Mikalojus Konstantinas Ciurlionis. Źródło: Wikimedia Commons
W Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku odbył się w piątek wernisaż wystawy Mikalojusa Konstantinasa Ciurlionisa - wybitnego litewskiego malarza i kompozytora. Miasto chce w ten sposób uczcić setną rocznicę odzyskania przez Litwę niepodległości.
Wystawa prezentuje ponad 60 prac. Są to namalowane przez Mikalojusa Konstantinasa Ciurlionisa obrazy oraz wykonane przez niego fotografie.
Można je oglądać w Centrum im. Ludwika Zamenhofa, które jest częścią Białostockiego Ośrodka Kultury(BOK).
Katarzyna Lewończuk-Barańczuk z BOK, która od kilku miesięcy pracowała nad przygotowaniem wystawy powiedziała PAP, że inicjatywa zaprezentowania prac litewskiego twórcy to pomysł konsula Republiki Litewskiej w Sejnach(Podlaskie) Vaclava Stankevica. Inicjatywa uzyskała wsparcie prezydenta Białegostoku Tadeusza Truskolaskiego.
Lewończuk-Barańczuk wyjaśniła, że Mikalojus Konstantinas Ciurlionis, urodzony w 1875 r. nieopodal Druskiennik, w miejscu gdzie znajduje się uzdrowisko, w którym mówiono różnymi językami: polskim, rosyjskim, żydowskim i litewskim; malował i jednocześnie komponował muzykę.
Podkreśliła, że sam Ciurlionis pisał o sobie, że "nie ma granic pomiędzy sztukami. Muzyka łączy poezję i malarstwo, ma swoją architektonikę. Malarstwo może posiadać +takąż+ architektonikę, jak muzyka i w farbach wyrażać dźwięki".
W centralnej części wystawy prezentowane są prace, przedstawiające fascynację litewskiego artysty tematem królewskim, baśniowym i muzycznym.
13 obrazów należy do cyklu "Stworzenie świata", który, zdaniem Lewończuk-Barańczuk świadczy, że Ciurlionis "mimo, iż zmarł przed odzyskaniem przez Litwę niepodległości, to dojrzewały w nim myśli i zapędy narodowe".
Dyrektor Białostockiego Ośrodka Kultury Grażyna Dworakowska zwróciła uwagę na związki litewskiego artysty z Polską; przypomniała, że studiował w Warszawskim Instytucie Muzycznym. "Jest to artysta, który wykształcił się w Polsce, w Polsce żył, jednocześnie bardzo był zaangażowany w propagowanie kultury litewskiej" - powiedziała Dworakowska.
Zaprezentowano także około 40 zdjęć, wykonanych przez artystę pod koniec życia. Ciurlionis zmarł w wieku 36 lat w 1911 r. w Pustelniku k. Warszawy, spoczywa w Wilnie.
Dyrektor Białostockiego Ośrodka Kultury Grażyna Dworakowska zwróciła uwagę na związki litewskiego artysty z Polską; przypomniała, że studiował w Warszawskim Instytucie Muzycznym.
"Jest to artysta, który wykształcił się w Polsce, w Polsce żył, jednocześnie bardzo był zaangażowany w propagowanie kultury litewskiej" - powiedziała Dworakowska.
Dyrektor zaznaczyła, że Centrum im. Ludwika Zamenhofa jest doskonałym miejscem na zaprezentowanie prac Ciurlionisa, bo zadaniem tej placówki jest popularyzacja wielokulturowości i dziedzictwa narodów.
Wystawę prac Mikalojusa Konstantinasa Ciurlionisa będzie można oglądać w Białymstoku do końca marca.
Centralne uroczystości z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Litwę niepodległości odbędą się w tym kraju 16 lutego 1918 r.
16 lutego 1918 r. 20 sygnatariuszy na czele z Jonasem Basanavicziusem, przewodniczącym Rady Krajowej Litwy (Taryby), podpisało w Wilnie akt ogłaszający niepodległość państwa litewskiego. Podpisany dokument nie oznaczał powstania państwa litewskiego, ale wyrażał wolę narodu litewskiego stworzenia państwa. Realna niepodległość Litwy zaczęła się w momencie zakończenia I wojny światowej. W listopadzie 1918 r. Augustinas Voldemaras sformował pierwszy rząd litewski, w kwietniu 1919 r. Antanas Smetona został pierwszym prezydentem Litwy.
Litwa straciła niepodległość w 1940 r., zajęta przez Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich. W latach 1945-89 sowieckie służby starały się wymazać datę 16 lutego z litewskiej świadomości narodowej. Ponowne odzyskanie niepodległości nastąpiło 11 marca 1991 roku.
Imprezy z okazji 100-lecia niepodległości Litwy zaplanowano również poza granicami kraju, m.in. na Łotwie, w Estonii, Rosji, Włoszech, Watykanie, Izraelu, Wielkiej Brytanii, USA i w Polsce.(PAP)
autor: Małgorzata Półtorak
edytor: Paweł Tomczyk
mpt/ pat/
