Po raz 71. przyznano Nagrody im. Włodzimierza Pietrzaka

List od szefa rządu Mateusza Morawieckiego odczytał podczas warszawskiej gali wiceszef kancelarii premiera Paweł Szrot. "Już po raz 71. Katolickie Stowarzyszenie +Civitas Christiana+ wyróżnia osoby wcielające w życie wartości chrześcijańskiego humanizmu i patriotyzmu, krzewiące zasady katolickiej nauki społecznej. Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka jest wyrazem docenienia doniosłych osiągnieć ludzi, którzy z potrzeby serca działają na rzecz dobra wspólnego. Z szacunkiem przekazuję wyrazy uznania laureatom tegorocznej nagrody" - napisał premier.

Morawiecki pogratulował nagrodzonym. Szwagrzyka docenił za jego "nieoceniony wkład w przywracanie ojczyźnie żołnierzy niezłomnych i ofiar komunistycznego reżimu". "Dziękuję za niestrudzoną aktywność i zaangażowanie, dzięki którym niepodległa Polska odzyskuje swoich bohaterów" - dodał szef rządu. "Cieszę się, że mam sposobność złożyć gratulacje panu Stanisławowi Niemczykowi, twórcy architektury sakralnej. Tego dorobku i tego znaczenia dla wychowywania do piękna nie sposób przecenić" - podkreślił w liście Morawiecki.

Premier podkreślił też, że jest "pełen szacunku i uznania dla dokonań pana Michała Kondrata, uhonorowanego nagrodą za krzewienie wartości ewangelicznych". "Filmowa twórczość szanownego laureata pozostaje ważnym głosem w dyskusji o polskiej tożsamości, jest wyrazem troski o godność człowieka i jakość polskiego życia zbiorowego" - zaznaczył.

Jednym z tegorocznych laureatów jest dr. hab. Krzysztof Szwagrzyk, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, pełniący obowiązki dyrektora Biura Poszukiwań i Identyfikacji. Od kilku lat dr Szwagrzyk kieruje w IPN zespołem poszukiwań tajnych miejsc pochówku ofiar reżimu komunistycznego. Prowadzi działania ekshumacyjne m.in. na "Łączce" – na warszawskim Wojskowym Cmentarzu na Powązkach. Prace pod jego kierunkiem odbywają się również na Służewcu oraz na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, na Opolszczyźnie, w Białymstoku, w Rzeszowie i na Cmentarzu Garnizonowym w Gdańsku. Nagrodzono go za "niestrudzone i pełne determinacji przywracanie Żołnierzy Niezłomnych Ojczyźnie" - jak to ujęło jury nagrody.

Marcin Wikło w laudacji powiedział o Krzysztofie Szwagrzyku, że "jest on jedną z kluczowych postaci, którym zawdzięczamy przywrócenie nam Żołnierzy Niezłomnych". "Każdy powiat w Polsce ma swoją Łączkę, każda jest dla nas tak samo ważna"- cytował laureata Wikło. "To zasługa prof. Szwagrzyka, że IPN ma wydzielone struktury do poszukiwania szczątków Niezłomnych, że nie musi bazować na wolontariuszach" - mówił Wikło podkreślając, że prof. Szwagrzyk jest także znakomitym pedagogiem, zainspirował też wielu filmowców i dziennikarzy.

"W latach 50. pewien UB-ek powiedział więźniowi, o którym wiedział, że zostanie stracony: +zabijemy Cię, a potem to miejsce ukryjemy, żeby Anders nie mógł ci postawić pomnika+. (...) Morderca zawsze ukrywa to co uczynił, a komuniści byli mordercami. (...) Wydawało się, że w tej sprawie byli bezbłędni, nawet po dacie gdy utracili władzę trudno było odnaleźć bohaterów. Ale to się dzieje i to na skalę, która budzi radość. To spełnienie chrześcijańskiego obowiązku wobec naszych bohaterów" - mówił Szwagrzyk, odbierając nagrodę.

Jak dodał, nie ma takiego tygodnia, żeby nie podnosiły się głosy przeciwko odkrywaniu szczątków ofiar komunistów, ale tego, co już udało się odkryć nie da się wymazać z pamięci ludzkie. "Przekroczyliśmy granicę - nikt już nigdy nie będzie wstanie cofnąć, tego czego udało się nam dokonać, nie ma takiej siły" - dodał laureat.

Nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka otrzymał w tym roku również architekt Stanisław Niemczyk - nazywany "polskim Gaudim" projektant budynków handlowych, usługowych, mieszkalnych i sakralnych. Zasłynął jako twórca kościołów Zesłania Ducha Świętego i kościoła franciszkanów w Tychach, Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach-Pawłowicach, Chrystusa Króla Odkupiciela Człowieka w Czechowicach-Dziedzicach, Miłosierdzia Bożego na os. Oficerskim w Krakowie.

Biskup Michał Janocha powiedział, że Stanisława Niemczyka, który poświęcił się literaturze sakralnej, cechuje szacunek wobec tajemnicy Stwórcy, wobec człowieka, ale także szacunek wobec rzeczy, materii. "Z tego rodzi się szacunek wobec przestrzeni. Architektura Niemczyka to architektura dialogu, znak transcendencji, zakorzeniona w tradycji, a jednocześnie wizjonerska" - mówił biskup Janocha w laudacji.

"Wiara jest darem, który otrzymałem, mogłam dodać tylko moją pracę" - podkreślił Niemczyk.

Krzewienie wartości ewangelicznych w różnych aspektach życia publicznego – to motyw przyznania nagrody reżyserowi Michałowi Kondratowi, twórcy filmów o tematyce chrześcijańskiej. Produkcje dokumentalno-fabularyzowane: "Jak pokonać Szatana" (2013), "Matteo" (2014) czy "Dwie Korony" (2017), zdobywają publiczność kinową i prestiżowe wyróżnienia środowisk filmowych. Ostatni film poświęcony o. Maksymilianowi Kolbe obejrzało na dużym ekranie ponad 200 tys. widzów, co stanowi polski rekord oglądalności dokumentu fabularyzowanego ostatnich lat. Sam reżyser mówi o sobie: "Z wykształcenia jestem ekonomistą, z pasji reżyserem i producentem, a z serca chrześcijaninem".

Adam Woronowicz powiedział w laudacji o filmach laureata, że "przepiękne jest, gdy duch spotyka się z materią".

"Przede mną są nowe projekty, obecnie przygotowuję film o bożym miłosierdziu, żeby wytłumaczyć, dlaczego Pan Bóg wybrał prostą zakonnicę i dał jej tak ważną misję - przygotować świat na ponowne przyjście Zbawiciela" - mówił Michał Kondrat.

Kapitułę Nagrody im. Włodzimierza Pietrzaka stanowią: bp prof. dr hab. Michał Janocha – przewodniczący Rady Konferencji Episkopatu Polski ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego, bp dr Wiesław Alojzy Mering, ks. dr Dariusz Wojtecki, Tomasz Nakielski, Sławomir Józefiak i Romuald Gumienniak (sekretarz Kapituły).

Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka przyznawana jest nieprzerwanie od 1948 roku, za "wybitną twórczość naukową, artystyczną, literacką oraz za doniosłe osiągnięcia w działalności formacyjnej, kulturalnej i społecznej, będące świadectwem uniwersalnych wartości ludzkich i chrześcijańskich oraz postaw i dokonań je wyrażających w życiu narodu".

Wśród dotychczasowych wielu laureatów tego wyróżnienia znaleźli m.in.: Roman Brandstaetter, Paweł Jasienica, Zofia Kossak-Szczucka, Ernest Bryll, ks. Jan Twardowski, Henryk Mikołaj Górecki, abp Ignacy Tokarczuk, abp Kazimierz Majdański, kard. Stanisław Dziwisz oraz instytucje, m.in.: Centrum Myśli Jana Pawła II, Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, Instytut Prymasowski Stefana Kardynała Wyszyńskiego oraz Muzeum Powstania Warszawskiego.

Patronem nagrody fundowanej przez Katolickie Stowarzyszenie "Civitas Christiana" jest od początku Włodzimierz Pietrzak (1913–1944) – prawnik, pisarz i krytyk literacki, teoretyk kultury oraz publicysta, ale także działacz społeczny i polityczny oraz żołnierz Powstania Warszawskiego. Zginął trafiony odłamkiem granatu w sierpniu 1944 r. (PAP)

autor: Agata Szwedowicz

aszw/ agz/