Seweryn Nowakowski. Fot. NAC
Wystawę poświęconą życiu i działalności Seweryna Nowakowskiego, przedwojennego prezydenta Białegostoku, będzie można od piątku oglądać w Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku. Złożą się na nią fotografie, dokumenty, a także nagrane wspomnienia jego rodziny.
Rok 2019 Rada Miasta Białystok ogłosiła rokiem trzech ważnych postaci związanych z Białymstokiem: urodzonego w tym mieście, ostatniego prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, Feliksa Filipowicza - pierwszego prezesa Rady Miasta z okresu międzywojennego, a także Seweryna Nowakowskiego. W tym roku przypada też setna rocznica odzyskania przez miasto niepodległości, a za symboliczną datę tego wydarzenia uznaje się 19 lutego 1919 roku.
Białystok świętuje stulecie odzyskania niepodległości
"Zależało nam też na tym, żeby rok 2019 był takim wyjątkowym, obfitującym w różne wydarzenia przypominające historię Białegostoku" - mówił na konferencji prasowej zapowiadającej wystawę o Nowakowskim zastępca prezydenta Białegostoku Rafał Rudnicki.
Powiedział, że choć Nowakowski jest jednym z dziesięciu białostoczan niepodległości miasta wybranym w plebiscycie na najpopularniejszego człowieka 100-lecia w Białymstoku, to niewiele osób zna jego historię i dokonania.
"Seweryn Nowakowski to niezwykle istotna postać w historii Białegostoku, dlatego że - można powiedzieć śmiało - przed II wojną światową był tym prezydentem, który stworzył nowoczesny przedwojenny Białystok" - mówił Rudnicki. Jak wskazał, dzięki niemu w mieście powstało wiele nowoczesnych budynków, co doprowadziło do tego, iż Białystok "wskoczył na nieco wyższą półkę".
"Przede wszystkim chcemy opowiedzieć o Sewerynie Nowakowskim jako białostoczaninie z wyboru, człowieku, który bardzo zaangażował się w to, żeby Białystok był miastem ładniejszym, żeby się w nim lepiej żyło. Chcielibyśmy też powiedzieć, dlaczego został wybrany do tej dziesiątki białostoczan - to jest ważne wyróżnienie, ale też bardzo zasłużone" - mówiła Agnieszka Kajdanowska. Jej zdaniem Nowakowski był do tej pory postacią niedocenioną, a bardzo ważną, i warto podkreślać jego zasługi dla miasta.
Dodał, że Nowakowski nie pochodził z Białegostoku, a wcześniej działał m.in. w Częstochowie, a do Białegostoku trafił przez obóz rządzący - Piłsudczyków - i miał tym miastem zarządzać, przeorganizować. Mówił, że działalność Nowakowskiego przerwała II wojna światowa, a jego los po wybuchu wojny jest nieznany; najprawdopodobniej został wywieziony na Wschód.
Wystawa "Seweryn Nowakowski - zaginiony prezydent Białegostoku" zostanie otwarta w piątek wieczorem; będzie dostępna do lutego przyszłego roku. Jak powiedziała PAP jedna z kuratorek wystawy Agnieszka Kajdanowska, złoży się na nią kilkadziesiąt unikalnych zdjęć z archiwum rodziny Nowakowskich - fotografie przedwojennego Białegostoku i Seweryna Nowakowskiego w czasie różnych uroczystości, a także zdjęć rodzinnych. Ważną częścią ekspozycji będą też wspomnienia synowej Nowakowskiego - Krystyny Nowakowskiej, których będzie można posłuchać.
Rozpoczyna się miejskie święto - Dni Miasta Białegostoku
"Przede wszystkim chcemy opowiedzieć o Sewerynie Nowakowskim jako białostoczaninie z wyboru, człowieku, który bardzo zaangażował się w to, żeby Białystok był miastem ładniejszym, żeby się w nim lepiej żyło. Chcielibyśmy też powiedzieć, dlaczego został wybrany do tej dziesiątki białostoczan - to jest ważne wyróżnienie, ale też bardzo zasłużone" - mówiła Kajdanowska. Jej zdaniem Nowakowski był do tej pory postacią niedocenioną, a bardzo ważną, i warto podkreślać jego zasługi dla miasta.
Seweryn Nowakowski urodził się w 1894 roku w Piotrkowie Trybunalskim. Do Białegostoku przyjechał na początku lat 30., gdzie najpierw pełnił funkcję komisarza rządowego, a w 1934 roku został prezydentem Białegostoku, którym zarządzał do wybuchu II wojny światowej. Jak pisze w broszurze towarzyszącej wystawie badaczka historii Nowakowskiego i kuratorka wystawy Elżbieta Iwaszko, lata działalności Nowakowskiego w Białymstoku to doprowadzenie do końca rozpoczętych inwestycji, a także realizacja nowych projektów. Wymienia tu m.in. budynek dzisiejszego Teatru Dramatycznego, który został wybudowany jako Dom Ludowy, czy budowę parku miejskiego - Plant, chętnie odwiedzanego przez mieszkańców. Po wybuchu II wojny światowej, w październiku 1939 roku został aresztowany przez NKWD, a jego dalszy los jest nieznany. Historycy uważają, że został wywieziony w głąb ZSRR. (PAP)
autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ pad/
