Muzeum Gdańska pozyskało 14,5 mln zł pożyczki rewitalizacyjnej na remont Twierdzy Wisłoujście znajdującej się na liście Pomników Historii. Dzięki środkom prace remontowo-konserwatorskie mają przejść m.in. centralne obiekty zabytku – wieża, wieniec i domki oficerskie.
O podpisaniu w piątek umowy pożyczki rewitalizacyjnej pochodzącej z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, poinformował Andrzej Gierszewski - rzecznik prasowy Muzeum Gdańska, sprawującego pieczę nad Twierdzą Wisłoujście.
W rozesłanym mediom komunikacie wyjaśnił on, że z pozyskanej pożyczki planuje się wykonać remont północnego muru oporowego oraz przygotować dokumentację, a następnie przeprowadzić prace budowlano-konserwatorskie (wraz z wymianą instalacji) wieży, wieńca i domków oficerskich.
Pożyczka ma też zostać wykorzystana do zakupu niezbędnego sprzętu na potrzeby nowej wystawy stałej w Twierdzy. Wszystkie prace potrwają do 2022 r.
Twierdza Wisłoujście to zespół budowli obronnych na prawym (wschodnim) brzegu Martwej Wisły. Warownia jest najstarszym tego typu obiektem na polskim wybrzeżu. Powstała ona w miejscu, gdzie w średniowieczu działały nadmorskie strażnice kontrolujące ujście Wisły do Bałtyku.
W skład zespołu wchodzą dwa forty: czterobastionowy murowany fort zwany carre (zbudowany w latach 1586-1602) oraz otaczający go pięciobastionowy ziemny fort, zwany obecnie Szańcem Wschodnim (zbudowany w latach 1624-1626).
Centralny punkt fortu carre i całej twierdzy stanowi zbudowana na planie okręgu wieża. Powstała ona w 1482 r., jeszcze przed budową samego fortu. Pełniła funkcję latarni oraz punktu obserwacyjnego. Gdy w XVI i XVII wieku rozbudowywano fortyfikacje, stopniowo podwyższano też samą wieżę, a wokół niej zbudowano tzw. wieniec, czyli mur fortyfikacyjny mający kształt okręgu o średnicy ponad 30 m. Z zewnętrznej strony wieńca postawiono przylegające do niego domki oficerskie.
W okresie, gdy wznoszono twierdzę, zlokalizowana była ona u ujścia Wisły do Bałtyku. W XIX w. największa polska rzeka znalazła nowe ujście - położone na wschód od dotychczasowego. W konsekwencji stare ujście zarastało i zmieniało swój kształt sprawiając, że twierdza – zamiast u brzegu morza, znalazła się ostatecznie kilkaset metrów od niego.
Znakomita większość obiektów składających się na Twierdzę Wisłoujście, przetrwała do dzisiejszych czasów w swojej oryginalnej formie. W kwietniu 2018 r. obiekt został wpisany na listę Pomników Historii.
W ostatnich latach Muzeum Historyczne Miasta Gdańska przeprowadziło na terenie twierdzy szereg prac remontowych i konserwatorskich. Wiele z nich wykonano dzięki funduszom pozyskanym z Unii Europejskiej, ministerstwa kultury, kasy miasta Gdańska oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Tylko na przeprowadzony przed kilkoma laty remont czterech bastionów fortu carre wydano ponad 16 mln zł pozyskanych ze wspomnianych źródeł. Trwają starania o kolejne środki, bo zaniedbana przez długie lata budowla wymaga wielu pilnych prac. (PAP)
autor: Anna Kisicka
aks/ dki/
