Syjon będzie tematem przewodnim 28. Festiwalu Kultury Żydowskiej (FKŻ) w Krakowie, który rozpocznie się w piątek i potrwa do 1 lipca – poinformował na konferencji prasowej we wtorek dyrektor tego festiwalu Robert Makuch.
Jak zwrócił uwagę, Syjon ma wiele znaczeń, ale jest symbolem państwa, kultury Izraela oraz dążenia do doskonalenia się. Organizatorów festiwalu najbardziej interesuje "wymiar duchowy" Syjonu. „Stoimy pod tą górą, doszliśmy pod nią nie zapominając skąd jesteśmy” – mówił dyrektor FKŻ.
Zwrócił także uwagę na trzy istotne rocznice: na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości, którą wywalczyli dla kraju także Żydzi i która dla nich oznaczała ważny okres we wspólnej polsko-żydowskiej historii, na 70-lecie powstania państwa Izrael oraz na 30-lecie Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie.
Jak przypomniał dyrektor, pierwszy FKŻ odbył się w 1988 r. W zamierzeniu twórców miało to być jednorazowe wydarzenie, ale po sukcesie pierwszej edycji pojawiły się prośby, aby w przyszłości organizować kolejne edycje. Drugi festiwal odbył się w 1990 r., trzeci – w 1992 r. i od tego roku odbywa się już każdego lata.
„Festiwal Kultury Żydowskiej podąża za dynamicznie, nieustannie zmieniającym się życiem żydowskim w diasporze i w Izraelu. Festiwal jest niczym innym jak swoistego rodzaju lustrem, które z jednej strony odbija piękno tego żydowskiego świata, który był tworzony przez wieki na naszej ziemi, z drugiej strony skupia tę niezwykłą, spolaryzowaną energię tego świata, który jest tworzony dzisiaj w diasporze, ale przede wszystkim w Izraelu, w Syjonie” – powiedział Robert Makuch.
Wśród wybitnych gości festiwalu wymienił m.in. David Krakauera, Franka Londona oraz pieśniarkę i aktorkę Eleonorę Reissę, którzy przyjadą do Krakowa z USA.
Davida Krakauera będzie można posłuchać m.in. w niedzielę w samo południe w synagodze Tempel. Amerykański klarnecista wystąpi z polskim kwartetem Pan Ton Quartet. Muzycy wykonają kompozycję „Dybbuk”, autorstwa młodego polsko-białorusko-żydowskiego artysty Wlada Marhuletsa. Kompozycja powstała specjalnie na zamówienie FKŻ. Krakauer wystąpi także 28 czerwca z Orkiestrą Klezmerską Teatru Sejneńskiego. Podczas tego samego wieczoru z Krakauerem grać będzie w synagodze Tempel trębacz Frank London.
Ze śpiewającą w języku jidysz Eleonorą Reissą i grupą Klezmer Brass Allstars Frank London wystąpi 25 czerwca, w synagodze Tempel. W repertuarze wieczoru znalazły się zarówno zapomniane pieśni, jak i klezmerskie szlagiery, piosenka aktorska, a także utwory zaangażowane, opowiadające o sytuacji kobiet i o polityce.
30 czerwca w sercu Kazimierza odbędzie się słynny koncert „Szalom na Szerokiej”. Wystąpią izraelski wirtuoz saksofonu, pochodzący z Etiopii, Abatte Barihun; oraz Jazz Band Młynarski-Masecki - pianista Marcin Masecki oraz wokalista Emil Młynarski powołali do życia zespół odwołujący się do starej tradycji polskich orkiestr jazzowych międzywojnia.
Oprócz koncertów program FKŻ jak co roku wypełnią warsztaty, wykłady, spacery po żydowskim Krakowie.
Festiwalowe centrum mieści się w zabytkowej żydowskiej kamienicy przy ul. św. Sebastiana 32/2. W tym miejscu realizowany będzie projekt Sambation. Artyści, w tym jerozolimscy, działający jako kolektyw Hamiffal (hebr. fabryka), zorganizują w pustym mieszkaniu wystawy, happeningi, instalacje, warsztaty – wszystkie będą się odnosić do historii tego miejsca, do historii rodziny Bosaków, która od czasów wojny mieszka w Izraelu oraz do polsko-żydowskiego dziedzictwa Kazimierza.
Kamienica przy ul. św. Sebastiana 32 została kupiona przez Bosaków w 1910 r. Cała liczna rodzina mieszkała tam do czasu przeniesienia do getta w 1941 r. Józef Bosak, który jako jeden z nielicznych członków rodziny przeżył wojnę, wyemigrował do Izraela w 1949 r. Projekt Sambation odbywa się w kamienicy dzięki uprzejmości potomków Józefa.
28. FKŻ objął honorowym patronatem prezydent RP Andrzej Duda.(PAP)
autor: Beata Kołodziej
bko/ agz/