Do jesieni tego roku zabytkowy dworzec kolejowy w dzielnicy Rudy Śląskiej, Chebziu, zostanie – przy wsparciu środków unijnych – zrewitalizowany. W budynku siedzibę znajdzie m.in. miejska biblioteka. Dworzec nadal będzie też obsługiwał pasażerów.
Podobną modernizację zrealizowano niedawno w Rumi w woj. pomorskim, gdzie we wnętrzach podupadłego niegdyś dworca powstała właśnie biblioteka. Dziś prężnie działająca "Stacja Kultura" cieszy się dużą popularnością, a dwa lata temu w prestiżowym konkursie zdobyła tytuł najpiękniejszej biblioteki na świecie.
Samorząd Rudy Śląskiej chce stworzyć takie miejsce u siebie. We wrześniu ub. roku na dworcu w Chebziu, położonym przy głównej linii kolejowej Katowice - Gliwice, rozpoczęły się prace budowlane. W ostatnim tygodniu przedsięwzięcie otrzymało dotację m.in. ze środków unijnych na renowację obiektów dziedzictwa kulturowego w woj. śląskim. Termin zakończenia trwających robót to listopad br., potem planowana jest przeprowadzka biblioteki.
"Gmach dworca w Chebziu to już teraz rozpoznawalny zabytek Rudy Śląskiej. Po jego rewitalizacji jeszcze wypięknieje i – o czym jestem przekonana - wraz z nadaniem mu nowych funkcji stanie się jednym z najbardziej interesujących przykładów zagospodarowania przestrzeni dworców w kraju" – ocenił cytowana w informacji miasta nt. przyznanej dotacji jego prezydent Grażyna Dziedzic.
Kompleksowa rewitalizacja polega przede wszystkim na adaptacji wnętrza budynku - na potrzeby biblioteki. W głównej hali powstanie stalowa antresola ze szklaną balustradą, gdzie zostaną umieszczone regały biblioteczne wraz z czytelnią. Na końcu holu przeszkleniami wydzielona będzie przestrzeń pod wypożyczalnię; tam też znajdzie się wejście na antresolę.
Projekt zakłada również utworzenie sali animacyjnej, na potrzeby organizacji spotkań i prelekcji. Jedną z atrakcji ma być "bibliogród" - zewnętrzna przestrzeń z zielenią i drobnymi elementami architektury, gdzie będzie można spędzać wolny czas z książką. W budynku powstanie też zaplecze administracyjno-biurowe biblioteki. Za nim utworzony zostanie parking na 58 samochodów.
Dotąd – według informacji rudzkich samorządowców - wykonano już prawie w całości konieczne roboty rozbiórkowe: ścian, stropów czy posadzek w głównej hali dworca. Wykonano większość ścian działowych oraz naprawiono konstrukcję ścian i elementów konstrukcyjnych stropodachów. Przygotowano też również elementy posadowienia konstrukcji antresoli w nawach bocznych.
Po przerwie zimowej ruszyły roboty zewnętrzne obejmujące przyłącza, drenaż i czyszczenie elewacji. Projekt obejmuje też wymianę drzwi i okien, z zachowaniem pierwotnego wyglądu. Na dworcu zainstalowany zostanie ozdobny napis, pojawi się też iluminacja.
Utworzenie biblioteki w przestrzeni dworcowej nie będzie wiązało się z utratą dotychczasowej funkcji miejsca. Budynek nadal będzie spełniał zadania związane z obsługą pasażerów. Ponadto powstaną w nim nowe ogólnodostępne sanitariaty, dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Część głównego holu zostanie zaadaptowana pod kawiarnię.
Koszt prac wynosi blisko 8 mln zł. Miasto przygotowało dwa wnioski o dofinansowanie inwestycji ze środków unijnych: dzięki wpisaniu w 2016 r. budynku do wojewódzkiego rejestru zabytków jeden mógł zostać złożony konkursie dotyczącym renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego (o ponad 6 mln zł dotacji); drugi – pod kątem rewitalizacji obszarów zdegradowanych (o ok. 7 mln zł).
W ub. tygodniu zarząd woj. śląskiego zdecydował o dofinansowaniu 38 projektów na 67 zgłoszonych w konkursie Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020 dot. dziedzictwa kulturowego. Wśród dofinansowanych projektów znalazły się trzy Rudy Śląskiej - najwięcej spośród wniosków złożonych przez samorządy lokalne.
Obok przedsięwzięcia: Stacja Biblioteka - modernizacja zabytkowego budynku dworca kolejowego za 8,5 mln zł (w tym 6,5 mln zł z RPO i ponad 760 tys. zł ze środków budżetu państwa), unijne środki z tego konkursu trafią w Rudzie Śląskiej na renowację zabytkowego budynku kolonii robotniczej Ficinus za 2,8 mln zł (w tym 1,5 mln zł z RPO) oraz modernizację i renowację zabytkowego budynku Muzeum Miejskiego im. Maksymiliana Chroboka za 4,8 mln zł (w tym ponad 3,9 mln zł z RPO).
Konkurs na projekty renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego był jedynym rozdysponowującym fundusze dostępne na ten cel w śląskim RPO. Ogółem 38 wybranych projektów – o łącznej wartości 267,4 mln zł - otrzymało z RPO 190,4 mln zł dotacji (siedem z wybranych do dofinansowania przedsięwzięć zasilają też środki budżetu państwa – dodatkowymi 5,4 mln zł).
Budynek dworca w Chebziu jest jednym z symboli Rudy Śląskiej. Zespół stacyjny wybudowano pod koniec XIX w. Najbardziej charakterystycznym elementem stacji jest budynek dworcowy – z elewacją wykonaną w formie "pseudo muru pruskiego", na ruszcie stalowym wypełnionym cegłą licową. Rewitalizacja dworca jest możliwa dzięki wykupieniu obiektu przez miasto od PKP. Wartą blisko 1 mln zł transakcję zawarto pod koniec 2016 r.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ dsr/
