaczył, zaangażowany w projekt Marcel Peres, to jeden z największych obecnie znawców muzyki średniowiecznej, w tym dawnych pieśni liturgicznych.
W ramach projektu „Chrzest Mieszka, księcia polskiego” wykonane zostaną polifoniczne pieśni łacińskie opracowane w oparciu o datowane na II poł. X wieku antyfonarz i graduał z Essen oraz pochodzące z ok. 1000 r. graduał i sekwencjarz z kościoła św. Emmerama w Ratyzbonie. Wykorzystano także antyfonarze z Płocka, Tumu i graduał z Wiślicy oraz odnaleziony niedawno przez dr hab. Jakuba Kubienieca z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie XV-wieczny graduał, należący do Archiwum Kapituły Katedralnej w Sandomierzu.
Według dr Kubienieca, przyjmując, że chrzest Mieszka I, odbył się zgodnie z tradycją, w Wielką Sobotę, można z dużym prawdopodobieństwem zrekonstruować muzyczną oprawę tych uroczystości wraz z rozbrzmiewającymi wówczas śpiewami paschalnymi.
„Kto śpiewał podczas chrztu księcia Polski oczywiście nie wiemy, ale możemy się domyślać, że byli to duchowni z otoczenia Dobrawy - Czesi, a zapewne także Bawarczycy. Diecezja praska była w owym czasie zależna od arcybiskupstwa w Ratyzbonie, na którego czele stał tradycyjnie mnich, opat od św. Emmerama” - podkreślił dr Kubieniec w opracowaniu, dotyczącym liturgii chrztu Mieszka I, który - jak podaje - odbył się zapewne 14 kwietnia 966 r.
Dr Kubieniec przypomina, że liturgia Wigilii Paschalnej, „należy do najbardziej archaicznych, najbogatszych w symbolikę i najbardziej uroczystych celebracji w roku liturgicznym - ogłasza się wszak podczas niej tryumf zmartwychwstałego Chrystusa”. Zwraca przy tym uwagę, że chociaż struktura tej liturgii została ustalona bardzo wcześnie to „przebieg niektórych jej fragmentów mógł być lokalnie nieco zróżnicowany”.
Wybudowana w latach 1130-44 przez biskupa Aleksandra z Malonne katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku, gdzie odbędzie się koncert „Chrzest Mieszka, księcia polskiego”, to jedna z pięciu najstarszych bazylik w kraju i jedna z trzech, gdzie pochowani są dawni władcy Polski: Władysław I Herman (1043-1102) i jego syn, Bolesław III Krzywousty (1086-1138).
W płockiej katedrze spoczywa też 14 piastowskich książąt mazowieckich, w tym Bolesława IV Kędzierzawego (1122-1173), Konrada I Mazowieckiego (1187-1247), Bolesława II Płockiego (1251-1313) oraz Siemowita III Starszego (1320-1381) i Janusza II Mazowieckiego (1455-1495), a także księżniczka Gaudemunda-Zofia (zm. 1288 r.), córka Wielkiego Księcia Litwy Trojdena, żona Bolesława II Mazowieckiego (1251-1313). (PAP)
mb/ mow/
