"Gra w życie"
To jest historia o tym, jak człowiek usiłuje samemu sobie udowodnić, że miał rację - powiedział w środę PAP reżyser nowego przedstawienia "Gry w życie" Aleksander Kaniewski. Premiera spektaklu wg sztuki Maksa Frischa w Teatrze Ateneum w Warszawie - 27 kwietnia.
"Gdy człowiek dożywa 50 lat normalną rzeczą jest, że zaczyna rozmyślać nad tym, czy właściwie przeżył swoje życie. A jeśli na dodatek wpada w trudne relacje z ludźmi, których kocha, od których zależy jego życie - wtedy pojawia się pytanie, czy można było coś zmienić" - opisał w rozmowie z PAP sytuację egzystencjalną bohatera sztuki "Gry w życie" reżyser nowego przedstawienia w Teatrze Ateneum Aleksander Kaniewski.
"Kuermann rozumie, że niczego nie należało zmieniać - nawet jeśli to, co mu się przydarzyło, było strasznym ciosem" - wyjaśnił.
Zdaniem Kaniewskiego, Frisch pokazuje, że "ludzie zbyt często łudzą się, że trzeba koniecznie coś zmienić w życiu, w swoim postępowaniu". "To jest historia o tym, jak człowiek usiłuje samemu sobie udowodnić, że miał rację" - dodał.
"Co było - to było, a najważniejsze motto życia brzmi: +to ty przeżywasz swoje życie - tu i teraz, i tylko ty za nie odpowiadasz+" - podkreślił rosyjski reżyser.
Zdaniem Kaniewskiego nowa wersja sztuki Frischa "daje możliwość skupienia się na najważniejszych momentach w życiu". "W poprzedniej wersji utworu bardzo dużo było wstawek i wątków politycznych i ideologicznych" - wyjaśnił, dodając, że w 1985 r. Frisch napisał nową wersję sztuki, ograniczając ilość postaci z trzydziestu pięciu do pięciu.
Max Frisch (1911-91) był szwajcarskim architektem i pisarzem; autorem czterech powieści, zbioru opowiadań, dwunastu dramatów i dzienników.
Jak poinformowano na stronie teatru, Ateneum dwukrotnie wprowadził sztuki Frischa do polskiego teatru. "Andorrę" Ateneum wystawiło 2 maja 1962 r. Z kolei polską prapremierę "Biografii" (pierowzoru "Gry w życie" - PAP) wyreżyserował Janusz Warmiński. Jej premiera odbyła się 4 maja 1968 r. Głównego bohatera Kuermanna zagrał wówczas Jan Świderski.
Max Frisch "w swoich sztukach wielokrotnie stawia pytanie, czy jest możliwa ucieczka od tożsamości i przeznaczenia, zdeterminowanych osobowością, wspomnieniami i inteligencją człowieka. Zajmuje się relacjami między ludźmi, przemijaniem, starością i śmiercią, nie tylko tą ostateczną, ale także tą doświadczaną jeszcze za życia" - napisano na stronie teatru.
"Frisch porusza w dramatach również niezwykle aktualne problemy, takie jak stygmatyzacja inności, przyczyny terroryzmu czy źródła anarchii, udowadniając, że historia rządzi się powtarzalnością zdarzeń, jak mechanizm zegarowy" - czytamy w zapowiedzi spektaklu.
Kuermann chciałby raz jeszcze przeżyć swoje życie, uniknąć popełnionych błędów, a w kluczowych momentach - mając świadomość późniejszych wydarzeń - podjąć zupełnie inne decyzje. Otrzymuje taką możliwość i na oczach widzów rozgrywa się rodzaj improwizowanego spektaklu teatralnego. Aktor grający Alter Ego - cierpliwie i empatycznie prowadzi bohatera przez meandry jego własnej biografii, wspierając go, pomagając podjąć decyzje i udzielając rad.
"Tworząc warianty swojego życia, Kuermann posiłkuje się doświadczeniem, inteligencją i moralnością, jednak sytuacja komplikuje się, gdy w grę wchodzą uczucia. Bohater, mimo najszczerszych chęci, pozostając sobą, zawsze zakocha się w tej samej kobiecie, zawsze dokona tych samych wyborów i każda droga zaprowadzi go do tego samego momentu w życiu" - czytamy w zapowiedzi.
Autorka przekładu nowej wersji sztuki Frischa, który w 2016 r. opublikowało wydawnictwo ADiT, jest Karolina Bikont. Scenografię opracował Paweł Dobrzycki. Muzykę skomponował Wojciech Borkowski.
W przedstawieniu występują: Grzegorz Damięcki (Hannes Kuermann), Krzysztof Tyniec (Alter ego), Magdalena Schejbal (Antoinette Stein), Ewa Telega (Pomocnik I) i Nikodem Kasprowicz (Pomocnik II).
Aleksander Kaniewski (ur. w 1948 r. w Moskwie) jest wielokrotnie nagradzanym reżyserem teatralnym; wykładowcą na Wydziale Aktorskim w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej (GITIS) w Moskwie. Ukończył studia prawnicze w Moskwie, a następnie Wydział Reżyserii w GITIS-ie w klasie prfo. Jurija Zawadskiego. Wyreżyserował kilkadziesiąt spektakli w teatrach w Moskwie, Krasnojarsku, Tule, Czelabińsku, Kursku, Astanie (Kazachstan).
Brał udział w międzynarodowych projektach m.in. "Rosyjski karnawał" we Francji oraz "Zaczarowany Dom" (Amsterdam-Londyn-Berlin-Moskwa). Jest członkiem Związku Pracowników Teatralnych w Rosji (STD) oraz członkiem Rosyjskiego Stowarzyszenia Autorów (RAO).
Premiera - 27 kwietnia o godz. 19.30. Kolejne spektakle - 28 i 29 kwietnia br. (PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ agz/
