Pomnik w Majdanku. Fot. PAP/W. Pacewicz
Pamięć pomordowanych w niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku w Lublinie uczczono w poniedziałek podczas obchodów 69. rocznicy likwidacji obozu. W latach II wojny światowej życie straciło w nim około 80 tys. osób.
Byli więźniowie Majdanka, kombatanci, przedstawiciele lubelskich władz wojewódzkich i miejskich złożyli kwiaty przy Kolumnie Trzech Orłów ustawionej na dawnym polu więźniarskim. Zebrali odmówili modlitwy za pomordowanych, które poprowadzili b. więzień Majdanka ks. Władysław Kowalik oraz przedstawiciel społeczności żydowskiej Lublina Roman Litman.
Dyrektor Muzeum na Majdanku Tomasz Kranz przypomniał, że kamienna Kolumna Trzech Orłów, zwieńczona zrywającymi się do lotu ptakami, wzniesiona została przez polskich więźniów wiosną 1943 r. na polecenie Niemców. Miała stanowić ozdobę obozu.
„Więźniowie ukryli w jej podstawie prochy swoich współtowarzyszy. Tym samym jest to pierwszy pomnik upamiętniający zmarłych i zamordowanych w obozie na Majdanku, a tym samym pierwszy pomnik wzniesiony ku czci ofiar niemieckich obozów koncentracyjnych” – powiedział Kranz.
Wojewoda lubelski Jolanta Szołno-Koguc podkreśliła, że potrzeba jest aktywna pamięć o ofiarach Majdanka, aby podobna eskalacja zła już się nie powtórzyła. „Gdzieś był początek, dlatego nie wolno dopuszczać do wszelkich ziaren nienawiści. Trzeba próbować zwalczać nienawiść miłością, przyjaźnią, widzieć w drugim człowieku brata, bez względu to jakiej on jest narodowości, płci, koloru skory” – powiedziała Szołno-Koguc.
Po uroczystości otwarta została nowa multimedialna wystawa poświęcona wysiedleńcom z Zamojszczyzny, którzy w 1944 r. byli przetrzymywani na Majdanku.
Hitlerowski obóz koncentracyjny na Majdanku, Konzentrationslager Lublin, istniał w latach 1941-1944. Spośród prawdopodobnie 150 tys. osób z ok. 30 krajów, którzy przeszli przez Majdanek, na skutek głodu, chorób, pracy ponad siły, a także w egzekucjach i komorach gazowych, życie straciło około 80 tys. osób, z czego 60 tys. to byli Żydzi przywożeni do obozu z całej Europy.
Likwidację obozu Niemcy rozpoczęli w marcu 1944 r., kiedy liczyli się już z możliwością klęski. Część więźniów wywieźli do innych obozów, pozostałych rozstrzeliwali, a ich ciała palili. W lipcu, likwidując w pośpiechu obóz, dokonywali masowych egzekucji, niszczyli dokumenty, podpalili budynek krematorium. Niemiecka załoga opuściła Majdanek, zanim do obozu dotarły w nocy z 22 na 23 lipca 1944 r. oddziały sowieckie. Wolność odzyskało około 2 tysięcy osób.
Po wkroczeniu wojsk sowieckich na terenie Majdanka funkcjonował jeszcze obóz dla jeńców niemieckich, skąd sukcesywnie wysyłano ich do obozów w głąb Związku Radzieckiego. Jedno z pól hitlerowskiego obozu przejęło NKWD - więziono tu oficerów i podchorążych Armii Krajowej oraz Batalionów Chłopskich uznanych za wrogów politycznych, których potem wywieziono do łagrów sowieckich.
W listopadzie 1944 r. na terenie b. obozu na Majdanku utworzono muzeum martyrologiczne.(PAP)
kop/ ls/
