Ponad 9 tys. poloników trafiło do Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Niezwykle cenne zabytki w darze przekazało nam Stowarzyszenie Muzeum Wojska Polskiego we Francji – powiedział we wtorek dyrektor muzeum Jan Gancarski.
Bezcenne dla kultury i historii Polski zbiory, z okresu od XVII do XX wieku, obejmują archiwalia, fotografie, plakaty, dzieła sztuki, mundury, sztandary, odznaczenia i publikacje. Do najcenniejszych należą pamiątki po płk. Leopoldzie Kraczkiewiczu; Złoty Krzyż Virtuti Militari nadany w 1831 roku i francuska Legia Honorowa” – mówił podczas konferencji prasowej Gancarski.
Wśród zbioru fotografii wyróżniają się zdjęcia Ignacego Jana Paderewskiego i gen. Władysława Sikorskiego z ich odręcznymi autografami oraz kolekcja prezentująca przyjazd żołnierzy Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera do Polski.
W ocenie Gancarskiego, „niezwykle cenny jest bogaty zbiór orłów polskich z legendarnym orłem I pułku ułanów Legionów Polskich tzw. +beliniackim+, orzełkami legionowymi, armii gen. Hallera, czy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie”.
„Cenną pamiątka jest też szklany ryngraf patriotyczny z 1898 roku podarowany państwu Bronisławie i Kazimierzowi Dłuskim, czy orzeł ze sztandaru Armii Polskiej we Francji z 1917 roku” – dodał dyrektor muzeum.
Z kolei spośród archiwaliów na uwagę zasługują m.in. odręczne pisma gen. Sikorskiego z września 1939 roku, odezwa Komitetu Organizacyjnego Gwardii Narodowej z 1848 roku oraz odezwa gen. Władysława Andersa do żołnierzy Armii Polskiej na Wschodzie z 1943 roku.
Przekazane krośnieńskiemu muzeum plakaty obejmują lata 1917-45. Są afisze wzywające mieszkających we Stanach Zjednoczonych Polaków do wstępowania do Armii Polskiej we Francji, przedwojenny plakat promujący Polskę, czy propagandowe z czasów II wojny światowej.
„Osobną grupę stanowi zbiór plakatu powojennego, np. w języku francuskim wzywającym do uwolnienia kardynała Stefana Wyszyńskiego, czy plakaty z okresu +Solidarności+” – wyjaśnił Gancarski.
Do Muzeum Podkarpackiego trafiły także publikacje wydawane na Bliskim Wschodzie dla polskich żołnierzy, książki polskich autorów emigracyjnych. Są też wydawnictwa francuskie dotyczące dziejów Polski od XVII do XX stulecia.
Kolejną grupą zabytków są grafiki. Wśród nich znalazły się Orzeł Tomasza Tretera, pożegnanie Józefa Poniatowskiego z rodziną, wizerunki Marii Leszczyńskiej, Kazimierza Pułaskiego i George Sand oraz medaliony i relief z wizerunkiem Fryderyka Chopina.
Stowarzyszenie Muzeum Wojska Polskiego we Francji, które polonika gromadzi od kilkudziesięciu lat, swoje zbiory muzeum w Krośnie przekazało w 2018 roku. „Wybrano nas jednogłośnie spośród sześciu polskich muzeów” – przypomniał Gancarski.
W kwietniu przyszłego roku większość zabytków zostanie pokazana na wystawie. Planowane jest także wydanie katalogu opisującego zbiory.(PAP)
Autor: Alfred Kyc
kyc/ itm/