Dziesięć zabytkowych nagrobków i pomników zostanie odrestaurowanych w najbliższym czasie dzięki funduszom zebranym podczas ubiegłorocznej kwesty na Startym Cmentarzu w Łodzi. Odtworzona zostanie m.in. pamiątkowa mogiła ks. Franciszka Pruskiego, bohatera I wojny światowej.
Podczas ubiegłorocznej, zorganizowanej w dniu Wszystkich Świętych 23. kwesty na rzecz ratowania zabytków Starego Cmentarza w Łodzi, zebrano ok. 77 tys. zł. Jak poinformował prezes Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem Cezary Pawlak, te pieniądze oraz dodatkowe środki pozyskane m.in. od sponsorów i z łódzkiego magistratu pozwoliły na rozpoczęcie prac renowacyjnych przy 10 zabytkowych pomnikach i nagrobkach na różnych częściach najstarszej łódzkiej nekropolii.
"Realizujemy nasze zobowiązania złożone na zeszłorocznej zbiórce. Wśród odnawianych pomników są m.in. wybrane przez mieszkańców w internetowym głosowaniu, a także nagrobki zniszczone podczas ubiegłorocznych nawałnic. Uwzględniamy też część ewangelicką cmentarza, gdzie wypięknieje monumentalny granitowy nagrobek rodziny Nippe z przepięknie kutym ogrodzeniem. Ta realizacja nie byłaby możliwa bez wsparcia rodziny, która odnalazła pokoleniowe wątki" – powiedział PAP Pawlak.
Pomnikiem wybranym do renowacji przez internautów jest nagrobek Małgorzaty i Franciszka Szarf, który wyróżnia wapienna rzeźba Chrystusa.
Wśród najważniejszych prowadzonych w tym roku prac restauracyjnych są te związane z odnowieniem mogiły księdza Franciszka Pruskiego, zamordowanego przez Niemców podczas I wojny światowej za niesienie posługi kapłańskiej żołnierzom biorącym udział w działaniach wojennych.
Bohaterska śmierć łódzkiego kapłana została upamiętniona ufundowanym ze składek mieszkańców w 1926 r. pomnikiem, który wyróżnia rzeźba skrzydlatego anioła autorstwa Wacława Konopki. Pomnik został zniszczony przez hitlerowców jesienią 1939 roku.
Jak podkreślił Pawlak, po latach intencją Towarzystwa Opieki nad Starym Cmentarzem jest odtworzenie pomnika w jego pierwotnym wyglądzie, jako wybitnego dzieła sztuki sepulkralnej oraz przywrócenie w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości należnej pamięci zamordowanego przez Niemców księdza będącego jednym z bohaterów I wojny światowej.
"To jedna z najważniejszych realizacji konserwatorskich w historii kwesty. Ten pomnik należał do najbardziej wartościowych artystycznie na tym cmentarzu, a jego odnowienie jest naszym zobowiązaniem na 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Postać ks. Pruskiego będzie też tematem przewodnim tegorocznej kwesty na Starym Cmentarzu" – dodał prezes towarzystwa.
Renowacja zabytkowego pomnika będzie kosztowała 40 tys. zł. Część prac sfinansuje Archidiecezja Łódzka oraz sponsor; dodatkowe 10 tys. zł na ten cel przekazał magistrat. Prace mają zakończyć się we wrześniu, pozostałe nagrobki mają być zaś gotowe do listopada br.
Kwesta na Starym Cmentarzu po raz pierwszy odbyła się w 1995 roku - z inicjatywy nieżyjącego już nestora łódzkich przewodników Stanisława Łukawskiego przy współudziale łódzkiego ośrodka TVP. Akcję szczególnie aktywnie propagował zmarły w 2012 roku dziennikarz Wojciech Słodkowski. We wszystkich zorganizowanych do tej pory zbiórkach pozyskano ponad 1,3 mln zł, za co udało się odnowić ok. 180 pomników.
Od wielu lat część pieniędzy ze zbiórki w dniu Wszystkich Świętych przekazywana jest na ratowanie najcenniejszego zabytku nekropolii - unikalnego w skali światowej neogotyckiego mauzoleum jednego z największych fabrykantów Karola Scheiblera.
Stary Cmentarz w Łodzi powstał w latach 1855-58; od początku, jako nekropolia trójwyznaniowa - dla katolików, prawosławnych i ewangelików. To miejsce pochówku przemysłowców, lekarzy, prawników, przedstawicieli starych rodów, uczestników walk o niepodległość, ludzi zasłużonych dla rozwoju miasta, jego sztuki i oświaty.
Nekropolię wyróżnia bogactwo form i stylistyki pomników nagrobnych. Prawie 200 z nich jest wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków.(PAP)
autor: Bartłomiej Pawlak
edytor: Paweł Krajewski
bap/ krap/
