Akcja „Listy do Henia”. Źródło: Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN w Lublinie
Do wysyłania listów do żydowskiego chłopca Henia Żytomirskiego, zamordowanego w niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku, zachęca internautów Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN w Lublinie, w przypadający w niedzielę Dzień Pamięci o Holokauście.
Celem projektu „Listy do Henia”, prowadzonego od 2005 r. jest przypomnienie o zagładzie Żydów przez ukazanie postaci jednej, konkretnej ofiary. Zwykle do specjalnie przygotowanej skrzynki, ustawionej w miejscu, gdzie zrobiono ostatnie zdjęcie Heniowi (w centrum Lublina), młodzież wrzucała listy adresowane do chłopca, napisane m.in. na warsztatach w Ośrodku lub podczas specjalnych lekcji w szkołach.
Lublin: powstał mural upamiętniający żydowskich mieszkańców miasta
„W tym roku akcja nie może odbyć się w przestrzeni miasta, zatem przenosimy ją do internetu. Zachęcamy też internautów z całego świata, by pisali i wysyłali nam swoje listy do Henia, by zapoznali się z jego historią i opisali swoje uczucia, przemyślenia, wszystko, co chcieliby przekazać chłopcu” – powiedziała Kinga Ludwik z Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN, który zajmuje się m.in. pielęgnowaniem pamięci o dawnej żydowskiej społeczności.
Na stronie internetowej Ośrodka, w social mediach opublikowane są materiały prezentujące historię Henia Żytomirskiego oraz opis projektu m.in. zdjęcia, listy z poprzednich edycji, artykuły.
„Od 2005 roku młodzież wysłała tysiące listów do małego żydowskiego chłopca. W akcji wzięło udział kilkadziesiąt szkół z Lublina oraz z całej Polski, a także z Niemiec, Ukrainy, Holandii, Francji, Danii, Izraela, Włoch i Stanów Zjednoczonych. Przeprowadzamy również warsztaty, zapoznające młodzież o postacią Henia”- dodała Ludwik.
Postać Henia Żytomirskiego - który urodził się w 1932 r. w Lublinie i kiedy miał 9 lat, najprawdopodobniej został zgładzony przez hitlerowców w komorze gazowej - jest dla autorów projektu szczególna. Tragiczny los małego żydowskiego chłopca, mieszkańca tego miasta, stał się symbolem niezawinionej śmierci.
Historia chłopca została odtworzona przez Netę Żytomirską-Avidar - kuzynkę Henia, córkę Leona Żytomirskiego (stryja Henia), który wyemigrował z Lublina do Palestyny tuż przed wojną. Neta Żytomirska-Avidar przekazała do Teatru NN dwa albumy zdjęć rodzinnych. Rodzina Henia Żytomirskiego była zasymilowana. Jego ojciec był nauczycielem języka hebrajskiego, listy pisał po polsku. Mieszkali przy ul. Szewskiej, a po utworzeniu getta musieli się przenieść na ul. Kowalską. Wiosną 1942 roku Niemcy rozpoczęli likwidację getta. Najprawdopodobniej wtedy chłopiec zginął w komorze gazowej w obozie na Majdanku.
„Historię Henia Żytomirskiego znamy dzięki licznym fotografiom rodzinnym, listom oraz wspomnieniom Nety Żytomirskiej-Avidar. Jest ona podobna do losów setek żydowskich dzieci z Lublina” – dodała Ludwik.
Przed wojną Lublin stanowił znaczący ośrodek kultury żydowskiej. Wśród ok 110 tys. mieszkańców, ponad 40 tys. stanowili Żydzi. W 1942 r., kiedy Niemcy rozpoczęli akcję zagłady Żydów z terenu Generalnego Gubernatorstwa pod kryptonimem „Reinhardt”, jako pierwsze zlikwidowali getto lubelskie, którego żydowskich mieszkańców wywieziono głównie do obozu zagłady w Bełżcu. W ciągu roku, w wyniku tej akcji, na terenie Lubelszczyzny wymordowano około miliona Żydów zwożonych tu z całej Europy.
Dzień Pamięci o Holokauście i Przeciwdziałaniu Zbrodniom Przeciwko Ludzkości obchodzony jest Polsce 19 kwietnia – w rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. (PAP)
ren/ mok/
