Historia Goralenvolk i problem kolaboracji z okupantem to temat najnowszego spektaklu radiowego Jana Klaty, realizowanego w Radiu Kraków. Premiera słuchowiska „Nietoty” według tekstu Sebastiana Majewskiego odbędzie się 16 grudnia.
Punktem wyjścia do słuchowiska są fakty z historii Podhala - współpraca górali z niemieckim okupantem. Sebastian Majewski przyznaje, że zainspirowała go książka Wojciecha Szatkowskiego "Goralenvolk. Historia zdrady". "Zgłębiłem ją i zrozumiałem, że jest to ważny problem historyczny, który nie został przepracowany, jak wiele innych polskich traum z historii, które często są zamiatane pod dywan, nie są przedmiotem sensownej dyskusji, a stają się elementem sensacyjnym wyciąganym, kiedy jest potrzeba” – mówił w czwartek na konferencji prasowej Majewski.
Jak podkreślają twórcy, choć słuchowisko jest inspirowane faktami historycznymi, nie będzie dokumentem, ale surrealistyczną opowieścią. „Chodzi nie tyle o opowiedzenie o historii współpracy górali z Niemcami, ale o mechanizmie i sensie tego i o tym, czy tabuizowanie trudnych momentów w historii to tylko polski przypadek” – mówił Majewski. „Nas nie interesuje ocenianie górali” – podkreślił.
Jak podkreślają twórcy, choć słuchowisko jest inspirowane faktami historycznymi, nie będzie dokumentem, ale surrealistyczną opowieścią. „Chodzi nie tyle o opowiedzenie o historii współpracy górali z Niemcami, ale o mechanizmie i sensie tego i o tym, czy tabuizowanie trudnych momentów w historii to tylko polski przypadek” – mówił Majewski. „Nas nie interesuje ocenianie górali” – podkreślił.
„Forma, którą postaramy się nadać spektaklowi radiowemu +Nietoty+ będzie zupełnie inna niż było to w wypadku +Dumanowskiego+. Będzie to zwarta forma słuchowiska. Będziemy starali się czerpać sporo z dorobku teatru radiowego” - mówił reżyser słuchowiska Jana Klata. Jak zaznaczył fakty będą w „Nietotach” wyjściem do groteskowej opowieści, w przypadku wcześniejszego słuchowiska Klaty, opartego na powieści Wita Szostaka "Dumanowski" było odwrotnie - słuchacze mieli uwierzyć, że to, co zwarte w fikcyjnej biografii wydarzyło się naprawdę.
Tytuł słuchowiska jest nawiązaniem do powieści Tadeusza Micińskiego „Nietota, księga tajemna Tatr i Wita”.
Bohaterami słuchowiska są Witalis Wieder (Roman Gancarczyk), najmniej znany z inicjatorów i ideologów Goralenvolk, Włodzimierz Ilicz Lenin (Adam Nawojczyk) oraz tajemnicza Wolna Elektrona (Katarzyna Krzanowska), która umożliwi bohaterom swobodne przemieszczanie się w czasie i przestrzeni.
Oprawę graficzną słuchowiska „Nietoty” (plakat i komiks) przygotowuje Kuba Woynarowski - artysta, który wraz z Instytutem Architektury wygrał właśnie konkurs na Polski Pawilon na przyszłorocznym Biennale Architektury w Wenecji. Komiks, który poprzedzi premierę słuchowiska będzie prezentowany na stronie internetowej Radia Kraków, a potem zostanie wydany.
"Premierę słuchowiska poprzedzi akcja na antenie Radia Kraków pod hasłem +Koniec sezonu na Podhale?+. Chcemy podjąć dyskusje na temat góralszczyzny i obecnych problemów Podhala” – mówił prezes i redaktor naczelny Radia Kraków Marcin Pulit.
Od 2 do 16 grudnia w cyklu „Z radiowej biblioteki” prezentowane będą fragmenty książki „Kruca fuks. Alfabet góralski” Pawła Smoleńskiego i Bartłomieja Kurasia. Teksty czytać będzie urodzony w Nowym Targu Piotr Cyrwus, aktor Teatru Polskiego w Warszawie.
Partnerem słuchowiska jest województwo małopolskie.
„Nietoty” to drugi spektakl realizowany w Radiu Kraków przez Jana Klatę po zeszłorocznym radiowym eksperymencie - słuchowisku „Dumanowski. Dokumenty z odnalezionej biografii”.(PAP)
wos/ ula/
