Węgry: flaga z 1956 r. na wystawie w Muzeum Narodowym

Duża flaga, z której wycięto obowiązujący od 1949 r. symbol – młot skrzyżowany z kłosem pod czerwoną gwiazdą – wisiała podczas starć w 1956 r. na pl. Szena w węgierskiej stolicy. Została podarowana Muzeum Narodowemu przez trzech uczestników walk – powiedział na otwarciu wystawy sekretarz stanu ds. kultury w ministerstwie ds. zasobów ludzkich Peter Fekete.

Fekete powiedział, że po stłumieniu powstania przez wojska sowieckie flagę wywiózł z kraju jeden z uczestników rewolucji, by wywieszać ją w miejscach, gdzie pojawiał się komunistyczny przywódca Janos Kadar i jego współpracownicy. Przypominał im w ten sposób, że "chociaż krwawo stłumili rewolucję i lud milczy, to nie wszyscy o tym zapomnieli" – oznajmił.

Po zmianie ustrojowej flaga została z powrotem przywieziona do kraju i podarowana przez trzech strzegących ją mężczyzn Muzeum Narodowemu.

Jeden z nich, Miklos Zilahy, powiedział, że gdy po raz pierwszy zobaczył wywieszoną flagę z wyciętym komunistycznym symbolem poczuł, że "wyraża ona wszystko, czego pragnęliśmy jako studenci", a dziura w środku oznacza wolność i "można przez nią spojrzeć na wolny świat bez dyktatury".

Rewolucja węgierska wybuchła 23 października 1956 roku. Jej uczestnicy domagali się przywrócenia wolności słowa i innych swobód obywatelskich oraz pełnej niezależności od ZSRR. Rozpoczęta 4 listopada interwencja wojsk sowieckich w ciągu kilku tygodni krwawo stłumiła powstanie. Władzę na Węgrzech przejął wówczas marionetkowy rząd Kadara.

Represje wobec uczestników węgierskiego powstania trwały jeszcze długo po ostatecznym zdławieniu wolnościowego zrywu. W czasie walk zginęło ponad 2,5 tys. osób. Po upadku powstania kilkaset osób stracono, a tysiące uwięziono. Około 200 tys. Węgrów opuściło kraj.

Flaga będzie wystawiona w Muzeum Narodowym do 4 listopada.

Z Budapesztu Małgorzata Wyrzykowska (PAP)

mw/ mobr/ kar/