Muzułmański Związek Religijny w RP (MZR) wydał kalendarz na 2020 rok z grafikami związanymi z tradycjami polskich Tatarów – wyznawców islamu. W kalendarzu zaznaczono nie tylko święta muzułmańskie, ale też państwowe, katolickie a nawet rodzinne.
MZR to najstarsza i najważniejsza organizacja polskich wyznawców islamu, w przyszłym roku będzie obchodził 95-lecie działalności. Jego wydawnictwo, to powszechny kalendarz gregoriański, z naniesionymi datami świąt religijnych polskiej społeczności muzułmańskiej, ustalonymi według kalendarza księżycowego.
Oparty na fazach księżyca kalendarz bierze swój początek od daty ucieczki Mahometa (zwanej też emigracją lub wywędrowaniem) z Mekki do Medyny. Miało to miejsce w 622 roku według kalendarza gregoriańskiego. Do tego rok w kalendarzu księżycowym jest krótszy od tradycyjnego, bo ma 354 dni, dlatego główne święta islamskie (najważniejsze z nich, to Święto Ofiarowania Kurban Bajram oraz święto zakończenia postu Ramadan Bajram) ulegają ciągłym przesunięciom względem kalendarza powszechnego.
Dlatego wydany przez MZR kalendarz dotyczy 2020 roku według kalendarza gregoriańskiego, ale równolegle 1441/1442 roku według kalendarza księżycowego, bo nowy rok w tym kalendarzu wypadnie 20 sierpnia.
Sam kalendarz składa się z dwunastu plansz, zdobionych grafikami nawiązującymi do historii i tradycji społeczności polskich Tatarów. Grafiki pochodzą z albumu "Tatariada" wydanego przez MZR pięć lat temu, ich autorką jest Aleksandra Omelak.
Np. kartę z kalendarzem na luty zdobi błękitno-żółta grafika pierekaczewnika (pieroga) - tatarskiego wypieku, złożonego z kilku warstw rozwałkowanego ciasta, przełożonych farszem. Do karty na marzec dołączono grafikę, która ma nawiązywać do pieśni, tańców i poematów współczesnych zespołów tatarskich a karta na kwiecień przypomina o żałobnym dniu Aszura, którego tradycją jest gotowanie kompotu z kilku rodzajów owoców.
Na stronie z kalendarzem na czerwiec jest chamaił (modlitewnik); w wielu domach zapisywano w nich również ważne dla rodziny daty, np. urodzin czy śmierci. Grafika z kalendarzem lipca przypomina o Kurban Bajram, jednym z dwóch najważniejszych świąt wyznawców islamu, sierpień - to nawiązanie do tradycji wojskowych społeczności tatarskiej. Na karcie dotyczącej października jest halwa, rodzaj słodkości wręczanej uczestnikom żałobnej uroczystości, zaś na grudniowej - kołduny czyli najbardziej znana potrawa kuchni polskich Tatarów.
W kalendarzu oprócz świąt religijnych polskich muzułmanów, odznaczone są też święta o charakterze państwowym, główne święta katolickiej większości, a także uroczystości o charakterze rodzinnym, np. dzień babci, dziadka czy matki, ale też np. walentynki. Jest też kalendarium rocznic ważnych dla społeczności muzułmańskiej w naszym kraju oraz opisy zamieszczonych w kalendarzu grafik.
Dokładna liczba polskich wyznawców islamu nie jest znana. MZR szacuje ich liczbę na ok. 5 tys. osób. Tatarzy są jedną z najmniejszych w kraju grup etnicznych, ich liczba szacowana jest na ok. 2 tys. Największe ich skupiska są w województwie podlaskim. (PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ skr/