Arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Wojciech Polak. Fot. PAP/G. Jakubowski
49-letni sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski Wojciech Polak został mianowany przez papieża Franciszka nowym arcybiskupem gnieźnieńskim i prymasem Polski. Nominację ogłosiła w sobotę Nuncjatura Apostolska w Polsce.
Gdy Jan Paweł II mianował go w 2003 r. biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej, abp Polak był najmłodszym biskupem na świecie. Teraz będzie jednym z najmłodszych prymasów, najmłodszym w Europie. Uważany jest za człowieka otwartego, nie boi się nowoczesnych środków komunikacji - publikował filmy na youTube, prowadził blog na portalu ekai.pl. Mówi, że Episkopat stara się czynić Kościół bardziej komunikatywnym, m.in. przez lepszą obecność w mediach.
Abp Polak uczestniczy w pracach Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski, Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących; jest też przewodniczącym Zespołu KEP ds. Kontaktów z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym. Od października 2011 r. pełni zaś funkcję sekretarza generalnego KEP.
Jako sekretarz KEP wiele wysiłku poświęcał budowaniu dobrych relacji Kościoła ze światem polityki. Uczestniczył w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu oraz Zespołu Roboczego Kościelnej Komisji Konkordatowej, którego celem są żmudne negocjacje z rządem na temat zastąpienia Funduszu Kościelnego dobrowolnym odpisem podatkowym.
We wrześniu 2013 r. mówił, że skierowanie projektu ustawy dot. Funduszu Kościelnego do dalszych prac legislacyjnych musi być poprzedzone zawarciem umowy między rządem a episkopatem w sprawie zastąpienia Funduszu Kościelnego dobrowolnym odpisem podatkowym. "Zgoda KEP dotyczyła jedynie samej wysokości 0,5 proc., a nie konkretnych rozwiązań i zapisów ustawowych - dotykających wielu dziedzin prawa i wielu innych ustaw, które wciąż - tak liczymy - będą podstawą do naszych dalszych rozmów i negocjacji" - tłumaczył.
Gdy Jan Paweł II mianował go w 2003 r. biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej, abp Polak był najmłodszym biskupem na świecie. Teraz będzie jednym z najmłodszych prymasów, najmłodszym w Europie. Uważany jest za człowieka otwartego, nie boi się nowoczesnych środków komunikacji - publikował filmy na youTube, prowadził blog na portalu ekai.pl. Mówi, że Episkopat stara się czynić Kościół bardziej komunikatywnym, m.in. przez lepszą obecność w mediach.
Podkreślał, że zarówno w umowie, jak i ustawie powinien znaleźć się zapis, że w nowych rozwiązaniach nie chodzi o kolejny przywilej dla Kościołów i związków wyznaniowych, ale o przekształcenie Funduszu Kościelnego w dobrowolny odpis podatkowy. "Chcemy, żeby to było jasno w ustawie zapisane, że państwo nie czyni tutaj żadnego następnego gestu w stosunku do Kościoła, a jedynie w takiej formie pragnie się wywiązać z obowiązku, który przyjęło na siebie, tworząc Fundusz Kościelny" – powiedział PAP.
Abp Polak był mocno zaangażowany na końcowym etapie w przygotowanie "Wspólnego Przesłania do Narodów Polski i Rosji". 17 sierpnia 2012 r. podpisali je w Warszawie abp Józef Michalik i patriarcha Cyryl. W ślad za tym bp Polak został wybrany przewodniczącym Zespołu KEP ds. Kontaktów z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym. Uczestniczył aktywnie w przygotowaniach i był współautorem koncepcji polsko-rosyjskiej konferencji: "Przyszłość chrześcijaństwa w Europie. Rola Kościołów i narodów Polski i Rosji", która odbyła się w Warszawie w dniach 28-30 listopada 2013 r.
Współprzygotowywał wytyczne KEP dotyczące postępowania kościelnego w przypadku oskarżeń duchownych o pedofilię. Zasady te zostały przyjęte w 2009 r., uzupełnione w 2012 r. i 27 września 2013 r. We wrześniu 2013 r. zapewniał publicznie, że Kościół w Polsce poważnie traktuje sprawę tych wykroczeń. "Jeżeli można to wyrazić w słowie przepraszamy, to jest to chyba najsłabiej, co można powiedzieć" - mówił dziennikarzom. Podkreślił, że Kościół jest zainteresowany tym, aby napiętnować, ukarać i nawrócić winnych, a także troszczyć się o ofiary pedofilii.
Jako delegat Episkopatu ds. duszpasterstwa emigracji abp Polak zajmował się koordynacją pracy wszystkich duszpasterzy na świecie. Kontaktował się również z episkopatami innych krajów świata i ustalał zasady pracy polskich duszpasterzy.
Często odwiedzał Polaków mieszkających za granicą, m.in. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, USA, Szwajcarii. "W rodzinie rozdzielonej migracją słabną, a nawet zanikają wzajemne więzy uczuciowe. Trzeba również zwrócić uwagę na to, że niekiedy migracja jednego z małżonków jest wprost ucieczką od małżeństwa i rodziny, od problemów we wzajemnej relacji i ich konstruktywnego rozwiązania" - pisał na swoim blogu.
Koordynował też prace nad polsko-ukraińską deklaracją z okazji 70. rocznicy zbrodni wołyńskiej Kościoła katolickiego w Polsce i Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. Padły w niej słowa m.in. o niezbędności współpracy "wolnej Polski z wolną Ukrainą, by w tej części Europy panował pokój, ludzie cieszyli się wolnością religijną, a prawa człowieka nie były zagrożone”.
Opowiada się za maturą z religii. W jednym z wywiadów dla PAP mówił, że "religia nauczana w szkole ma konkretną podstawę programową, konkretne zagadnienia. Uczniowie powinni mieć prawo do wyboru tego przedmiotu na maturze".
Abp Polak urodził się 19 grudnia 1964 r. w Inowrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął 13 maja 1989 r. w katedrze gnieźnieńskiej z rąk kard. Józefa Glempa. Ukończył studia filozoficzno-teologiczne w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie, uzyskując tytuł magistra z zakresu teologii moralnej na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu. Studiował teologię moralną na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie. Tam obronił pracę doktorską nt. eklezjalnego wymiaru grzechu i pojednania w posoborowym nauczaniu Kościoła. Po powrocie do Polski w 1995 roku rozpoczął wykłady z teologii moralnej w Wyższym Prymasowskim Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Pełnił tam również funkcję rektora.
8 kwietnia 2003 r. Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej. Jako swoje zawołanie biskupie wybrał słowa "Dominum confiteri Iesum" ("Wyznawać Jezusa jako Pana").
"Ma wszystkie zadatki ku temu, żeby godnie spełniać swoją posługę. Jest stosunkowo młody, ale ma doświadczenie duszpasterskie i naukowe. Wszystko wskazuje na to, że będzie dobrym biskupem" - mówił dziennikarzom ówczesny metropolita gnieźnieński Henryk Muszyński, od którego przyjmował sakrę.
Sam arcybiskup Polak mówił wówczas, że chce być biskupem świętym, pokornym, który modli się za swoich wiernych. "Jestem świadomy zadań stojących przede mną. Nie chcę być tym, o którym powiedzą, że po sakrze zbiskupiał. Z drugiej strony jednak trzeba też mieć pewien kręgosłup i umieć stawiać wymagania" - dodawał.
Bp Polak wydał m.in. książki: "Powołani w Chrystusie. Zarys teologii moralnej fundamentalnej" i "Życie w Chrystusie. Teologiczny wymiar życia moralnego". Jest autorem ponad 25 artykułów naukowych i popularno-naukowych.
Nowo mianowany arcybiskup Polak lubi dobrą literaturę, zwłaszcza Gustawa Gerlinga-Grudzińskiego. Jego hobby, to górskie wędrówki, zwłaszcza w Tatrach.
Stanisław Karnacewicz i Bożena Ławnicka (PAP)
