W 450. rocznicę zawarcia unii lubelskiej w piątek odbyła się w kijowskiej Akademii Dyplomatycznej Ukrainy konferencja naukowa pod hasłem „Równi do równych, wolni do wolnych”, zorganizowana m.in. przez polską dyplomację.
Unia lubelska była poprzedniczką dzisiejszej Unii Europejskiej - mówili uczestnicy spotkania. Według ukraińskich historyków, którzy wzięli w nim udział, była to pierwsza konferencja poświęcona temu wydarzeniu za czasów niepodległej Ukrainy.
„Unia lubelska jest +babcią+ Unii Europejskiej. Kiedy dziś rozmawiamy o aspiracjach i znaczeniu integracyjnego procesu europejskiego, także dla Ukrainy, to dyskusja o doświadczeniu, źródłach powstania i upadku unii lubelskiej jest bardzo aktualna” - powiedział PAP ambasador RP na Ukrainie Bartosz Cichocki, który otworzył konferencję wraz z ambasadorem Litwy Mariusem Janukonisem oraz ukraińskim wiceministrem spraw zagranicznych Wasylem Bodnarem.
Według Cichockiego unia lubelska, która była wspólnym cywilizacyjnym i reformatorskim wysiłkiem należących do niej narodów, odgrywa dziś zasadniczą rolę w dyskusjach nad powrotem Ukrainy do zjednoczonej Europy.
„Taka konferencja jest też rzeczą niezwykle aktualną w kontekście pewnych niezrozumiałych dla nas po stronie ukraińskiej decyzji administracyjnych dotyczących przeszłości. Chcemy pokazać, że dialog historyczny nie jest wyłącznie obszarem sporu i kontrowersji; jesteśmy w stanie współpracować w gronie polsko-litewsko-ukraińskim i pochwalić się na zewnątrz konstruktywnym podejściem i pracą w tym obszarze” - podkreślił ambasador Polski.
Ambasador Litwy Janukonis ocenił, że zawarcie unii lubelskiej wyznaczało rozwój naszego regionu. „To był progres; Wielkie Księstwo Litewskie i Królestwo Polskie połączyły swoje systemy polityczne, gdyż trzeba było bronić się przed zagrożeniami zewnętrznymi. Niektórzy ludzie porównują unię lubelską z prototypem Unii Europejskiej i sądzę, że jest w tym sens”- powiedział w rozmowie z PAP.
W kijowskiej konferencji uczestniczyli historycy z Polski, Ukrainy, Białorusi, Litwy, Wielkiej Brytanii i Niemiec. Jej organizatorami byli: Instytut Polski w Kijowie, ambasada Republiki Litewskiej na Ukrainie, Instytut Historii Ukrainy Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, Akademia Dyplomatyczna MSZ Ukrainy im. Genadiusza Udowenki, Towarzystwo naukowe historii dyplomacji i stosunków międzynarodowych oraz przedstawicielstwo Polskiej Akademii Nauk w Kijowie.
Zgodnie z decyzją Sejmu 2019 rok jest rokiem unii lubelskiej. Unia polsko-litewska, która dała początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów, została zawarta w Lublinie 1 lipca 1569 roku i ratyfikowana trzy dni później przez króla Zygmunta II Augusta.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ akl/ mc/
