Wielka Synagoga w Tykocinie. 22.07.2015. Fot. PAP/J. Ochoński
Kompleksowy remont przechodzi zabytkowa XVII-wieczna synagoga w Tykocinie, w której mieści się jeden z oddziałów Muzeum Podlaskiego. Obiekt będzie miał nowy dach, elewację, stolarkę i zabezpieczenia przed wilgocią.
Te prace były od lat konieczne, budynek był "do natychmiastowego remontu, prac ratunkowych" - podkreśliła w rozmowie z PAP Joanna Olechno z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Prace są prowadzone pod kontrolą konserwatora zabytków i w nadzorze archeologicznym. Olechno podkreśliła, że obiekt nigdy nie przechodził tak dużego remontu. Już odkopano fundamenty, są izolowane, rozpoczęły się prace nad odwodnieniem terenu i założeniem kanalizacji deszczowej, skuto część tynków zewnętrznych. Wcześniej pracowali tam archeolodzy.
Planowana jest jeszcze wymiana stolarki, dachu i centralnego ogrzewania. Olechno powiedziała, że obiekt nie miał dotychczas odwodnienia, a "każdy deszcz negatywnie wpływa na cały budynek", bo nasiąkają mury, niszczy się elewacja. Nowa stolarka ma być szczelna, izolować termicznie, zachowane będą wzory i formy, także na dachu.
Prace we wnętrzach synagogi były wcześniej prowadzone na bieżąco.
"Ta synagoga jest wyjątkowa, jeśli spojrzymy przez przestrzeń całej Polski. Wiemy, że w Polsce zachowało się 365 budynków posynagogalnych. W niektórych są czynne synagogi, w Tykocinie jest muzeum, muzeum dobrze utrzymywane, w którym teraz toczy się generalny remont" - powiedział PAP kustosz muzeum w tykocińskiej synagodze Jan Maciejewski.
Obiekt odwiedza rocznie ok. 70 tys. osób z całego świata. Głównie są to zorganizowane grupy z Izraela, które przyjeżdżają w ramach pobytów edukacyjnych.
"Ta synagoga jest synagogą wyjątkową, bo została wybudowana w latach 40-tych XVII wieku, czyli w takim okresie prosperity państwa polskiego. Wtedy były budowane pałace, kościoły, ale również monumentalne synagogi" - mówi Maciejewski.
Dodał, że w synagoga przetrwała II wojnę światową. "Z dużym pietyzmem została odrestaurowana w latach 70-tych przez Państwowe Zakłady Konserwacji zabytków i od tego momentu tam funkcjonuje muzeum, które do dnia dzisiejszego opiekuje się tą synagogą" - powiedział Maciejewski.
Kompleksowy remont synagogi jest możliwy dzięki dotacji z UE z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Łączy koszt remontu to ok. 2,3 mln zł, z UE pochodzi 60 proc. środków. Pieniądze na wkład własny muzeum pochodzą z urzędu marszałkowskiego i z kredytu.
Prace budowlane potrwają do końca października 2018 r, a cały projekt do końca 2018 r. Oprócz remontu muzeum np. zakupi audioprzewodniki, powstaną też wykonane z brązu miniatury synagogi i domu talmudycznego, by - poprzez dotyk - mogli je poznać niewidomi. (PAP)
kow/ rof/ eaw/
