W poznańskim Instytucie Zachodnim (IZ) otwarto w piątek gabinet ministra Krzysztofa Skubiszewskiego, który był pierwszym szefem dyplomacji III RP. Powstanie gabinetu było jednym z elementów obchodów 70-lecia założenia Instytutu.
Pochodzący z Poznania polityk był ministrem spraw zagranicznych w latach 1989-1993 i tworzył polską dyplomację. Doprowadził m.in. do zawarcia porozumienia o wycofaniu wojsk ZSRR z Polski. Prof. Skubiszewski był specjalistą w zakresie prawa międzynarodowego i przed objęciem urzędu pracował w IZ. Krzysztof Skubiszewski zmarł w 2010 r. w wieku 84 lat.
Utworzenie Gabinetu było możliwe dzięki rodzinie ministra, która przekazała jego meble, rzeczy osobiste, pamiątki i bogate zbiory archiwalne, w tym dokumenty dyplomatyczne i prace naukowe.
„Otrzymaliśmy bogate zbiory z okresu sprawowania urzędu. Są to przemówienia, dokumenty, planowane traktaty z odręcznymi uwagami ministra, które mogą pokazywać, w jaki sposób kształtowała się polityka zagraniczna Polski” – powiedział w piątek dyrektor IZ Michał Nowosielski.
Gabinet wspólnie otworzyli brat ministra prof. Piotr Skubiszewski oraz Władysław Bartoszewski.
Dyrektor IZ podkreślił, że gabinet ma być miejscem prowadzenia działalności edukacyjnej skierowanej do młodzieży.
W piątek na ścianie Instytutu odsłonięto również tablicę upamiętniającą postać ministra Krzysztofa Skubiszewskiego, a jednemu z rond w Poznaniu nadano jego imię.
W trakcie obchodów 70-lecia IZ poruszono kwestię problemów finansowych placówki. „Jeszcze w 2010 r. wielkość naszego finansowania z budżetu nauki wynosiła ok. 2,3 mln zł. W tym roku jest to milion złotych. Co do przyszłego roku - nie wiemy, bo te decyzje zapadają na początku roku kalendarzowego” – powiedział Michał Nowosielski.
Według dyrektora, taki poziom finansowania nie gwarantuje nawet możliwości przetrwania Instytutu w najbliższych latach. IZ przygotowuje się do restrukturyzacji, poprzez współpracę z MSZ i samorządem województwa szuka też nowych źródeł utrzymania. Dyrektor Nowosielski ma nadzieję, że po zmianie przepisów dotyczących finansowania nauki wsparcie dla Instytutu może się zwiększyć.
Podczas piątkowych obchodów 70-lecia IZ wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Marek Ratajczak powiedział, że „wszystko wskazuje, że budżet nauki będzie o 10 proc. wyższy niż w 2014 roku”.
„W ramach zmian w ustawie o finansowaniu nauki mamy pewne rozwiązania, które zwiększają możliwość działania ze strony ministra w kategorii działań celowych. Do tej pory minister miał mocno związane ręce i musiał działać w kategorii decyzji grupowych, a niekoniecznie dostosowanych do problemów konkretnych instytucji” – dodał wiceminister.
Podczas uroczystości list w imieniu prezydenta Bronisława Komorowskiego odczytał prezydencki doradca Tomasz Nałęcz. Komorowski podkreślił w liście zasługi IZ dla stosunków polsko-niemieckich oraz rolę, jaką odegrał w III RP prof. Skubiszewski. W podobnym tonie utrzymany był listy przekazany przez premier Ewę Kopacz i odczytany przez Władysława Bartoszewskiego.
Instytut Zachodni - Instytut Naukowo-Badawczy im. Zygmunta Wojciechowskiego został założony w 1944 r. w Milanówku koło Warszawy, od 1945 r. mieści się w Poznaniu. Ośrodek jest interdyscyplinarną instytucją badawczą, zajmującą się głównie problematyką stosunków międzynarodowych, ze szczególnym uwzględnieniem relacji polsko-niemieckich oraz polityki europejskiej.
Placówka prowadzi badania z zakresu nauk politycznych, historii, socjologii, ekonomii i kulturoznawstwa. W obszarze badań IZ znajdują się stosunki polsko-niemieckie, polityka i historia Niemiec, integracja europejska, a także problematyka dziedzictwa niemieckiego w obecnych granicach Polski.
Plonem pracy badawczej są liczne wydawnictwa monograficzne oraz ukazujące się od 1945 r. czasopismo "Przegląd Zachodni". Licząca ok. 112 tys. woluminów biblioteka IZ to największa biblioteka niemcoznawcza w Polsce posiadająca unikatowe zbiory książek, dokumentów i fotografii. Obecnie w ośrodku pracuje 18 pracowników naukowych. Na początku lat 90. ub. wieku było ich kilkudziesięciu.
Placówka jest pod nadzorem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pierwszym dyrektorem Instytutu był inicjator jego powstania, znawca problematyki niemieckiej prof. Zygmunt Wojciechowski. (PAP)
pil/ rpo/ mhr/
