„Namalować katolicyzm od nowa” – Obraz Madonny z Dzieciątkiem trafi do kościoła w Parlinie

Obraz jest pierwszym z trzech nowych obrazów, które mają znaleźć się w prezbiterium zabytkowego kościoła św. Wawrzyńca w Parlinie (Kujawsko-pomorskie). Odnowienie wystroju prezbiterium tego kościoła jest finansowane w drodze zbiórki społecznościowej. Jak zaznaczono w przesłanej PAP informacji, jest to prawdopodobnie pierwsza ogólnopolska zbiórka na współczesną dekorację malarską w zabytkowym obiekcie sakralnym.

Autorką obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, który zawiśnie w ołtarzu głównym kościoła św. Wawrzyńca, jest krakowska malarka Beata Stankiewicz, należąca do grona artystów projektu "Namalować katolicyzm od nowa". Jest również członkiem Stowarzyszenia Artystycznego Otwarta Pracownia. Jej obrazy znajdują się m.in. w depozycie Galerii Zderzak w Krakowie, Art Station w Zurychu, w kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK, a także Galerii Sztuki Współczesnej "Bunkier Sztuki" w Krakowie oraz w wielu polskich i zagranicznych kolekcjach prywatnych.

Jak ocenił historyk sztuki Juliusz Gałkowski, "malarstwo Beaty Stankiewicz z jednej strony prezentuje realistyczne studia wnętrz i przestrzeni, często w bardzo dużych formatach, a z drugiej strony ukazuje świat +zza okna+, podglądany, zatem zamglony i nie do końca wyraźny". "Istotnym aspektem twórczości Stankiewicz jest realistyczne, wręcz hiperrealistyczne, malarstwo portretowe, które ma za zadanie ukazać nie tylko zewnętrzny wygląd, ale także charakter i znaczenie przedstawianej osoby" – dodał.

Kościół św. Wawrzyńca w Parlinie to perła XVII-wiecznej architektury drewnianej, a jednocześnie jeden z najstarszych przykładów drewnianego budownictwa sakralnego Wielkopolski. Obecna świątynia powstała z fundacji kapituły gnieźnieńskiej. Późnobarokowy wystrój składa się z ołtarzy - głównego oraz dwóch bocznych. Na belce tęczowej umieszczony jest krucyfiks z pierwszej połowy XVI wieku.

"Obecność sztuki współczesnej w zabytkowych kościołach ma długą tradycję. Ciekawe, odważne i często kontrowersyjne były polichromie i witraże wprowadzane przez Matejkę, Mehoffera i Wyspiańskiego do gotyckich świątyń Krakowa. Bardzo często wystrój i wyposażenie starych kościołów były zmieniane w taki sposób, by je dostosować do wymagań nowej epoki. Taka potrzeba istnieje również dzisiaj. Dlatego z wielkim zainteresowaniem obserwuję projekt +Namalować katolicyzm od nowa+, a zwłaszcza działania związane z umieszczeniem nowych obrazów w prezbiterium kościoła św. Wawrzyńca w Parlinie" – wskazała historyk sztuki Anna Kilian.

Wydarzenie jest częścią projektu "Namalować katolicyzm od nowa", którego organizatorami są Fundacja Świętego Mikołaja, Teologia Polityczna oraz Instytut Kultury św. Jana Pawła II z Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza z Akwinu w Rzymie (Angelicum). Jego celem jest ożywienie sztuki sakralnej przez powrót do Kościoła współczesnych obrazów wysokiej klasy artystycznej oraz odnowienie mecenatu takiej sztuki.

"Przez projekt +Namalować katolicyzm od nowa+ chcemy ożywić praktykę zamawiania przez parafie sztuki sakralnej u najlepszych współczesnych artystów" - wyjaśnił Dariusz Karłowicz, prezes Fundacji Świętego Mikołaja i pomysłodawca przedsięwzięcia. "Miło mi poinformować, że to się właśnie dzieje" - dodał.

Przypomniał, że "dokumenty Kościoła mówią wyraźnie, że wielka sztuka powinna być obecna w świątyniach, jednak praktyka jest inna". "Zachodnia sztuka sakralna umiera. Dobra Nowina nieprzetłumaczona na język kultury XXI wieku coraz częściej staje się niema lub niezrozumiała. To poważny problem – ale i wielkie wyzwanie" – ocenił. "Wyrażenie nauki Chrystusa językiem kolejnego pokolenia jest obowiązkiem tych, którzy mają przekazać światu Prawdę. To rodzaj naszej współpracy w dziele Wcielenia. Dla chrześcijaństwa kultura nie jest luksusem, ale powietrzem, którym oddycha" – dodał Karłowicz.

"Kiedy zobaczyłem relację z wystawy obrazów Jezusa Miłosiernego w ramach projektu +Namalować katolicyzm od nowa+ moje serce zabiło mocniej i pomyślałem – to jest to!" – powiedział ks. Mirosław Kaczmarek, proboszcz parafii pw. św. Wawrzyńca w Parlinie. "Skontaktowałem się z Dariuszem Karłowiczem, pomysłodawcą projektu. Przyjechał, zobaczył nasz kościół i podjęliśmy współpracę. Akurat przymierzałem się do wymiany obrazów ołtarza głównego. Zabytkowy obraz Madonny z Dzieciątkiem z pierwotnego wystroju kościoła został skradziony jeszcze w latach 90., a obraz Jezusa Miłosiernego mamy tylko w formie wydruku. Diecezjalny konserwator zabytków zachęcał mnie do zmiany" – wyjaśnił.

"Zawsze czułem, że to ma wielkie znaczenie, w jakich warunkach odprawiamy Liturgię. Warto, aby właśnie w takim starym kościele, gdzie całe wieki ludzie przychodzili na modlitwę, odnawiali i odbudowywali ten kościół ze zgliszczy, ponownie wybrzmiał głos współczesności. Jak za sto lat ktoś odwiedzi nasz kościół, zobaczy ten dialog epok" – podkreślił ks. Kaczmarek.

W ramach projektu "Namalować katolicyzm od nowa" na zamówienie organizatorów i dzięki hojności prywatnych mecenasów sztuki powstają współczesne obrazy sakralne i religijne. Zamierzeniem inicjatorów jest malarska realizacja 21 wielkich tematów malarstwa chrześcijańskiego. W 2021 r. pierwszy raz zaproszono 10 artystów do namalowania współczesnych wizerunków Jezusa Miłosiernego. Wystawa obrazów odwiedziła w 2022 i 2023 r. Kraków, Warszawę oraz Rzym. Prawie wszystkie obrazy zostały zakupione do kościołów w Polsce.

Następne tematy to kolejno 20 tajemnic różańca. Jeszcze w listopadzie tego roku będzie można zobaczyć wernisaż obrazów Zwiastowania. Integralną częścią projektu jest inicjowanie refleksji nad teologią sztuki poprzez seminaria, wykłady oraz dyskusje. Każda odsłona projektu rozpoczyna się od wspólnych warsztatów artystów z teologami, filozofami i historykami sztuki. Dodatkowo realizowany jest cykl wykładów i dyskusji dotyczących sztuki religijnej i sakralnej on-line.(PAP)

Autorka: Anna Kruszyńska

akr/ pat/