29 grudnia 1949 r. powstała Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, czołowa instytucja polskiej branży filmowej. Trudno znaleźć polski film, którego choćby część nie powstała w WFDiF.
"Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 29 grudnia 1949 r. o utworzeniu przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą: Wytwórnia Filmów Dokumentalnych – przedsiębiorstwo państwowe wyodrębnione z siedzibą w Warszawie. Przedmiotem działalności przedsiębiorstwa jest produkcja filmów dokumentalnych, kronik filmowych i kopii eksploatacyjnych" – opublikowano w "Monitorze Polskim" nr A-10, poz. 97, wydanym 29 grudnia 1949 r.
Tym samym zarządzeniem powołano do życia również: Łódzki Zakład Kinotechniczny, Warszawskie Zakłady Fotochemiczne, Bydgoskie Zakłady Fotochemiczne, Centrale Zaopatrzenia Materiałowego Filmu Polskiego, Wytwórnię Filmów Fabularnych, Centrale Rozpowszechniania Filmów.
W pierwszych latach Wytwórnia Filmów Dokumentalnych realizowała rocznie kilkadziesiąt filmów dokumentalnych i kronik filmowych. W 1960 r. rozszerzyła działalność i uruchomiła dwie nowe hale zdjęciowe do realizacji filmów fabularnych. W 1988 r. przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na Wytwórnię Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.
W rocznicowej zakładce, na stronie internetowej WFDiF, napisano: "W wytwórni swoje filmy realizowali tacy twórcy, jak: Andrzej Munk, Krzysztof Kieślowski, Jan Łomnicki, Tadeusz Makarczyński, Ludwik Perski, Maria Kwiatkowska, Władysław Ślesicki, Kazimierz Karabasz, Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, Marcel Łoziński, Paweł Kędzierski, Andrzej Brzozowski, Andrzej Titkow, Irena Kamieńska i wielu innych. W halach, laboratoriach i w montażowniach wytwórni powstały słynne dzieła m.in.: Andrzeja Wajdy, Jerzego Antczaka, Krzysztofa Zanussiego, Krzysztofa Kieślowskiego, Jerzego Hoffmana".
"W styczniu 2010 r. w struktury WFDiF włączono Wytwórnie Filmową +Czołówka+. 1 października 2019 r., decyzją Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, połączone zostały: Studio Filmowe +Kadr+, Studio Filmowe +Tor+, Studio Filmowe +Zebra+ i Studio Miniatur Filmowych w nowo powstałą państwową instytucje o nazwie Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych" – napisano na stronie filmpolski.pl.
WFDiF realizuje obecnie szeroki zakres prac związanych z produkcją filmową. Dba też dorobek filmowy minionych lat, digitalizując i odnawiając dawne polskie filmy i kroniki. Wytwórnia posiada archiwum, w którym przechowuje m.in. materiały filmowe od 1916 r. oraz dokumenty wojenne. Wytwórnia podejmuje też szereg działań edukacyjnych, realizując m.in. cykl ekranizacji współczesnej polskiej dramaturgii, serię filmów edukacyjnych "Historia w ożywionych obrazach", organizuje również zajęcia, warsztaty i plany filmowe oraz spotkania z doświadczonymi twórcami.
Na stronie filmpolski.pl zamieszczono listę ponad 4900 produkcji filmowych, w których w ciągu 75 lat, w różnym stopniu, brała udział WFDiF. Podano również filmy, które są w realizacji a ich premiera planowana są na 2025 r. Są wśród nich "Vinci 2", kontynuacją kultowej komedii kryminalnej z 2004 r. oraz "Przez ścianę", opowieść o niezwykłym spotkaniu i miłości. W listopadzie 1947 r. Wiesława Pajdak została aresztowana za działalność w podziemiu antykomunistycznym i trafiła do więzienia na ulicy Rakowieckiej w Warszawie. Kilka dni później w celi obok uwięziono Jerzego Śmiechowskiego. Pewnej nocy rozpoczęli rozmowę przez ścianę za pomocą kodu Morse’a. Tak się poznali i zakochali. Zaręczyli się przez ścianę. Siedem lat później wzięli ślub w więzieniu, gdzie spotkali się po raz pierwszy. Przeżyli razem 50 lat. (PAP)
szt/ dki/