Oficjalną prezentację tłumaczenia aktu zgonu Jana Mertki, uznawanego za pierwszą śmiertelną ofiarę powstania wielkopolskiego przygotowano w piątek w Przygodzicach (Wielkopolskie) z okazji 95. rocznicy wybuchu powstania. Dokument odnaleziono rok temu.
Mertka zginął w wieku 19 lat pierwszego dnia powstania, 27 grudnia 1918 roku. Przed rokiem jego akt zgonu odnalazł kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w Przygodzicach. Napisany gotykiem w języku niemieckim dokument został przesłany do tłumaczenia. Oryginał przechowywany jest obecnie w miejscowym USC.
Według wójta gminy Przygodzice Krzysztofa Rasiaka, akcja "Mertka wyjęty z szafy" ma przypominać Jana Mertkę jako istotną, symboliczną postać wielkopolskiego powstania. Poza oficjalną prezentacją tłumaczenia w Przygodzicach przygotowano też w piątek uroczystość przy pomniku powstania wielkopolskiego i mszę św. w intencji ojczyzny.
Jak powiedział w piątek PAP Tomasz Wojtasik z urzędu gminy w Przygodzicach, docelowo tzw. księga zgonów z 1918 roku, w której znajduje się informacja o śmierci Jana Mertki trafi do Archiwum Państwowego. Zanim to się stanie, kopia dokumentu zasili zbiory muzealne miejscowej Chaty Regionalnej i ma posłużyć promocji gminy.
"Myślimy m.in. o wydaniu dokumentu oraz zdjęcia bohatera w formie pamiątki, która byłaby dostępna dla odwiedzających Przygodzice" - powiedział.
Jak dodał, kopie dokumentu trafią do wszystkich okolicznych szkół. "Wciąż wielu mieszkańców gminy nie wie, kim był Jan Mertka. Liczymy, że będzie się to zmieniało" - powiedział Wojtasik.
W odnalezionym przed rokiem dokumencie odnotowano: "żołnierz Johan (Jan) Mertka, 19 lat, wyznania katolickiego, zamieszkały w Przygodzicach, urodzony w Przygodzicach, stanu wolnego, syn dożywotnika Józefa Mertka i jego Małżonki Magdaleny z domu Kasprzak w Szczypiornie dnia 27 grudnia 1918 zmarł".
Jan Mertka urodził się 1899 roku. Był przydzielony do I Batalionu Pogranicznego Polskiego. Podczas pełnienia służby patrolowej w okolicach Boczkowa został śmiertelnie postrzelony. Spoczywa na cmentarzu w Ostrowie Wielkopolskim.
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i było największym, zakończonym zwycięstwem zrywem niepodległościowym na terenie zaborów. Wojska powstańcze wyzwoliły spod władzy niemieckiej niemal całą Wielkopolskę. (PAP)
rpo/ malk/
