Odkrycia w najstarszej polskiej szkole będą udostępnione zwiedzającym

Opracowano projekt aranżacji, zarówno wnętrza dawnej kolegiaty św. Michała, przy której powstała szkoła w 1180 r., jak również terenu wokół budowli, gdzie także prowadzono wykopaliska – poinformował we wtorek PAP Konrad Kozłowski z płockiego Urzędu Miasta.

„Zarówno wewnątrz kolegiaty, jak i na zewnątrz, to co było dotąd przykryte ziemią a w trakcie wykopalisk zostało odsłonięte, czyli późnoromańskie i wczesnogotyckie elementy architektoniczne, zostaną wyeksponowane. Będą to jednocześnie miejsca udostępnione do zwiedzenia” – powiedział Kozłowski.

Wewnątrz kolegiaty powstanie ścieżka między odsłoniętymi elementami architektonicznymi, a na zewnątrz wybudowane zostaną schody, prowadzące do obniżenia terenu w kształcie fosy i jednocześnie do części fundamentów budowli. „Bez wątpienia taka aranżacja przyczyni się do podniesienia walorów turystycznych Płocka, miasta znajdującego się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego” – dodał Kozłowski.

Specjalista w dziedzinie historii architektury średniowiecznej prof. Robert Kunkel z wydziału architektury Politechniki Warszawskiej jest przekonany, że odkrycia dokonane podczas renowacji „Małachowianki” (tak od imienia obecnego patrona nazywana jest najstarsza polska szkoła) wskazują, iż pochodząca z pierwszej połowy XIII wieku kolegiata św. Michała była jedną z najwcześniejszych budowli gotyckich na terenie Polski.

Według niego, odkrycia dokumentują dwie szybko następujące po sobie fazy budowy, z których druga ma już ewidentne cechy gotyckie. Charakterystyczne jest to, że kolegiata nie była wielkim kościołem, ale za to dwupoziomowym z emporą drugiej kondygnacji.

Liceum im. Marszałka Stanisława Małachowskiego otrzymało tę nazwę uchwałą Rady Miasta Płocka w 1921 r. Szkoła powstała w 1180 r. jako fundacja Dobiechny, wdowy po Wojsławie, opiekunie Bolesława III Krzywoustego, władcy Polski, który pochowany jest w krypcie płockiej katedry.

To najstarsza szkoła w Polsce i jedna z najstarszych w Europie, działająca nieprzerwanie od momentu powstania. Jej najstarszą, zachowaną częścią są m.in. fundamenty i fragmenty murów kolegiaty św. Michała. Przetrwały także XV-wieczna wieża oraz XVII-wieczne skrzydło Kolegium Jezuickiego, które istniało od 1611 r. do drugiej połowy XVIII wieku.

Podczas renowacji szkoły, która rozpoczęła się w 2012 r. i potrwa do września 2014 r., odkryto w czasie prac wykopaliskowych m.in. ok. 250 pochówków wewnątrz dawnej kolegiaty i na zewnątrz budowli, gdzie istniał cmentarz. Ustalono, że pochodzą one z okresu od II ćwierci XIII wieku do przełomu XVI i XVII wieku. Odkryte szczątki zostaną ponownie pochowane na terenie okalającym szkołę.

Koszt prac renowacyjnych to ok. 29,9 mln zł; w większości pokryty zostanie z funduszy Unii Europejskiej, a pozostałej części ze środków płockiego Urzędu Miasta.

W ramach robót wykonano już m.in. nowe pokrycie dachówką ceramiczną, nowe tynki elewacji i nową stolarkę okienną. Osuszono też fundamenty historycznych budynków. Aula szkoły, mieszcząca się na jednej z kondygnacji kolegiaty św. Michała, została przebudowana. Odsłonięto m.in. absydę i chór wschodni dawnego kościoła, a także polichromie o tematyce sakralnej, zasłonięte tynkiem w okresie PRL. Konserwacja malowideł, autorstwa Władysława Drapiewskiego (1876-1961), twórcy m.in. malowideł w płockiej bazylice katedralnej, dobiega końca.

W przeszłości wykładowcami obecnej „Małachowianki” byli m.in.: profesor retoryki św. Andrzej Bobola (ok. 1591-1657) i Wojciech Szweykowski (1773-1838 - pierwszy rektor Uniwersytetu Warszawskiego. W szkole uczyli się: nauczyciel dzieci Adama Mickiewicza - Hieronim Napoleon Bońkowski (1807-1886); ogłoszony błogosławionym Honorat Koźmiński (1829-1916); prezydent II RP i profesor Politechniki Lwowskiej Ignacy Mościcki (1867-1946); pułkownik lotnictwa, uczestnik bitwy o Anglię, dowódca polskiego skrzydła i słynnego Dywizjonu 303 Jan Zumbach (1915-1986), a także Tadeusz Mazowiecki (1927-2013) - pierwszy premier III RP. (PAP)

mb/ agz/